Waar is de steen die ik kan bijdragen?

Met op de achtergrond het gezellige gekrijs van nog maar een paar baby’s, staar ik naar mijn telefoonscherm. Ik strijk wat ongepaste complimenten op over mijn heldhaftige werk in een ontwikkelingsland, scroll langs quarantainevlogs van Facebook-vrienden en tel het aantal niet-coronagerelateerde e-mails in mijn inbox. Ik luister hoe de verpleging elkaar adviseert om genoeg bittere groenten te eten en zich afvraagt of pijn achter de ogen ook een risicovolle comorbiditeit is. Ze twijfelen of de ic wel genoeg afgeplakt is met plastic, of die ene patiënt nou is overleden, en of ze die vader wel zo’n kostbaar mondmasker hadden mogen geven. Het coronagebrabbel kabbelt voort en ik vraag me stilletjes af of er nog ergens een verdwaalde steen is die ik kan bijdragen.

Het voelt een beetje treurig om de hele dag uit mijn neus te eten, terwijl zelfs dat al niet meer mag. Ik werk op de kinderafdeling van een ziekenhuis in Suriname en er liggen slechts drie patiënten op mijn afdeling. Met tien bewezen gevallen staat de pandemie hier nog in zijn kinderschoenen, maar de radicale voorzorgsmaatregelen hebben tot nu toe een extreem positieve invloed gehad op de pediatrische volksgezondheid. De mensen met handalcoholpompjes bij de supermarkten en de gevreesde avondklok lijken voor aanzienlijk minder reguliere luchtweginfecties en buikgriep te zorgen. En door de zo-nodig-poli’s sorteert de opnamewaardige populatie zichzelf netjes uit.

Met de schrijnende situatie in Nederland in mijn achterhoofd, begrijp ik dat het zwakke Surinaamse zorgsysteem niet opgewassen is tegen een omvangrijke corona-uitbraak. De drastische maatregelen om te voorkomen dat het zover komt, zijn dan ook te begrijpen. Toch ben ik benieuwd naar de keerzijde. Of de middelen – het platleggen van de economie en het waarschuwen van het volk – in dit land zonder sociaal vangnet niet erger zijn dan de kwaal. Terwijl lege ic-bedden staan te wachten op de volgende coronapatiënt, komen chronisch zieken niet meer naar het ziekenhuis. Hoeveel ouders durven hun zieke kind niet naar de dokter te brengen uit angst voor corona? En hoeveel kunnen er simpelweg niet komen, omdat het openbaar vervoer niet meer rijdt? Hoe doet de tourguide zijn boodschappen als de toeristen niet meer welkom zijn? Kan die taxichauffeur zonder nachtelijke ritten zijn ziekenhuisopname nog wel betalen als het virus hem velt? Of wordt de tube er zonder meer uitgetrokken als de saldoteller op nul staat? Wat als zijn kind een astma-exacerbatie krijgt, en geweerd wordt door de dokter omdat de mondmaskers op zijn? Wat als de verpleging massaal ontslag neemt om zelf geen gevaar te lopen? Of wat als bij de opvang van een suspecte patiënt de chaos de overhand neemt, door pure paniek? Dan kun je handen wassen wat je wilt, maar kosten de bijwerkingen van je rigoureuze beleid meer mensenlevens dan je afgevlakte curve.

Ik weet niet waar ik me het beste nuttig kan maken. De zijlijn is een onplezierige positie als je weet dat jij als arts elders gewild bent. Misschien had ik het land moeten verlaten om steun te bieden aan eenzame ouderen. Misschien had ik moeten bijspringen in een omdraaiteam op een ic in Brabant. In plaats daarvan probeer ik de angst van de verpleging te sussen door coronavoorlichting te geven en adviseer ik de verkoper op de hoek geen kostbaar mondkapje te veroveren uit het ziekenhuis. Ik probeer de economie te stimuleren door mijn lunch bij de uitgestorven broodjeskraam te kopen en de taxichauffeur wat extra fooi te geven. Ik bereid me voor op de curve door me te verdiepen in beademingsinstellingen en de crashkar op te ruimen. En om schaars voedsel te besparen eet ik stiekem een beetje uit mijn neus, nu het nog kan. Sssst.