Stop het blind roepen om diversiteit

Sinds de toeslagenaffaire en de Black Lives Matter-protesten kan niemand meer ontkennen dat er in Nederland discriminatie plaatsvindt op diverse domeinen (onder andere etniciteit, geslacht, seksuele geaardheid). Gelukkig gaat het vaak om onbewuste vormen van discriminatie en blijft het een filosofische vraag of dat überhaupt te vermijden valt. Helaas komt ook bewuste discriminatie voor in Nederland, ook in de medische wereld. Gelukkig heb ik dit nooit hoeven te ervaren, maar ik ken wel meerdere voorbeelden van personen in mijn directe omgeving die moeite hadden met een opleider of sollicitaties waarbij er opmerkingen gemaakt werden als ‘ik ben niet zo van de hoofddoeken’ of ‘nee sorry, we hebben geen vacatures voor iemand met een buitenlandse achtergrond want we hebben al te veel buitenlandse artsen’.

Ik ben ervan overtuigd dat dit soort excessen in de minderheid is, maar bewustwording dat ze bestaan is wel belangrijk. Gelukkig is er de laatste jaren steeds meer aandacht vanuit zowel de maatschappij als de medische wereld voor diversiteit. Meerdere toonaangevende wetenschappelijke bladen, beroepsverenigingen en opleidingen hebben standpunten gepubliceerd waarin ze roepen dat ze meer rekening willen houden met diversiteit in de brede zin van het woord. Zo staat bij de komende internistendagen ook het onderwerp ‘diversiteit bij de opleiding interne geneeskunde’ centraal. Dat is ook nodig, aangezien recent onderzoek heeft aangetoond dat sollicitanten met een migratieachtergrond (lees allochtonen) een statistisch kleinere kans lijken te hebben om aangenomen te worden voor de opleiding interne geneeskunde, ongeacht of ze gepromoveerd zijn of niet (60% allochtone versus 93% autochtone kandidaten als ze gepromoveerd waren en 8% versus 67% (!) bij niet-gepromoveerde kandidaten).¹ Hoewel dit uiteraard een steekproef is en onderzoek uit slechts één opleidingsregio vermoed ik dat de cijfers niet veel zullen verschillen van elders in het land. Ook niet bij andere specialisaties.

Een groot gevaar van de toegenomen aandacht voor diversiteit is dat we inclusiviteit minder belangrijk gaan vinden of minder aandacht geven. Kort door de bocht gaat diversiteit meer over het aantal verschillen en inclusiviteit over wat we met de verschillen doen. Een ‘allochtonenquotum’ waarin wordt nagestreefd om, bij gelijke geschiktheid, aan kandidaten met een buitenlandse naam de voorkeur te geven is een gevaar als er niks wordt gedaan met hoe wij met elkaar omgaan. Hierdoor dreigt een segregatie op de werkvloer/opleiding plaats te vinden. Stop daarom met het blind roepen om meer diversiteit en meer verschillen. Focus in plaats daarvan ook op wat we met de verschillen en aantallen überhaupt willen bereiken. Organiseer culturele avonden, ga een keer naar een theehuis na het werk in plaats van naar de stamkroeg en wees bovenal nieuwsgierig naar elkaar. Neem niet iemand aan ‘die in het team past’ maar juist iemand die wat anders meebrengt voor het team.

Pas dan gaan we stappen vooruitzetten en uiteindelijk meer werkplezier krijgen en hopelijk nog betere zorg verlenen.

voetnoot

1. de Jong-Jaber S. Interne Geneeskunde Magazine voor de internist. Diversiteit. 2021 Mar; 1 (12): 14-16.