Toen geluk nog heel gewoon was
13 reactiesEven terug naar het jaar 2000. Het was net na de eindexamens en het leven was een groot feest. Letterlijk. ‘Heeej Marijn! Wakker worden! Er is een brief van de Universiteit Utrecht!’ Mijn vader, normaal gesproken vrij rustig aangelegd, stond zwaaiend met de brief in mijn slaapkamer. Met een bonkende kop, niet van de spanning voor de brief overigens, maakte ik de enveloppe open en vernam dat ik een lotnummer onder de 100 had voor de geneeskundeopleiding. ‘Je bent ingeloot!’, riep mijn vader aanzienlijk enthousiaster dan ik op dat moment.
Ik was zeker geen slechte scholier. Natuurkunde was moeilijk en helemaal niet leuk maar de rest van de vakken ging me goed af. Met een eindexamengemiddelde van ruim boven de 7 was mijn a-priorikans om te worden ingeloot voor geneeskunde daarom ook best hoog. Daarbij is het geluk, zoals wel vaker, met de dommen. Toen nog wel. Ik werd dus ingeloot en vond terecht dat ik geluk had gehad.
Hoe zou dat zijn gegaan in de huidige tijd? Decentrale selectie. Waarschijnlijk had ik extra natuurkundebijles genomen, financieel gezien geen enkel probleem. Waarschijnlijk had ik me laten preppen voor een decentrale selectiecursus die zomaar 5k kost. Ook geen enkel probleem. Waarschijnlijk had ik aan de keukentafel kunnen discussiëren over hoe een dergelijk gesprek in te gaan met twee ouders die allebei in het vak zitten. Kortom: de voorbereiding en begeleiding vanuit mijn achtergrond om dokter te kunnen worden waren van Champions League-niveau geweest.
Wie selecteren we nu met onze decentrale selectie? Het zoontje van de dokter (ik dus). Heel veel jonge vrouwen omdat die nou eenmaal iets verder in hun ontwikkeling zijn dan de gemiddelde jongeman van 18. Of in ieder geval dan ik destijds. We selecteren ook mensen met een postcode die overeenkomt met het Gooi, Bilthoven, Wassenaar en nog een paar gebieden uit de landelijke Goudkust. Omdat daar de bijlessen, prepcursussen en ouders die dokter zijn nou eenmaal vaker voorkomen dan in de Utrechtse volkswijk Ondiep (geboortegrond van Wesley Sneijder).
Wie selecteren we nog meer? We selecteren hoogcompetitieve, snoeihard werkende mensen. We selecteren zogenaamd de besten van de besten. Maar waarin eigenlijk? Empathie? Samenwerken? Luisteren? Verbinden? Teamwork? Mensen die hun eigen belang opzij kunnen zetten voor het team waarin ze gaan werken?
We selecteren in ieder geval ook mensen die denken dat hun uitverkiezing volledig hun eigen verdienste is. En geluk geen rol meer speelt. Dat had ik, als 18-jarige Marijn, vast en zeker gedacht. En het is maar zeer de vraag of dat nou wel zo terecht is. Want ik weet vrij zeker dat de kansen van Marijn Houwert met decentrale selectie aanzienlijk groter zouden zijn geweest dan de kansen van Wesley Sneijder. Of dat nou de diverse groep dokters oplevert die we als maatschappij aan ons bed nodig hebben, is eveneens maar zeer de vraag.
Laten we daarom ophouden met die decentrale poppenkast. Laten we teruggaan naar toen geluk nog heel gewoon was. Een vwo-diploma met een bepaald profiel en loten maar. Dat de besten mogen winnen.
Meer van Marijn Houwert
Linssen
staf arts UWV, BARENDRECHT
Ik zou zeggen: selecteren op sociale vaardigheden als empathie, luisteren, een goed gesprek voeren, coaching-skills. Die komen vaak voort uit levenservaring en die kun je soms ook op jonge leeftijd al opdoen. Want alle kennis die nodig is voor de jui...ste diagnose en de juiste behandeling komt straks uit Artificial Intelligence. Dus dan wordt het nog belangrijker dat we de zielenroerselen van de patiënt beter gaan doorgronden en op zoek gaan naar wat hem/haar drijft in het leven en hoe hij de veerkracht vindt om om te gaan met wat hem overkomt. Dat brengt hem mijlen verder dan alleen het juiste pilletje of de goed uitgevoerde operatie. Lang leve "positieve gezondheid".
E.M. Bultman
huisarts, Bergen op Zoom
Uit mijn hart gegrepen!
Ik ben de geneeskundestudie moeiteloos binnengesukkeld op een > 8 gemiddeld voor de vakken tekenen, Grieks en Frans. Niet erg relevant natuurlijk … maar ik ben min of meer toevallig toch een productieve dokter geworden.
M...ijn net opgedroogde puberzoon probeert nu decentraal geselecteerd te raken. Ik heb met hem te doen.
In de achterstandswijk waar ik huisarts ben, hebben we over 10 jaar zeker niet de Nederlandse pubers nodig, die nu al ijverig Engels met elkaar spreken om indruk op elkaar te maken…. maar wel de zoon van de hardwerkende groenteman, de dochter van de gedreven verpleegkundige, het hoopvolle kleinkind van een gastarbeider. Als je de top selecteert, blijft het succespercentage van de studie onverminderd hoog (>95% voltooit de rit), maar zullen de problemen op de arbeidsmarkt zich verder opstapelen. Die worden namelijk niet met cognitie opgelost, maar met wijsheid, relativeringsvermogen, creativiteit en lef.
P.G.E. van Eijsden
huisartsopleider, Ede
Helemaal mee eens. Ik ben de eerste keer ingeloot, door een combinatie van een redelijk gunstig lotnummer en een hoog gemiddeld cijfer voor mijn VWO-examen. Maar ik was nooit door de decentrale selectie gekomen. Mijn ouders mijn ouders hadden de prep...cursus nooit kunnen betalen. Als ik na de geneeskundestudie deze snoeihard werkende, ambitieuze generatie AIOSsen onder mijn hoede krijg in de huisartsenpraktijk, gaat er heel veel energie zitten in 'je eigen grenzen bewaken' en 'het werk gaat niet altijd voor het meisje en zeker niet voor je kinderen'. En daarbij: de meeste patientenzorg wordt geleverd in achterstandswijken. Dan heb je vanuit de Goudkust een hele kloof te overwinnen. We hebben dokters uit die achterstandswijken nodig, dus als we (ongewild) een voorsprong organiseren, dan graag voor hen.
J. Jonker
Verzekeringsarts, Maastricht
Helemaal mee eens. Die decentrale selectie is een dure poppenkasterij, uitsluitend bedoeld om er voor te zorgen dan alleen “ons soort mensen” kan gaan studeren. Vroeger hoefde dat niet, want toen konden alleen de kinderen van de elite studeren; nu ...zijn andere maatregelen nodig om het plebs buiten de deur te houden. Iedereen die in een redelijk tempo een VWO-diploma kan halen, beschikt over voldoende intelligentie voor de medische studie. En of hij of zij een goede arts zal worden is niet van tevoren te voorspellen. Ik, afkomstig uit een groot gezin uit de lagere middenklasse (wij waren de eersten in de familie die gingen studeren) zou ondanks mijn ruime 7 gemiddeld voor het eindexamen gymnasium B, waarschijnlijk afgewezen zijn bij de decentrale selectie. Want onvoldoende “ons soort mensen”. Maar die decentrale selectie bestond toen gelukkig nog niet. Een “gewogen” loting (hoe hoger eindexamencijfer, hoe meer kans) is lekker goedkoop, is lekker snel, is lekker betrouwbaar en is lekker antidiscriminerend. Voor zover dat laatste mogelijk is, want sociale ongelijkheid blijft moeilijk te bestrijden. Maar decentrale selectie is in ieder geval sterk discriminerend.
C.A. Verweij-Mosk
HAIO
Helemaal mee eens. Misschien zouden we de 18jarige niet moeten aannemen voor de opleiding maar vanaf 20 jaar zodat de jongens en meisjes wat meer op 1 niveau liggen en ze vooraf een soort pre bachelor kunnen doen. Of een jaar lanterfanten zou voor de... jeugd ook niet zo slecht zijn. Al die 23 jarige broekies aan je bed, die niets hebben gezien of meegemaakt van de wereld..
M.J. Fortuijn
Psychiater, Haarlem
Helemaal mee eens, zou de diversiteit op andere gebieden ook goed doen.
M.A.C. de Reus
Huisarts
Ik denk dat alle systemen niet optimaal zijn. Misschien moeten ze beiden gewoon naast elkaar staan, dat je 2 mogelijkheden hebt.
Gewogen loting geeft ook een voordeel voor de dames, die het op de middelbare school ook beter doen. Dan moet je naar ge...wone loting zonder weging.
Ik ben een van de eerste decentraal geplaatste, na een uitloting en met mijn gemiddelde was mijn kans niet bijzonder hoog om door de gewogen loting te komen. Dus voor mij is het juist andersom, ik had een kans die ik met gewogen loting niet gehad had.
[Reactie gewijzigd door Reus, Marieke de op 18-03-2022 19:01]
B. Brand
Anesthesioloog-pijnspecialist
Wat wordt de spijker hier op zijn kop geslagen. De manier van selecteren is niet betrouwbaar en kost onzinnig veel geld.
Gewoon weer loten,
Engel
Jeugdarts niet practiserend, Veldhoven
Nu zou ik, opgegroeid op een boerderij, nooit door de selectie zijn gekomen, met mijn ruime 7 en 5je voor Engels en slechts HBS-B. In het eerste jaar loting gelukkig wel.
K.M. van Nieuwenhuizen
Neuroloog, Harderwijk
Volledig mee eens, Marijn. Ik heb het idee dat het effect van de decentrale selectie tijdens mijn specialisatie (2015-2021) steeds duidelijker zichtbaar was. Coassistenten lijken steeds meer insecure overarchievers te zijn die alleen maar enorm hard ...werken. Dat kan bijna niet 40 jaar vol te houden zijn, enkele uitzonderingen daargelaten.
[Reactie gewijzigd door Nieuwenhuizen, Koen van op 18-03-2022 18:17]
H. van der Pol
psychiater, Heerenveen
Precies, je kunt er niks van zeggen. Een enorm gemotiveerde 18-jarige kan alsnog een slechte arts worden en een toevallig ingelote lanterfanter kan zich maar zo ontwikkelen tot een hele goeie. Omdat we geen idee hebben wie uiteindelijk wel of niet ee...n goede dokter wordt (hoe bepaal je dat trouwens?), en dat ook nooit zúllen weten, is loting verreweg de meest billijke methode. Hoe oneerlijk het lot ook moge voelen...
C.A.M. Oostrom
Plastisch Chirurg , Apeldoorn
Helemaal mee eens, Marijn. Ook ik had ruim een 7 gemiddeld. Moeite met wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Destijds kon je gewoon niet goed rekenen. Nu weet ik dat ik een daverende dyscalculie heb. Maar ik koos die vakken toch, want vanaf mijn acht...ste had ik al de droom dokter te worden. En ik deed gymnasium, natuurlijk, met Latijn. Want ik dacht dat dokters daarmee communiceerden. In mijn familie had nog niemand gestudeerd; de enige dokter die ik kende was onze huisarts, wist ik veel..
Na 2 x uitloten trok ook ik het winnende lot. Gelukkig heb ik mijn droom kunnen waarmaken. Nu, 41 jaar later, ben ik nog steeds gelukkig in mijn prachtige vak. Ik gun iedereen die kans.
N. Pouw
AIOS Anesthesiologie, Maarssen
Zéér herkenbaar: als Sneijder met 2 linker benen zat ik bij één van de toelatingstoetsen, anatomie, naast 'medisch geboren' kandidaten. Onderwerp tevoren onbekend, toevallig had de helft van de kandidaten een specifieke atlas voor het hoofdhalsgebied... mee.