Blogs & columns
Emile Keuter
Emile Keuter
2 minuten leestijd
Column

Spierspanningshoofdpijn - Emile Keuter

6 reacties

In de cervicale en lumbale wervelkolom heeft de paravertebrale musculatuur de neiging te verkrampen. Dat komt omdat wij door onze rechtopgaande houding op die twee plaatsen een lordose hebben. Spieren die over een verkorte afstand moeten werken verkrampen gemakkelijk, waarbij ik moet aantekenen dat we in de neurologie niet goed kunnen beredeneren wat kramp is. Het is meer iets voor de sportgeneeskunde en fysiotherapie.

Je kan de onderrug overbelasten met ongetraind werken en meestal ontwikkel je dan reactieve spierverharding. Als je daar niets aan doet kom je soms bij een neuroloog. Ik vraag bij dat soort patiënten altijd naar nek- en hoofdpijn. Die is er vaak. Mensen herkennen dat de verhoogde spierspanning van de onderrug wordt overgenomen door de nek en ze beschrijven een typische spierspanningshoofdpijn: drukkend, als een band om het hoofd en achter de ogen, soms tintelend op de scalp, vaak met uitstraling in de richting van de m.trapezius. Een klacht die meestal wegvalt bij de verlammende rugklachten waarvoor ze kwamen.

Het beste recept voor reactieve verharding en verkramping van de cervicale musculatuur is het klassieke whiplashongeval. De pijn en kramp komen meestal minuten tot uren na de klap opzetten en gaan gepaard met spierspanningshoofdpijn. Als je daar niets aan doet, snij je de weg naar genezing af. Chronische whiplashpatiënten hebben bijna allemaal nekklachten, evenwichtsklachten en spierspanningshoofdpijn. In mijn ervaring helpt een combinatie van frequent – minstens ieder uur – actief rekken, verwarmen en masseren van de nek- en scalpspieren goed, vooral als dat binnen drie weken wordt gestart, desgewenst ondersteund door pijnstilling. Natuurlijk kan een fysiotherapeut worden gevraagd, maar, alweer in mijn ervaring, die laten de patiënt niet vaak genoeg rekken en masseren. Manuele therapie kan helpen, maar herbergt het lage maar onvermijdelijke risico van een dissectie van de a.vertebralis. Zuinig zijn met een MRI-scan om onverwachte bevindingen in de canalis vertebralis uit te sluiten vind ik penny wise, pound foolish.

Enerzijds is het concept van de spierspanningshoofdpijn wereldwijd geaccepteerd. Mogelijk is stikstofoxide (NO) de chemische boodschapper van kramp en verharding. Anderzijds echter zien we spierspanningshoofdpijn vaak verweven met medication overuse headache en is het EMG van de nekmusculatuur bij dit soort hoofdpijn niet afwijkend. Vaak zien we ook spierspanningshoofdpijn in een vicieuze cirkel met angst en bezorgdheid. De Nederlandse neurologen die veel van hoofdpijn weten vinden nu dat concept van die spierkramp helemaal niets meer. Dat vind ik onverstandig. Het feit dat spierspanningshoofdpijn onderdeel wordt van een complete SOLK met alle gedragsmatige problemen van dien is voor mij geen reden om de basale processen dan ook maar niet meer te behandelen. Warmte, massage en rekken dus.

Emile Keuter, neuroloog

neurologie fysiotherapie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Gucci Bags outlet uk

    http://www.teaandcakebakehouse.co.uk/wp-f, liyfvv@gmail.com

    A Soyuz vacation to the station takes two days from launch to docking, But the get back on Earth takes less than 3.5 working hours.

  • Casadei Bianca Boots

    http://www.cometovisitromania.com/wp-f, ffettqawb@gmail.com

    23 ensaladas saludables que comen los expertos en nutrici

  • E.J.W. Keuter

    neuroloog, FLUITENBERG

    beste Jan en Wil,
    Als spierspanningshoofdpijn niets met spierspanning te maken heeft, waarom hebben mensen na een achteraanrijding dan opbouwende (spierspannings-)hoofdpijn?
    mvg Emile Keuter

  • J.A.P. van Haastrecht

    bedrijfsarts n.p., SWIFTERBANT

    Ik herinner mij de casus van een medewerker met hoofdpijn, drukkend als een band om het hoofd en achter de ogen, ter behandeling waarvan een afspraak in de tweede lijn was gemaakt. Op het spreekuur een week later bleek dat alle klachten verdwenen war...en nadat het beeldscherm op de juiste hoogte en afstand was geplaatst. De afspraak met de specialist was afgezegd.

  • W.A.J. Hoefnagels

    neuroloog, OOSTBURG

    Ik noem het zelf chronische hoofdpijn, die verergert door stress. En daar kunnen de meeste patiënten mee uit de voeten. Stoppen met pijnstillers, helpt. En amitriptyline ook. Strekoefeningen zijn wellicht ook wel nuttig, maar dat geldt ook voor Yoga,... naar de sauna gaan, wat minder kritisch over jezelf zijn, minder hoge eisen stellen, etc. Merkwaardigerwijs zijn patiënten die allang klachten hebben, ervan overtuigd dat er dus een oorzaak gevonden moet worden. Terwijl voor ons neurologen natuurlijk geldt, dat hoe langer de klachten bestaan, des te geringer de kans dat er een "oorzaak" gevonden wordt. Soms is een MRI nodig om een patiënt gerust te stellen, maar niet van de nek, maar van het hoofd. Helaas leidt die MRI dan ook nog wel eens tot een vervelende toevalsbevinding. En dan zijn de rapen gaar. Het is daarom verreweg beter om te proberen af te zien van MRI onderzoek en de patiënt te overtuigen dat het echt niet nodig is. Maar dat valt soms niet mee en dan laat ik toch maar een MRI maken. Ik denk dat elke neuroloog dat wel eens doet. Als daarna de patiënt en zijn omgeving(!) gerust gesteld kan worden, dan zijn de kosten de moeite waard. Weten dat de klachten vervelend zijn, maar niet verontrustend is de helft van de genezing, toch?

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Helaas zijn "voor de hand liggende", "logische" en "goed aan de patiënt uit te leggen" verklaringen weliswaar aantrekkelijk, maar zijn daarmee nog geen waarheid. Dat geldt voor "hyperventilatie" als oorzaak van angstklachten en ook voor de "verhoogde... spierspanning" als oorzaak voor hoofdpijn. Aannemelijk, aantrekkelijk, goed uit te leggen, en een mooie ontsnappingsroute voor de neuroloog. Maar daarmee nog steeds geen waarheid. En ik houd er niet van om patiënten pseudoverklaringen voor hun klachten te geven. Wat is er mis mee om te zeggen dat ik de oorzaak niet weet, dat ik weinig te bieden heb als behandeling, dat er verschillende opties zijn voor behandeling, maar dat succes niet gegarandeerd is. En de "spierspanningshoofdpijn" is een vaak langdurige kwaal die helaas maar tijdelijk reageert op warmte massage en rekken. Ook tijdelijke verlichting is verlichting, dus daar lijkt me niets mis mee. Ook het wrijven over het voorhoofd als je net tegen het keukenkastje bent gelopen helpt goed tegen de pijn, heb ik deze week ontdekt, dus waarom niet?
    Maar onzinnige en uit de lucht gegrepen verklaringen laat ik liever daar waar ze thuishoren, in de de prullenbak van de achterhaalde waarheden.

    Om over manuele therapie nog maar te zwijgen...

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.