Twee transmurale Marco’tjes

‘Een Marco’tje!’ tetterde Kees Jan – chirurg, ruwe bolster, blanke pit, u leerde hem kennen in mijn vorige blog, evenals de uitspraak ‘een Marco’tje’ – in de hoorn en in mijn oor.

Het ging over mevrouw De Jong, een 87-jarige vrouw, die klein van stuk was, maar groots van zijn. Ze belde zelden tot nooit, onder het motto ‘wat vanzelf komt gaat bijna altijd vanzelf weer over’. Als heel Nederland door haar was opgevoed was de zorg een stuk goedkoper dan nu, maar goed, zo groot behuisd is ze niet. Drie weken geleden had ze een visite aangevraagd omdat ze pijn aan haar voet had. De aios die haar bezocht vertelde later dat ze achteruit was geweken bij het zien van de betreffende rechtervoet. Mevrouw was meteen ingestuurd en in de grote, warme handen van Kees Jan gevallen. Die had met twee operaties het grootste deel van de voet kunnen redden, maar het had allemaal niet veel gescheeld of het was een flinke amputatie geworden. ‘Die vrouw is van gewapend beton’, sprak hij bewonderend. Kees Jan had niet zo’n hoge pet op van het incasseringsvermogen van de gemiddelde patiënt, maar mevrouw De Jong was uit geheel ander hout gesneden. Ze wilde tijdens de gehele opname alleen maar paracetamol, want daar ging het best mee en ze wou geen ‘troep’ in haar lijf. ‘Nou, één ding is zeker’ zei Kees jan, ‘als je die voet zag: dat ging helemaal niet met paracetamol. Maar ik kon lullen tot ik erbij neerviel: paracetamol moest en zou het worden. Niet te geloven.’

Ik maakte gebruik van de stilte… ‘Een Marco’tje voor jou, Kees Jan. Toen meneer De Jong, haar overleden echtgenoot, al 90 was kwam hij op het spreekuur. Een vitale gedrongen man. Hij had een paar dagen last van “pijn in zijn lijf”. Of hij wat speciaals gedaan had? Nou nee, eigenlijk niet… hoewel, hij had een offerte aangevraagd voor het isoleren van de kruipruimte en dat was vies tegengevallen. Daarom had hij het zelf maar gedaan! Hoe hoog was de kruipruimte? Ongeveer een meter, gaf hij aan. Het beeld van een 90-jarige, op zijn rug in een kruipruimte, bezig isolatiematten vast te spijkeren hield zelfs Kees Jan stil. Meneer De Jong had het er nog met zijn vrouw over gehad en die snapte ook niet waar die pijn vandaan zou kunnen komen. Misschien dan toch maar de dokter bellen. Toen ik zei, dat er sprake was van spierpijn keek hij me verbaasd aan. Nee, dat kende hij niet. Hij kende trouwens niet alleen spierpijn niet, hij kende geen enkel gebrek. Zijn lichaam deed het altijd, had het ook altijd gedaan, nog nooit een ziekenhuis van binnen gezien, geen pillen, nul komma niente.’

‘Wij zijn eigenlijk watjes vergeleken met hen’, sprak Kees Jan, kennelijk verleid tot een zeldzaam moment van diepe zelfreflectie. ‘Jij in elk geval wel’, antwoordde ik, ‘want jij was toen aan de bar al als eerste weg, jij kan niks hebben’, deze voorzet vanuit een onmogelijke hoek over de Russische keeper inschietend. ‘Zeikerd’, klonk het en hij hing op… Ik bleef zelfvoldaan en grijnzend achter: Nederland-Rusland 2-0!