Sorry, de jeugd-ggz is op

Onlangs was er een bijeenkomst van de afdeling kinderpsychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, waar ook secretaris-generaal VWS Erik Gerritsen sprak. Gerritsen was destijds als bestuursvoorzitter van jeugdzorg Amsterdam een warm voorstander van de overheveling van de totale jeugdhulp naar de gemeente.

Voor wie het toen niet allemaal heeft gevolgd: Er is heftig protest geweest vanuit het complete ggz-veld en vanuit heel veel ouders om de geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen onder te brengen bij de gemeentes. Maar de wet is in februari 2014 toch aangenomen, een door 96.209 mensen ondertekende petitie en een ontradende brief van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) ten spijt. Januari 2015 ging de nieuwe situatie in. De voorspelde problemen over toegankelijkheid, kwaliteit, privacy en bureaucratie traden daarna nog sneller op dan we hadden verwacht.

Gerritsen zei echter, op die vergadering, dat we ons geen illusie moeten maken. De overheveling naar de gemeente wordt echt niet teruggedraaid. We moeten positief blijven, ook al loopt het allemaal nog niet vlekkeloos. Persoonlijk vind ik dat het voor geen meter loopt, maar de wet is er nu eenmaal. Dus meestal houd ik me stil op een enkel kritisch blog na. Maar ik begin me wel af te vragen wanneer positief blijven onnozel wordt.

Is dat als:

• binnen een jaar de wachtlijsten voor klinische behandeling enorm oplopen?
• blijkt dat de privacy ver te zoeken is en huisartsen onder druk gezet worden om medische gegevens aan de gemeente te leveren?
• 234 wethouders in een brandbrief schrijven dat de forse bezuinigingen op de jeugdzorg ten koste gaan van kwetsbare burgers en dat de rek eruit is?
• de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie in een brief aangeeft zorgen te hebben over privacy, de herindicatie, het beroepsgeheim, de kwaliteit en de toegankelijkheid?
• als de kinderombudsman constateert, dat gemeenten steeds vaker uit besparingszin op de stoel van de hulpverlener of behandelaar gaan zitten en dat het stelsel duidelijk nog niet naar behoren functioneert?

Of pas als

• blijkt, dat  de bureaucratie de spuigaten uitloopt?
• instellingen dreigen om te vallen.
• de jaarrapportage monitor transitie jeugd meldt dat ouders het vertrouwen verliezen in de zorg.

Nog steeds positief blijven?

Diverse gemeentes blijken onvoldoende hulp te hebben ingekocht, waardoor daar al sinds juni geen geestelijke gezondheidszorg meer beschikbaar is. Dat betekent dus dat kinderen moeten wachten tot 2017. Psychische aandoeningen worden niet serieus genomen. Kunt u zich voorstellen dat kindergeneeskunde in bepaalde gemeentes een half jaar niet beschikbaar is? Onbestaanbaar. En volgend jaar wordt het nog erger, want met al die wachtenden is het geld al in maart op, want er moet ook nog worden bezuinigd.

En wat zegt de staatsecretaris Van Rijn? Die vind het maar raar. Want het staat toch in de wet, dat gemeentes ervoor moeten zorgen?

Ik vind het onnozel om nog langer positief te blijven. Ik heb nooit geloofd dat gezondheidszorg voor jeugdigen goed geregeld zou kunnen worden door 398 gemeentes. Gerritsen kan me nog meer vinden. We kunnen wel positief blijven tot er helemaal geen jeugd-ggz meer over is.

Ik kan wél zeggen wat veel mensen die met gemeentes moeten samenwerken niet hardop kunnen uiten.

‘Dit moet teruggedraaid.’ Zodat we weer zoals elk beschaafd land gezondheidszorg bieden aan jeugdigen onafhankelijk van de vraag of het een psychische of een somatische aandoening betreft en onafhankelijk van iemands postcode.