Blogs & columns
Blog

Vandaag wat minder tomomanie, jongens

2 reacties

Een röntgenfoto van een wervelkolom met meer schroeven in situ dan een gemiddelde Ikea-kast doemt voor ons op. 'Kijk collega's, zo moet het dus niet, laten we vandaag wat minder lijden aan tomomanie! Meer tender love and care graag.'

Ik gniffel mee. We hebben een multidisciplinaire patiëntenbespreking, echt academisch te noemen. Altijd leuk om de week mee te beginnen, een kamer gevuld met specialisten en arts-assistenten van gemengd pluimage. De sfeer is zakelijk-ontspannen te noemen. De lach is gelukkig nooit ver weg. De arts-assistent die deze patiënt vandaag gaat zien, kijkt lichtelijk ontredderd. 

'Uh, tomomanie?'

'Ja juist, tomomanie.' Onverstoorbaar gaat hij verder met de volgende patiënt.

'Meneer Haasdijk.'

'Ha, de broer van Lous?'

Ik google even snel en lispel tegen mijn directe buurman, neurochirurg: 'Weet jij wat dat is, tomomanie?'

'Ja, de ziekelijke lust om te opereren of geopereerd te worden, dat kan dan twee kanten op, want zowel de dokter als de patiënt kan eraan lijden. Ken je collega X uit ziekenhuis Y nog? Die was snijgeil…'

'Jazeker die opereerde alles wat los en vast zat!'

'Juist, ja, tomomanie dus. Altijd hopen dat de paden van de dokter en de patiënt die lijden aan tomomanie elkaar niet kruisen, dat wordt een perpetuum mobile, in een folie à deux...'

Mijn gedachten gaan terug naar de poli van gisteren, een man van middelbare leeftijd, licht onverzorgd, ontheemde blik in de ogen, fors antalgisch beweeggedrag, komt strompelend mijn kamer binnen.

‘Gaat u zitten, wat kan ik voor u doen.'

'Weet ik niet, maar ik moet geopereerd worden. De orthopeed heeft me naar u doorverwezen. Ik heb zo’n pijn, ik kan niets meer. Niet slapen, niet bewegen, niet werken en die berg aan pillen helpt niet meer.'

'Niet werken zegt u, wat voor werk doet u?'

'Nu niets, maar ik ben timmerman van beroep.'

'Wanneer heef u voor het laatst gewerkt dan?'

'Moet ergens begin van de eeuw zijn geweest, ik klus sindsdien natuurlijk wel hier en daar bij. Vorige week nog bij de buurman, zoldertje verbouwd, maar van harte gaat het niet.'

'Oké, ik zie in uw dossier dat u in totaal al tien keer geopereerd bent aan uw rug. In Nederland een paar keer eind jaren negentig en daarna nog een aantal keren in Duitsland, en in België? Vanwaar die zoektocht?'

'Zoektocht? Valt wel mee, maar ze wilden me in Nederland niet meer helpen. En nu in België ook niet meer, maar het gaat niet meer, dus ben ik weer hier. Het mes moet erin!'

In mijn werkzaamheden als sport- en revalidatiearts ben ik vele malen gestuit op patiënten met failed back, knee, ankle of shoulder surgery, een vorm van tomomanie, waarbij de hardnekkige wens van de patiënt leidend maar ook misleidend kan zijn. Dikke stapels dossiers doorgeploegd. Vaak was de allereerste indicatie ver te zoeken. En intussen na tien herniotomieën is die rug natuurlijk niet meer die van een 20-jarige, zoveel is zeker.

Laatst nog een man die ook zo’n tien keer geopereerd was in zes verschillende instanties. En onderwijl was ergens de harde psychiatrische diagnose conversie gesteld. Die was vele collega's ontgaan. Lang leve een grondige voorbereiding op het spreekuur, maar bovenal lang leve het persoonlijke patiëntendossier!

Zal het een utopie blijven? Gelukkig bevind ik me momenteel in een omgeving en in een tijdsspanne waarin de tomomanie, die folie à deux, redelijk beteugeld lijkt te gaan worden. Snijtijdenplafonds bij zbc’s, wachttijden bij de reguliere instellingen, en vooruit, hier en daar wat sociaal-maatschappelijke betrokkenheid, het werkt allemaal mee om steeds meer en beter weloverwogen keuzes te maken. Waarbij zij aangetekend dat de conservatieve route zoveel te bieden heeft: het verbeteren van de leefstijl, afvallen, stoppen met roken, gezonder eten, juist en voldoende bewegen, slaaphygiëne, aanleren van ergonomische principes, adequate pijnstilling, gedragsverandering, copingstrategieën en acceptatie en verwerking. Al deze pijlers dragen bij tot een adequatere kwaliteit van leven. Dat vraagt een holistische blik derhalve, collega's! Waar de voorwaarden tijd en aandacht en vooruit, tender love and care geboden zijn. En dit alles om de voor patiënt, dokter en gemeenschap hoogst kwalijke tomomanie te beteugelen.

'Volgende patiënt is meneer Mol.'

'Albert?'

De steeds verbouwereerder kijkende assistent vraagt zich nog net niet hardop af waar hij in hemelsnaam in beland is. Kost even wat, zo’n multidisciplinair spreekuur, maar levert ook heel veel op. Ten eerste en bovenal voor de patiënt. En voor de dokter een glimlach over de dag en een nieuw woord in zijn vocabulaire.

meer van Casper van Koppenhagen

  • Casper van Koppenhagen

    Casper van Koppenhagen is revalidatiearts op de afdeling Rijndam Revalidatie van het Erasmus MC en sportarts np en auteur van de boeken Ik had je gedacht mijn kind en Bram Breedveld, Spits van Oranje.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Casper van Koppenhagen

    Revalidatiearts, Utrecht

    Operationsfeudig, dat is natuurlijk ook een zeer fraai woord! Inhoudelijk conform tomomanie, opdat we deze fraaie bewoordingen beteugelen collega,
    Casper van Koppenhagen

  • bert wiechers

    arts niet praktiserend, zwolle

    Begin jaren 70. Mijn eerste stage als co-assistent interne geneeskunde. Mevrouw met een ernstig chronisch darmprobleem en een indrukwekkende chirurgische voorgeschiedenis. Was er geen sprake van hysterie (zo heette dat toen)? Toen de term 'operations...freudig' geleerd. Vind ik beter en mooier dan 'tomomanie', Maar goed, we hebben ons toen niet alleen over deze patiënte verbaasd, maar ook over de chirurgen die steeds weer besloten tot een laparotomie. Geeft te denken … .

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.