Blogs & columns
Blog

Vaccineren is participeren

8 reacties

Ik hoor er niet meer bij. De RGS heeft mij op 1 januari uitgeschreven. Om precies te zijn: mijn inschrijving als bedrijfsarts in het BIG-register is beëindigd. Daar heb ik zelf voor gekozen. Nadat ik viermaal was geherregistreerd, in 2000, 2005, 2010 en 2015, vond ik het eind 2020 welletjes.

Intussen zit ik wel achter de geraniums. Mijn ‘doorhaling’ en ook de pandemie binden mij aan huis. Ik ben bevrijd uit de zorgketen. Ook val ik niet meer onder het tuchtrecht. Dat geeft opluchting. Maar ook een schuldgevoel. Wat kan ik nog wél doen? Als bedrijfsarts niet-praktiserend moet ik natuurlijk wel blijven participeren. Zeker omdat mijn eigen beroepsgroep dat zo belangrijk vindt. Mijn eerste poging om te participeren liep op niets uit. Samen met 365 collega-bedrijfsartsen bood ik aan te helpen bij de vaccinatiecampagne. Vaccineren is participeren, dacht ik. Maar dat viel tegen. Het aanbod werd resoluut afgewezen. ‘Voorlopig’ heeft men mij niet nodig.

Rest mij ‘voorlopig’ niets anders dan nadenken. Bijvoorbeeld over participatie. Het is de nieuwe mantra. Maatschappelijk meedoen, liefst in een betaalde baan. Werken als zzp’er, huisvrouw of vrijwilliger mag ook. ‘Als je maar meedoet!’ Dat is de afgelopen tien jaar de nieuwe maatschappelijke norm geworden. ‘Gij zult participeren!’ Zelden is een zo slecht omschreven begrip als participatie zo snel tot norm en wet gebombardeerd. In 2015 kwam er een participatiewet met verplichte quota ‘participanten’ voor arbeidsorganisaties. Werkgevers moesten mensen met een arbeidshandicap aan het werk zetten. Als ze onder het verplichte quotum bleven kregen ze een boete. De wet was geen succes.

Participatie schijnt goed voor je gezondheid te zijn. Professor Han Anema van VUmc, zelf bedrijfsarts, heeft dat goed begrepen. Hij startte al in 2010 een polikliniek met transmurale zorg. ‘Sociaalgeneeskundige zorg en curatieve zorg werken veel te weinig samen. Ze geven tegenstrijdige adviezen. De bedrijfsarts zegt: u mag weer aan het werk. Maar de behandelaar adviseert: doe het nog maar even rustig aan. Dat moet anders!’ aldus Anema. En hij voegde de daad bij het woord. In zijn poli staat onderzoek van de werkplek en zo nodig aanpassing van het werk centraal. Dat levert mooie resultaten op, bijvoorbeeld bij mensen met gehoorverlies of allergisch contacteczeem.

Anema vindt dat bedrijfsartsen samen met curatieve dokters onderdeel moeten zijn van één zorgketen. Doel is het bevorderen en behouden van participatie. Anema wil participatie zelfs tot een gezamenlijk behandeldoel maken voor alle dokters. ‘Dat moeten we opnemen in de artseneed: ‘Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid én participatie bevorderen en lijden verlichten.’

Dat gaat mij iets te snel. We dreigen uit de bocht te vliegen. Een gezamenlijk behandeldoel is mooi, maar dat kun je niet aan dokters opleggen. Je kunt niet even een morele participatieplicht de artseneed in fietsen omdat je de wind in de rug hebt. Een dokter moet zijn collega’s, maar vooral zijn patiënten vrijlaten in hun keuze. Niemand kan tot een medische behandeling worden verplicht. Ook niet tot een preventieve ingreep als vaccinatie. Ook niet als dat tegen covid-19 is. Dan zou je aan een grondrecht tornen: de zelfbeschikking van de patiënt. Vaccinatie en participatie kún je niet verplichten. Sterker nog: je mág ze niet verplichten. Dat zou indruisen tegen de rechten van de mens.

Wie zich welbewust niet laat vaccineren houdt er misschien wel verkeerde ideeën op na. Ideeën die hij zich niet uit het hoofd laat praten. Of hij koestert een irreële angst voor bijwerkingen. Of hij heeft religieuze bezwaren. Hoe we ook praten, redeneren en voorlichting geven, we zullen moeten leven met enkele honderdduizenden vaccinweigeraars in dit land. Een paar procent van de bevolking. Dat verdraagt zich goed met groepsimmuniteit.

Vaccineren gaat hier gelijk op met participeren. Wie weloverwogen van participatie afziet is geen werkweigeraar. Hoe graag sommige collega’s dat woord ook in het medisch dossier zouden willen optekenen. Niet participeren is een bewuste keuze voor een andere wijze van leven dan wat de maatschappelijke ‘norm’ voorschrijft. Iemand kan daar heel goede redenen voor hebben. Bijvoorbeeld een ernstige ziekte die de levensduur beperkt. Of mantelzorg voor een dierbare. Misschien heeft die keuze nadelige consequenties voor de persoon in kwestie en voor de maatschappij. Zolang daarmee geen grondrechten van anderen worden geschaad zullen we dat moeten respecteren. Participatie en vaccinatie zijn vrijwillig. En dat moet zo blijven. Handen af van de artseneed!

Meer van André Weel
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.J.Duits

    Bedrijfsarts, Houten

    Het feit dat er wordt geschreven dat mensen "moeten participeren", houdt in dat degenen die dat hebben verzonnen van mening zijn dat er mensen zijn die dat niet doen. Maar hoe kun je in deze hooggecompliceerde maatschappij niet participeren? Iedereen... vormt gewoon een onderdeel van deze maatschappij. Een andere woord voor maatschappij is participatie, dus participatie-maatschappij is een maatschappij-maatschappij of een participatie-participatie. Een volkomen leeg begrip dus. Wat ontbreekt is, hoe willen we deze maatschappij of participatie vorm geven? In de afgelopen jaren is er veel nadruk gelegd op het voorkomen van fraude, er zou misbruik worden gebruikt van "onze maatschappij". Vrijwel alle partijen hebben zich daar aan schuldig gemaakt. Participatie als maatschappelijke dwang, het middel om te sturen: Geld. Als mensen getroffen worden in hun inkomen, dan zullen ze wel meedoen! Veel nadruk is er gelegd op boetes. Want als je niet participeert, dan ben je een fraudeur en moet je vervolgd en gestraft worden. Maar wat betekent nu dat participeren? Voor een hongerloontje een baantje aannemen waarmee je nog niet eens de kinderopvang kan betalen? Vrijwilligerswerk doen ergens "totdat je een betaalde baan" kan krijgen. Je mag je de blaren werken en mantelzorg doen, maar je mag niet op kosten van de maatschappij mantelzorg doen. Je participeert alleen wanneer je geld oplevert. Is dat de maatschappij die we voor ogen hebben? Het recht van de sterkste? Want als je je best doet, dan kun je alles worden wat je wilt, als je maar wilt! Is dat eigenlijk wel zo? De belastingen moeten omlaag! Is dat eigenlijk wel logisch? We hebben een maatschappij waar we allemaal profijt van hebben, belasting is de contributie. Misschien moeten we de participatie aan de maatschappij niet gaan zoeken bij mantelzorgende bijstandsmoeders, misschien moeten we de participatie wel gaan zoeken in de bereidheid contributie te betalen, zodat we geld hebben om onze maatschappij op te bouwen.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Interessante overdenkingen over nut en noodzaak van participatie door André Weel.

    Participatie blijkt/is een typische polder uitvinding. Illustratief voorbeeld van het populaire maakbaarheids denken . Met minder geld, meer doen, door het semi and...ers te organiseren.

    Zo'n idee komt plotseling op - zo sprak Koning Willem Alexander opeens over de participatie samenleving in de Troon rede van 2013 - en wordt even zo gemakkelijk door allerlei polder partijen overgenomen ( zoals ook de KNMG). Waarna het naadloos wordt verwerkt in allerlei beleidsnotities - zoals KNMG rapport Zorg die werkt. Zonder maar één seconde na te denken over de implicaties ervan.

    Hoogleraar verzekeringsgeneeskunde Han Anema maakte inderdaad furore door in zijn oratie participatie als behandeldoel te formuleren. Het kreeg ook in kringen van bedrijfs- en verzekeringsartsen een warm onthaal. Meedoen als curatief doel.

    Het idee werd erg geholpen door - de even zo plotseling - veranderde definitie van (positieve) gezondheid van Hüber (ook daar is niet over de implicaties nagedacht) Alles is gezondheid dus.

    De participatiewet is in 2019 door het SCP geëvalueerd . Het bleek een grote mislukking. De doelstellingen zijn voor geen meter niet gehaald.

    Op naar de volgende hype dan maar ?

    https://www.scp.nl/publicaties/publicaties/2019/11/19/samenvatting-eindevaluatie-van-de-participatiewet

    https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/participatie-als-behandeldoel.htm

    https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/meedoen-een-curatief-doel.htm

    https://www.medischcontact.nl/opinie/blogs-columns/blog/onze-definitie-van-gezondheid-is-de-beste.-you-better-believe-it-.htm



  • Henk van der Pol

    psychiater, Heerenveen

    Met de laatste alinea van Weel kan ik van harte instemmen: ook de keuze om je niet te laten vaccineren dient volledig gerespecteerd te worden.
    Die keuze kan wel zeker op goede gronden gebaseerd zijn en niet zoals Weel suggereert op foute argumenten ...en 'irreële angst'. Ik proef hierin een diskwalificatie: er moet ook ruimte zijn voor domme meningen en handelwijzen, er blijven genoeg verstandige mensen over.
    De legitieme discussie over nut, noodzaak en veiligheid van dit vaccin is nauwelijks van de grond gekomen en wie dat wel probeert te doen wordt inderdaad makkelijk als onwetenschappelijk of erger weggezet, zoals enkele reageerders hier duidelijk maken.
    Wat jammer dat een aantal collega's zich genoodzaakt ziet om anoniem te reageren uit angst voor de gevolgen.
    Juist in deze barre tijden waarin fundamentele vrijheden met verbijsterend gemak worden ingeperkt moeten we ons vrij voelen om ons uit te spreken.

  • anoniem

    bezorgde arts

    In reactie op de opmerking van collega Kalinina Ayuso. Ik zie ook paralellen met de jaren '30 van de vorige eeuw. De vijandigheid richting kritische artsen heeft me verbijsterd en ook kopschuw gemaakt. Een goede analyse van wat er momenteel gaande is... vind ik deze, van professor Mattias Desmet:
    https://www.dewereldmorgen.be/community/mattias-desmet-professor-klinische-psychologie-coronamaatregelen-onthullen-totalitaire-trekken/

  • onder druk om zich te laten vaccineren

    arts

    Dit ben ik geheel met u eens. Ik zou eraan willen toevoegen dat wie van vaccinatie afziet, zich daarvoor niet hoeft te verantwoorden. Helaas is dat een tendens die ik wel zie. Er wordt grote druk op bijvoorbeeld zorgverleners uitgeoefend om zichzelf ...te vaccineren. 'Want je doet het om de ander te beschermen'. Dat laatste is niet waar. Als iemand gevaccineerd is, is diegene beschermd tegen datgene waarvoor hij is gevaccineerd. Kijk maar naar het Rijksvaccinatieprogramma. Ben je gevaccineerd tegen tetanus, dan ben je daar tegen beschermd. En niet de ander.

    Het griezelige van de coronasituatie vind ik, dat van meet af aan het vaccin als enige oplossing is gepropageerd. Ook al bleek Covid19 niet veel dodelijker dan Influenza. Ook al is Covid-19 voor 98% van de bevolking niet erg gevaarlijk.

    Het enge vind ik verder dat de mRNA vaccins zijn onderzocht zoals ze zijn onderzocht. Lees ook deze bespreking van het Pfizervaccin door Jan Bonte:
    https://www.janbhommel.com/post/het-pfizer-biontech-vaccin-tegen-het-sars-cov-2-virus

    Het meest enge vind ik dat ik nu geluiden verneem dat vaccinatie verplicht gaat worden gesteld. En dat anders bepaalde handelingen niet meer mogen, zoals reizen binnen Europa. Dat maakt me erg bezorgd. Ik vind het verbijsterend wat de bevolking is afgepakt onder het mom van 'goed voor uw gezondheid'. Ik vind het verbijsterend dat de meeste artsen zich niet verzetten.


  • Viera Kalinina Ayuso

    Oogarts, Driebergen

    Dank u voor deze tekst!
    Ik ben het er 100% met u eens en totaal verbijsterd over de huidige ontwikkelingen.
    Het is eng hoe weinig tot niets mensen leren uit de geschiedenis van nog geen 80 jaar terug. Na 1 generatie lijken de lessen al te zijn ve...rgeten.
    Artseneed evenals de mensenrechten zijn er voor altijd! In de normale tijd en JUIST in de tijd van een crisis.
    Mensen die daar nu wat aanpassingen in willen brengen, leer van de geschiedenis en realiseer op wat voor gladde weg naar beneden u stapt, collega's!

  • Corrie Boldingh

    Huisarts, 76

  • R.Rohling

    Verepleeghuisarts, Goes

    Collega Weel stelt: "We zullen moeten leven met enkele honderdduizenden vaccinweigeraars in dit land. Een paar procent van de bevolking. Dat verdraagt zich goed met groepsimmuniteit". Spreken we hier over profiteurs?
    En nog even een terzijde: die g...roepsimmuniteit blijkt nogal tegen te vallen.

    Er zijn niet alleen rechten. Iemands recht vindt zijn beperking in de rechten van een ander, bijv het recht niet ziek gemaakt te worden. In dit ik-tijdperk vergeet menigeen dat er ook (burger)plichten bestaan. Egoïsme, puberaal gedrag. Het is echt niet allemaal zo respectabel als je weigert een bijdrage te leveren aan de bestrijding van een enorme ramp.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.