Volkomen K
5 reactiesHet is nog donker als ik naar mijn werk rijd; de regen valt met bakken uit de hemel. Het verkeer wil niet echt doorrijden. Ik merk enige irritatie bij mezelf, maar kan het relativeren. Dit in tegenstelling tot veel andere medeweggebruikers. Ik zie de vreemdste capriolen. Handgebaren en getoeter. Er is weinig begrip en geduld voor de medemens. Worden de lontjes steeds korter?
Ik ben nog geen tien minuten op mijn werk of ik hoor al dat dit een zware week wordt. Komende vrijdag is het vrijdag de 13de en komende maandag is het ‘Blue Monday’, de zogeheten deprimerendste dag van het jaar. Ik heb niet zoveel met die dagen, maar het lijkt bijna samen te gaan met de trend die ik in mijn spreekuurvariatie zie. Of beter gezegd: het gebrek aan variatie. Excessief verdrietig of boos. Een gestoorde rouwverwerking. Depressief. Misbruik. En een middelenafhankelijkheid. Ik snak naar die ene patiënt met een ontstoken teennagel of geïnfecteerde atheroomcyste. Laat me alsjeblieft iets doen dat ik nu meteen kan oplossen.
Als klap op de vuurpijl decompenseert een van mijn psychisch niet al te sterke patiënten. Wat ik al maanden zie aankomen, gebeurt helaas. Ondanks al mijn bloed, zweet, tranen, tijd en energie kwam er toch een wachttijd van 8 maanden bij de zoveelste ggz-instelling. Ik poogde samen met de POH-ggz een overbrugging. Intensieve begeleiding. Maar nu is er dan toch een jong gezin ontwricht. En toch nog steeds geen acute noodzaak tot een spoedintake. Ik kan wel janken.
Op weg naar huis rijd ik nog even langs de supermarkt. Ik sta in de rij, terwijl iemand zuchtend en pushend achter me staat. ‘Zeg, kan je niet opschieten?’, roept diegene met stemverheffing naar de caissière. Is er vandaag dan echt geen hoop?
Ik zie het bijna niet meer zitten als ik aan de eettafel zit met mijn echtgenoot. Hij heeft vannacht in zijn rol als politieagent drie keer de crisisdienst moeten bellen. Acuut gevaar of maatschappelijke teloorgang. Ook in zijn werk een trend. Waar gaat dit heen?
Ik val in herhaling. Ik heb al diverse blogs geschreven over de schrijnende tekorten en veel te lange wachttijden in de ggz. Dit is echter geen sneer naar desbetreffende collega’s of instellingen. Daar ligt geen directe schuld voor de maatschappij die we zijn geworden. We doen het zelf. We psychologiseren wat af. En brengen onszelf daarmee regelmatig in de problemen. Eerder heb ik gezegd dat armoede de grootste ziekte is, maar wellicht staat het op een gedeelde nummer een met onze psyche.
Er kwam een OMT voor covid vanwege de internationale bedreiging van de volksgezondheid. Covid is in een rustiger vaarwater terechtgekomen. Er zijn nog steeds hevig zieke mensen en soms ook doden, maar we leven niet meer met allerlei restricties en ellende. Het OMT werd opgeheven. We krijgen als huisarts, psychiater, POH-ggz, psycholoog of welke andere medisch specialist dan ook het psychisch tij niet gekeerd. Ik signaleer een groot probleem met eveneens (inter)nationale bedreiging van de volksgezondheid. Reden tot een nieuw OMT? Of accepteren we dat het leven soms gewoon volkomen K is?
Lees ook
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Het idee dat wachttijden in "de ggz" ontstaan door een toegenomen mentale fragiliteit van de bevolking, met als gevolg een onhoudbare toestroom naar psychiatrische behandeling, is hardnekkig maar onjuist. Het enige onderdeel van de volwassenen ggz w...aar de wachttijden een ernstig probleem zijn is de psychiatrie (specialistische ggz in beleidstermen). Het aantal Nederlanders dat jaarlijks psychiatrische behandeling ontvangt is echter de afgelopen tien jaar sterk gedaald, met bijna 25%, naar zo'n 530.000. Reden is zeer succesvolle substitutie: huisartsen namen met hulp van de POH ggz zo'n 150.000 patiënten over van de psychiatrie. Het aantal volwassenen dat langer dan de Treeknorm van 3,5 maand wacht op psychiatrische behandeling is sinds 2009 gestegen van 17.000 naar 41.000, waarbij de patiënten die er het ernstigst aan toe zijn het langst moeten wachten.
Oorzaak is volgens de Algemene Rekenkamer de gebrekkige financiering van de ggz: zorgverzekeraars leggen ggz aanbieders te krappe omzetplafonds op en hielden daarmee sinds 2012 jaarlijks zo'n 300 miljoen euro, ongeveer 10%, óver aan het macrobudget dat door VWS in de Zorgakkoorden was toegezegd. Daarmee zit de ggz in hetzelfde schuitje als de huisartsen en de wijkverpleging, die ook te kampen hadden met forse onderschrijdingen.
GGZ aanbieders zijn huiverig om ál te complexe patiënten aan te nemen: voor je het weet ga je over je omzetplafond en dreigt faillissement. Meer over dit onderwerp vind je op www.reddeggz.nl
Recent kreeg dit verhaal een nieuwe dimensie: het risicovereveningsfonds. VWS dekt met dit fonds, van tientallen miljarden belastinggeld, voor zorgverzekeraars de zorgkosten van premiebetalers met een onvoorspelbaar risico. Dit systeem staat borg voor van alles en iedereen, behalve voor premiebetalers met een ernstige psychiatrische aandoening. Zorgverzekeraars wentelen dit risico af op ggz aanbieders. Kamerlid Lisa Westerveld stelde hier onlangs Kamervragen over aan ministers Kuipers en Helder:
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2022Z26410&did=2022D57059
[Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 25-01-2023 11:42]
H.C. van Gorsel
Arts en ervaringsdeskundige, Amsterdam
Helaas herkenbaar. Het is geen hogere wiskunde dat als iemand met psychische problemen 8 maanden of langer op hulp moet wachten, de problemen alleen maar groter worden en maatschappelijke teloorgang makkelijk volgt. Een sneer naar GGZ instellingen zo...u best op zijn plaats zijn. De hulpverleners op de werkvloer doen doorgaans naar eer en geweten hun best, maar in het management lijken vooral mensen te zitten die geen idee hebben wat er zich op de werkvloer afspeelt of wat zorg inhoudt. De wachtlijsten worden alleen maar langer en veel psychiaters willen niet meer bij disfunctionele GGZ instellingen werken (geef ze eens ongelijk). En niemand die ingrijpt.
N. Heinen
Huisarts, Somere
Zo herkenbaar, zo verdrietig: hoe gaan we het tij keren? Wellicht al op jonge leeftijd op scholen leren en oefenen over en met psychische weerbaarheid . Lijden mag en hoort bij het leven, meestal komen er ook weer betere tijden ..... laten we onze ki...nderen dat meegeven.
H.C. van Gorsel
Arts en ervaringsdeskundige, Amsterdam
Hoezo op scholen? Is dit niet vooral een taak voor ouders om hun kinderen op de buitenwereld voor te bereiden?
J.M. Keppel Hesselink
farmacoloog-arts, Bosch en Duin
Amica, goed waargenomen n erg triest. Je schrijft: "Worden de lontjes steeds korter?" Ja, in een overbevolkte populatie waar velen in een tredmolen zit en geen mogelijkheden ervaren om tot een meta-visie te komen gedragen we ons net zo als een rat in... een overpopulatie. Excessief verdrietig of boos zijn vrijwel al je patienten.
En je man constateert de trend van maatschappelijke teloorgang!
Hoeveel water moet er onder de brug stromen voordat de beleidsmakers in Den Haag zich realiseren dat dit de grootste bedreiging is, en dat daarvoor een taskforce moet komen. Dit probleem is veel groter dan het Covid probleem.
Maar ja, voor maatschappelijke teloorgang wil iedereen een blinde vlek hebben. Je grootste fout zie je zelf niet. De mensheid zelf ziet dit dus niet. En wil het niet zien. Daar moeten wij wat aan doen. Vandaar ook je Blog. Hulde. Nu nog kijken hoe we ze wakker krijgen!