Blogs & columns
Blog

Vol op het orgel

2 reacties

Ik moet u wat bekennen. Ik heb nevenfuncties.
Collega’s hielden mij al een tijdje in de gaten. Al die rare blogs die ik schreef over bedrijfsartsen en arboartsen! Wat zat daarachter? Had ik belangen? Ze vonden het bedreigend. Ze hebben mij erop aangesproken.

Ik trek me dat aan. Ik ga mijn nevenfuncties melden. Twee of meer petten op, da’s riskant. Toch? Een blogger heeft zijn beroepsethiek. Je kunt niet zomaar alles opschrijven. Goed dat er collega’s zijn die de zuiverheid bewaken. Die als klokkenluider fungeren als een blogger over de schreef gaat.

En nu die nevenfuncties. Met de paasdagen deed ik het weer. Ik ben kerkorganist. Ik ga graag vol op het orgel. U hoort dit politici zeggen. Zij zeggen het, ik doe het. Letterlijk. Met handen en voeten. Met genoegen. Het bespelen van een pijporgel bezorgt mij lustgevoelens. Het vraagt veel van me, maar ik krijg er ook veel voor terug.

Een pijporgel is net een levend mens. Anatomie en fysiologie vertonen frappante overeenkomsten. Een orgel (in het Latijn organum) is een organisme. Een complex van samenwerkende organen. Manualen en pedaal. Registers. Pijpen en balgen. Pijpen en balgen zijn niet alleen organen, onderdelen van het orgel. Het zijn ook Nederlandse werkwoorden. Pijpen (pijpte, gepijpt) is het met getuite lippen aanblazen van een orgelpijp, voor de controle van de stemming. Balgen (balgde, gebalgd) is het met de hand samendrukken van een blaasbalg. Tegenwoordig laten we dat over aan een elektromotor: het kloppend en pompend hart van het orgel. Voor de organist blijft er genoeg handen- en voetenwerk over.

Het orgel is mijn alter ego. Een verlengstuk van mijzelf. Als ik speel word ik één met het orgel. Ik ben het brein. Ik leg het orgel mijn wil op. Ik heb de regie. Via het klavier stuur ik mijn impulsen naar het zenuwstelsel van het orgel: elektrische draden die als zenuwvezels synapsen maken in de zwakstroomrelais. Vandaar gaan de impulsen naar de windkasten. De longen van het orgel. Die blazen de door mij gekozen pijpen aan. Het orgel jubelt. De organist hoort ook de bijgeluiden. Het orgel zucht en steunt, het kraakt en kreunt. En het ‘spuckt’. Het explosieve begin van de toon van een aangeblazen pijp. Soms heeft het orgel niet zo’n zin. Er blijft een pijp hangen. Of een pijp laat zich niet goed aanblazen. Alsof die pijp denkt: ‘Nee, vandaag liever niet.’ Je weet nooit precies hoe de wind waait als je plaatsneemt op de orgelbank. Je moet wat tijd nemen voor de opwarming. Ik begin met een rustig koraalvoorspel. Daarna ga ik los.

Alles goed en wel, zult u zeggen, maar waar zit nu die belangenverstrengeling? Waarom zou een dokter niet ook organist mogen zijn? Albert Schweitzer deed het toch ook allebei? Ja, ja, nu moet ik met de billen bloot. Ik zie een patiënt als een orgel. Ik wil hem zo bespelen, zo stemmen, dat ie doet wat ik wil. Niks adviseren, niks shared decision making, niks eigen regie. Gewoon doen wat ik zeg. Eindelijk eens stoppen met roken. Afvallen, meer bewegen, minder drinken, minder zitten. Op tijd je pillen innemen. En je gedragen. Stoppen met gamen en op tijd naar bed. En zo gauw het kan weer aan het werk. Gewoon doen allemaal en anders donder je maar op. Enorme gezondheidswinst zou dat opleveren. Voor de weigeraars die potverteren op de solidariteit van anderen wordt de zorgpremie verdriedubbeld.

Collega’s proberen mij tot rede te brengen. Zij spreken over motiveren. Over motivational interviewing. Een vertrouwensrelatie opbouwen. Dat is veel moeilijker en dat kost veel meer tijd dan mensen je wil opleggen of aan het werk sturen. Mijn beroep, bedrijfsarts, is een prachtig vak. Maar ook een moeilijk vak. Er klinkt zelden applaus en er is geen taart bij de koffie. Laat staan beschuit met muisjes. Al die formulieren voor de zorgfinanciers en UWV, al dat doorverwijzen voor second opinions kost me te veel tijd. Ik vlucht weer achter het orgel. Dat doet tenminste wat ik wil. Mijn ideale patiënt. Ik speel de frustraties van mij af. Wachet auf, ruft uns die Stimme! Eigenlijk heb ik het verkeerde vak gekozen.

Zo, het hoge woord is eruit! Wat denkt u? Kan deze nevenfunctie door de beugel? De beugel van de zuiverheid?

  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Anthonie Taselaar

    eertijds bedrijfsarts, momenteel aannemer, Boekelo

    Andre,
    jij en je professionele kwaliteiten konden altijd al door de beugel, neen moesten eromheen omdat je breed en diep ging;
    kleinhartigen begrepen dat niet altijd, wellicht kunnen ze je orgel verstaan,
    vale !

  • Drik Hoogstede.

    adviseur, oogarts n.p., Bavel

    Wat een leuk artikel. Uit meer dan 50 jaar eigen ervaring op het kerkorgel kan ik dit van harte onderschrijven: het gevoel om alle pijpen te laten klinken maar ook het subtiele van een klein fluitje soms op een verlaten moment in een grote lege kerk....
    Maar het met handen én voeten bespelen heeft mij eerder veel ervaring gegeven in de zorg voor de oogheelkundige patiënt. Immers, als oogarts en operateur achter de microscoop en Phacoapparatuur moet je de apparatuur met 10 vingers, en beide voeten soepel kunnen bedienen. En het OK personeel en de assistentie op de poli helpen je daarbij zoals een registrant de juiste registers op het juiste moment open trekt. samenwerking is er dus zowel bij het orgelspel als bij het mooie oogheelkundige werk. Dat laatst is al gestopt, maar het orgel gaat verder.

    Veel muzikaal plezier en samenspel maakt het leven extra aangenaam.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.