Vijftien minuten: ik stem vóór

‘Engelse huisartsen: spreekuur naar kwartier in 2030’, zo luidt de kop in Medisch Contact. De afgelopen negen maanden van mijn eigen huisartsopleiding zijn voorbijgevlogen. Medisch-inhoudelijk, communicatief, praktisch, organisatorisch en maatschappelijk heb ik veel (bij)geleerd. Ik heb echter ook geleerd te observeren.

Als ik om me heen kijk zie ik collega’s die hard werken, maar steeds vaker de lijdensbeker tot de bodem ledigen. Of zelf op het mentale randje balanceren. Daartegenover staat een complexiteit van patiëntenaanbod dat toeneemt. Ik zie en hoor ook een steeds mondigere patiënt die graag meedenkt over zijn eigen gezondheid. Of specialisten die (terecht) patiënten terugverwijzen naar de eerste lijn. Bovendien is daar de inmiddels bekende en beruchte ‘paarse krokodil’. Ook de zorgverzekeraar en politiek vragen onze aandacht door ons op de kosten te laten letten.

Maar laten we reëel blijven. We kunnen niet eeuwig ongestraft als een Usain Bolt ons spreekuur blijven draaien. Weleens bewust geweest van de vergelijkbare prestatie die wij dagelijks in tien minuten leveren? Luisteren, onderzoeken, diagnosticeren, uitleggen, shared decision making, behandelen, juridisch verantwoorde verslaglegging, empathie en ondertussen hopen op een tevreden en geholpen patiënt. Ook in Nederland werken we voor het overgrote deel nog steeds conform het ’tienminutenspreekuur’. Zelfs Bolt kan de honderd meter sprint niet zijn hele leven lang onder de tien seconden blijven lopen. Waarom moet de huisarts dan zo strak aan deze tien minuten worden gehouden? Overbelasting ligt op de loer. Als zelfs een conservatief land als Engeland naar het vijftienminutenspreekuur wil, waarom doen wij dit dan alleen nog maar op basis van proef?

Levensstijl en preventieve geneeskunde krijgen tegenwoordig steeds meer aandacht. Een administratief medewerker krijgt een aangepast bureau. Menig ICT’er een ergonomisch verantwoord ingesteld beeldscherm. De vrachtwagenchauffeur een op maat gemaakte stoel. Vijftien minuten voor de huisarts met diens patiënt zou toch een logische vervolgstap zijn? De te verwachten winst valt niet alleen in geld uit te drukken of te meten. Ik spreek uit eigen ervaring dat mensen met een glimlach de spreekkamer verlaten als je even naar thuis of een specifieke hobby vraagt. Puur interesse tonen is vaak al de helft van de genezing. In tien minuten weet je vrijwel zeker dat dat onmogelijk is. Een tegenargument zou kunnen zijn dat we het al jaren zo doen. Toch is een frisse blik en wind soms wenselijk. Ook in de uitvoering van dit prachtige vak.

Over een week vlieg ik (dit keer letterlijk) naar het Verenigd Koninkrijk om enkele weken in het kader van dezelfde opleiding in een hospice te gaan werken. Een heel andere setting met meer spreekuurtijd. Mede daarom intrigeert deze kop in Medisch Contact mij. De brexit wordt steeds uitgesteld. Premier May stapt op. En toch streven ze in alle conservativiteit naar uitbreiding van het spreekuur. Wanneer volgen wij structureel? Zonder motie van wantrouwen stem ik vóór. Wie volgt?