TED-terreur

Honderdzeventig jaar KNMG. Bij een respectabele leeftijd hoort een respectabel congres. Ik heb een voordelig combiticket bemachtigd. Kan ik op 5 november in Green Village Nieuwegein naar de Domusdag voor de medische geschiedenis, en meteen de krenten uit de pap halen bij de jarige KNMG.

De slotlezing van het KNMG-congres volgen we op grote schermen. Het is een TED-talk van Ruud Veltenaar, ‘inspirator van transformatie’. Ik heb nog nooit een TED-talk bijgewoond. TED staat voor Technology, Entertainment, Design. Wat doe je daarmee als spreker? En als dokter? Ik zoek het op. ‘Met een TED-talk probeert de spreker begrip en bewustzijn te kweken en toepassingen van de wetenschap te laten zien die kunnen bijdragen aan een betere wereld’, lees ik op internet. En ook: ‘Een TED-talk mag niet langer dan 18 minuten duren!’ Daar wil je wel voor gaan zitten.

Ineens is hij er. De TED-spreker kijkt ons indringend aan vanaf vier grote schermen. Zijn openingswoorden klinken keihard. Tien oudere congresgangers staan geschrokken op en verlaten de zaal. Je zult maar een gehoorprobleem hebben. Met een hoortoestel neem je de hyperacusis niet weg, integendeel. De decibels van Veltenaar zijn voor een slechthorende hinderlijk in het kwadraat.

Veltenaar trekt alle registers open. Hij beweegt zich razendsnel over de schermen. Het TED-spektakel laat je niet koud. Het roept emoties op, vooral angst. Beeld en geluid geven een apocalyptische ervaring. Is het einde der tijden aangebroken? Behoor ik tot de bokken of de schapen? Herhaaldelijk komen de letters F-E-A-R levensgroot in beeld. Voor Veltenaar is FEAR niet meer dan een woord, een afkorting. Voor de toeschouwers versterkt het de angst. Alsof we naar een horrorfilm kijken. Weer staan er mensen op. Aangeslagen lopen ze de zaal uit. Inmiddels probeer ik te snappen of de geweldige TED-man een boodschap voor ons in petto heeft. En verdomd, hij zegt iets inhoudelijks. ’98 procent van de klimaatwetenschappers is het erover eens dat de opwarming van de aarde het gevolg is van menselijk handelen’, schreeuwt hij. Die boodschap komt meermalen terug. Wat moet ik daarmee? Voor zover dat in deze visueel-auditieve chaos mogelijk is, probeer ik na te denken. Is die 98 procent het bewijs dat de opwarming echt de schuld is van de mens? Wat zijn de argumenten van die 2 procent die er anders over denkt? Dat gaat Veltenaar misschien nog uitleggen. Dan wordt het misschien nog interessant. Een enerzijds-anderzijds-verhaal. Maar nee, Veltenaar is al een fase verder.

Medische technologie. ‘U kunt er niet langer omheen.’ Een 3D-printer heeft een menselijke schedel uitgeprint. Een schedel is stereometrisch gezien een ingewikkeld object. Dat driedimensionaal uitprinten is een technisch hoogstandje. Maar wat heb ik als sociaalgeneeskundige aan een 3D-schedelprint? Ik kan mijn bureau ermee opvrolijken, maar verder? Veltenaar brengt een vrouw in beeld wier schedel door een dergelijke print is vervangen. Althans, dat suggereert hij. Wat de indicatie was, een uitgebreid trauma of een hersenoperatie, dat horen we niet. We zien een vriendelijke vrouw met een fraai kapsel. Of is het een pruik?

Zo gaat het 36 minuten lang door. Tweemaal de tijd die ervoor staat. Schrik en angst maken plaats voor afkeer. Veltenaar neemt een loopje met ons. Ik zie een vreemd trekje bij zijn rechtermondhoek. Een sadistisch lachje. Volgende week stuurt hij de factuur van zijn onemanshow naar de KNMG. Die schat ik op gauw 5000 euro exclusief btw. Ik krijg zin om weg te lopen. Maar ik blijf zitten. Ik ga evalueren. Ik zag technologie voorbijkomen in een vorm waar geen dokter iets mee kan. Ik zag entertainment, maar bepaal toch liever zelf of ik een horrorfilm wil zien. Ik zag design: een geraffineerde verpakking van inhoudsloze decibels. Wat beweegt de KNMG om een congres zo af te sluiten? Een scheut eigentijdsheid om jonge dokters aan zich te binden? En ouderen weg te jagen?

Ik zie de TED-spreker nog bij de borrel. Even maar. Weer dat typische lachje. Hij heeft het weer geflikt! Kijkt op zijn horloge. Zet zijn glas neer. Verlaat de zaal. Op weg naar zijn volgende TED-talk.