Vinger-aan-de-pols-Dave
1 reactieNog voordat ik me goed en wel had voorgesteld aan Dave, 5 jaar, had hij de hele onderzoekskamer binnenstebuiten gekeerd. De doos met speelgoed lag over de vloer, hij had mij bijna een epilepsieaanval bezorgd door snel het licht van de visustestlichtbak aan en uit te knippen en op het moment dat ik riep: ‘Ik ben Elza, de jeugdarts’, zat hij op mijn stoel met mijn pen in mijn aantekeningenblok te tekenen.
De doktersassistente had hem uit de schoolonderzoeken gevist vanwege obesitas, achterblijvende motoriek en een ETM-code 3, wat betekent dat er stront aan de knikker is. Bureau Jeugdzorg was betrokken en zijn ouders kregen hulp in verband met opvoedproblemen. Een kind om in de gaten te houden.
In een aantal gesprekken werkte ik aan de stimulering van de motoriek en het stabiliseren van het gewicht. Ik had regelmatig contact met Bureau Jeugdzorg en Daves school. Na een jaar leek de boel behoorlijk op de rit. De motoriek was vooruitgegaan, de eetgewoonten waren verbeterd, op school kon hij zich beter concentreren en Bureau Jeugdzorg schaalde af.
Hoelang zal ik deze jongen nog ‘vinger-aan-de-polsen’, vroeg ik me af. Ergens in mijn achterhoofd speelde het beeld van Daves vader mee, die ik een keer op een onbewaakt ogenblik in de supermarkt zag. Sjofel en ongeschoren laadde hij blikken bier en chips in. Nu laad ik ook wel eens sjofel en ongeschoren blikken bier en chips in, maar het contrast met zijn presentatie in de spreekkamer was te groot om de observatie helemaal links te laten liggen.
En ik ben een believer in vinger-aan-de-polsen, zolang het geen pappen-en-nathouden wordt. Er valt nogal wat te vinger-aan-de-polsen in de jeugdgezondheidszorg. Het kinddossier dat loopt van 0 tot 18 geeft enorm goede waardevolle informatie om deze zaken te duiden. Duikt de sombere moeder in een postnatale depressie of keert het tij? Schiet de obesitas graad I door naar II of dwarrelt die weer terug naar overgewicht? Is die spraaktaalachterstand te corrigeren door logopedie of is er meer aan de hand? Is het oplopende schoolverzuim inderdaad te wijten aan hoofdpijn of is het nodig om het psychodiagnostisch onderzoek dat acht jaar geleden werd gedaan, te herhalen? Waarschijnlijk is de gemiddelde traumachirurg bij het lezen van dit soort casuïstiek al in slaap gevallen, maar ik vind het het mooiste vak van de wereld.
Neem Sarena, een 11-jarig meisje met tal van risicofactoren, die steeds net niet uit de bocht vloog, maar de bochten wel zeer ruim nam. Ze sliep slecht, leed onder de nare scheiding van haar ouders en was een eenling in de klas. Haar kinddossier liet een hobbelig pad zien van baby tot nu. Het vinger-aan-de-polscontact kon niet voorkomen dat ze uiteindelijk ging experimenteren met automutilatie, maar haar moeder klopte hiermee wel bij de jeugdgezondheidszorg aan. Het gaat er niet om dat het de jeugdgezondheidszorg was, wel dat ze ergens aanklopte. Een plek waar iemand vinger-aan-de-pols had gehouden. Vinger-aan-de-polszorg is proceszorg. Het resultaat is niet altijd in een keihard getal te vangen, en trouwens, een getal zegt ook niet altijd alles. Eén. Vijf. Twintig. Zie je? Soms maakt het narratief meer duidelijk.
Goed, terug naar Dave. Ik besloot na een jaar een einde te breien aan de vinger-aan-de-polsconsulten. Follow-upcontact over een halfjaar, zette ik in het dossier. Met toestemming van ouders gaf ik school een seintje om mij in te lichten als ze de boel zagen ontsporen. Tijdens het laatste consult maakte Dave een prachtige tekening voor me. Disney-vogeltjes vlogen om ons heen, op de achtergrond zong Julie Andrews The hills are alive en Dave was klaar voor een succesvol leven.
Tot hij de deur uitliep.
‘Als je die tekening niet ophangt, sla ik je dood’, zei hij zonder ironie.
Ik besloot toch nog maar een vinger-aan-de-polsconsult in te plannen.
J.L. Struik
huisarts, Rotterdam
'Sjofel en ongeschoren laadde hij blikken bier en chips in. Nu laad ik ook wel eens sjofel en ongeschoren blikken bier en chips in...' Hilarisch!