To switch or not to switch, that’s the question

Kijk, daar zit een gelukkige dokter, in de felle zomerzon voor het fraaie gebouw van de Isala Klinieken. Ik kijk naar een filmpje van de prachtige nieuwe beweging Zin in Zorg. Paul Brand is voor mij een bekend gezicht.

Onze eerste ontmoeting dateert van 1998 als aios sportgeneeskunde op de afdeling Cardiologie. Die ontmoeting maakte zo’n indruk op me dat ik hem sindsdien ben gaan volgen, wellicht ook door ons beider liefde voor voetballen.

Paul Brand schreef boeken, stapte van de geëffende paden, stond op de bühne, liet zich zien en verschafte mij en passant de wereldtip voor alle optredens in het openbaar: ‘het draait om de drie V’s: voorbereiding, voorbereiding en voorbereiding!’

Iedere jonge dokter heeft rolmodellen nodig, om tegenaan te schoppen of om te koesteren. Welnu, Paul Brand is, zonder dat hij het weet, een van mijn rolmodellen.

Kijk hem zitten daar in de zon zonder witte jas. Hoe is het mogelijk? Dit is toch dezelfde kinderarts die drie keer door zijn collega’s is uitgeroepen tot dokter van het jaar? Brand oreert in het filmpje over een periode waarin vele kansen voorbij kwamen om in de academie te gaan werken.

En – heel herkenbaar – ook in huize Brand wordt scherp en richtinggevend tegengas gegeven. ‘Paul, leuk allemaal voor je die erkenning, maar ga jij nou voor de derde keer een gesprek aan met mensen die iets van jou willen? Weet je eigenlijk wel wat jezelf wil?’ Hij reageert: ‘En toen heb ik een coach genomen, die me geholpen heeft om deze keuze te maken.’ Het gaat over zijn switch van dokter naar hoofd opleidingen.

Mijn drijfveer is mensen in beweging zetten. Dat hoeft niet per se als dokter te zijn natuurlijk, maar is onafhankelijk van positie of functie. Het lijkt welhaast hét thema van deze podcastserie KopCast ‘Van geluk spreken’. Weten wie je bent, hoe je de dingen doet en wat je drijfveren zijn. Dat helpt je als mens en als dokter. Als de twijfel voorbij komt. Als de corvee van de dagelijkse werkzaamheden de overhand neemt. Als de omgeving je in beweging zet, omdat ze iets zien in jou wat jij zelf nog niet ziet. Of omdat je eigen ambities je op onbekende en onbestemde plekken brengen.

Ikzelf heb ook een aantal keren een relatief grote switch gemaakt. In 2004 van sportarts naar revalidatiearts. Niet over één nacht ijs, niet zonder slag of stoot. Na te hebben gepraat met Jan-en-alleman en door een coach in de hand te nemen. En de beslissende stoot kwam van een cardioloog, een bal van klasse. Toen ik op een berg mijn zonden aan het overdenken was en alle plussen en minnen op een rijtje aan het zetten was, zei hij tegen me: ‘Wat pieker je toch, je weet het antwoord toch allang?’ En weg was-ie. Wat had hij gezegd?

Maar hij had gelijk. De ziel had al lang een beslissing genomen.

Tien jaar later, toen ik een mooie plek in de revalidatie had, stond er kennelijk op mijn voorhoofd geschreven: ‘Ik ben toe aan een nieuwe baan’. Er werd aan alle kanten aan me getrokken. Dat wist ik zelf nog niet, dat van die nieuwe baan. Maar zodra ik erover ging nadenken was ik gezien. En al weer onderweg. Weer sprak ik met Jan-en-alleman. Er volgde een keuze, ingegeven door een combinatie van gevoel en ratio. Ratio? Jazeker, de nieuwe baan was om de hoek, op het fietsje, in een circuit waar ik opgeleid was en het was in de academie, dus uitdagend genoeg. En als het leven je kansen biedt, moet je die pakken, zo zat ik in de wedstrijd. Wellicht, of wel zeker, ingegeven door zij die die kansen niet kregen. Om het leven vol te leven.

Ik omarmde de keuze. Een Champions League-ziekenhuis met Champions League-collega’s binnen en buiten het vak, in een omgeving waarin veel mogelijk was. Niet alleen maar binnen de lijntjes kleuren. Het paste bij mijn adagium: de wereld verandert, blijf in beweging!

En ik bleef groeien in die omgeving, bouwde stapje voor stapje aan een verbeterde revalidatiezorg en aan mezelf.

Maar weer verscheen er op mijn voorhoofd een sticker met ‘moveable’. Weer werd er aan me getrokken en weer kwam ik in beweging. Gedreven door de teleurstelling van een enorme kans ergens anders en een niet-verwachte afwijzing elders, pakte ik de geweldige mogelijkheid om medisch bestuurder te worden in een groot revalidatiecentrum. Goed doordacht, goed doorvoeld, het was niet tegen te houden. Ik wilde per se mijn grenzen opzoeken. Nee zeggen is voor de talentlozen, grapte ik altijd. Maar in ieder geintje zit een seintje. Dus volgde ik mijn drift, vloog er vol in, gestut door de steun van de collega’s en de organisatie.

En zoals u heeft kunnen beluisteren in deze KopCast, heb ik toen pech gehad. Ik viel ziek uit en achtte mezelf niet in staat om op korte termijn terug te veren. Ik was zelfs onzeker of dat überhaupt ging lukken qua energie en drive. Gelukkig ben ik nu terug waar ik was, een dikke twee jaar later, in de academie, het Erasmus MC, met iets minder noten op mijn zang waardoor er ruimte is voor andere muziek, zoals deze podcasts maken.

Ik weet wie ik ben en hoe ik de dingen doe – denk ik – maar het proces gaat gewoon door. De wereld verandert en ik verander. En ik leer mezelf iedere dag beter kennen. Door te leven, door koffie te drinken of te wandelen, te praten met Jan-en-alleman en met de meest interessante mensen, zoals voor deze podcastserie. Maar ook door te praten met een professional, die coach, om mezelf en mijn drijfveren beter te leren kennen, te begrijpen en vooral te toetsen.

Bewegen, altijd maar bewegen. Maar om jezelf en anderen in beweging te brengen en te houden, moet je stil durven staan. Om jezelf te aanschouwen en te relativeren, dat vooral. Kom, laten we weer wat gaan doen.

Podcast

Van geluk spreken met Paul Brand

In deze aflevering vertelt Paul Brand over hoe een weekenddienst hem een halt toeriep. Na een gesprek met de huisarts en met een loopbaancoach zei hij de spreekkamer vaarwel en begon als programmaleider Professioneel functioneren medische staf Isala.