Slecht nieuws

Stel, je bent slim, rond de 50 en gezond. Je hebt een paar dagen obstipatie, waar je zo’n bolle buik van krijgt dat je huisarts je naar de spoedeisende hulp stuurt. Daar word je onderzocht door een aantal witte jassen, die maken wat röntgenfoto’s van je buik en leggen je uiteindelijk op een afdeling. Daar krijg je een paar liter laxerende vloeistof te drinken, en krijg je klysma’s om aan de andere kant van het kanaal de boel los te maken. Het helpt allemaal niks, dus de volgende dag krijg je nog een scan.

Stel, je bent rond de 30 en je bent afdelingsdokter. Daar ligt een intelligente, gezond ogende vrouw met obstipatie en geheel blanco voorgeschiedenis. Ze is nog bijna nooit bij een dokter geweest, vertelt ze je. Ze reageert nu alleen niet op de normale therapie. Je overlegt met je baas en jullie besluiten een scan van de buik te maken. Daarop zie je een tumor in de darm, waarachter de ontlasting in de file staat. Je scrolt door naar de lever en daar zie je witte plekjes die op uitzaaiingen lijken. Je overlegt met de radioloog, die bevestigt je vermoeden. Je belt met je baas, die heeft het over een slechtnieuwsgesprek. Je vraagt de verpleegkundige vast de vrouw een naaste te laten bellen, zodat er iemand mee kan luisteren voor de uitslag van de scan. Ze heeft een tumor, maar breng het maar een beetje luchtig. Voelt ze dan geen onheil? Ik denk het wel, maar het alternatief is geen naasten en dat is beroerder, zeg je terug.

Je scan is gedaan, de verpleging vertelt je dat je dokter straks de uitslag komt vertellen. En dat je daar misschien iemand bij wilt hebben. Je twijfelt, is het erg dan? Oh dat weet ik niet, twee horen altijd meer dan een, zegt de verpleegkundige terug.

Gelukkig gaat je baas met je mee voor het slechtnieuwsgesprek. Je hebt geleerd dat het slechte nieuws meteen gebracht moet worden. Uitstel is marteling. Dus je zegt: ‘mevrouw, fijn dat u een vriendin mee heeft. Op de scan zien we een tumor in de darm, die verklaart waarom de ontlasting niet komt.’ De vriendin van de vrouw schrikt, de vrouw schrikt van haar schrikkende vriendin. Je praat verder. In de lever zien we een aantal vlekjes, die op uitzaaiingen kunnen wijzen. Je weet dat het uitzaaiingen zijn en niet iets dat erop wijst. Het is zo verleidelijk om de zachte heelmeester te zijn. En deze vrouw heeft de eerste mokerslag nog niet eens gehoord. Ok, zegt ze bedeesd, en wat betekent dat dan. Het komt je voor als een slechte soap-scene. Ze vraagt, matig geacteerd want ze is er nog niet ‘maar, is het dan kanker?’. Ja mevrouw, dat is het. Echt zeker weten we dat natuurlijk pas als we het weefsel onderzocht hebben, maar het heeft er alle schijn van. Ruimte voor emoties. Die komen. Je voelt ze zelf ook, alleen zou het vreselijk zijn als dat nu zichtbaar was. Dus ga je door. Om het probleem te verhelpen, moet we u opereren. Vanavond nog. Anders ontploft de darm, dat formuleer je alleen iets anders.

En daarna? Je baas schiet je te hulp bij en legt uit dat er soms echt nog wel wat mogelijkheden zijn tot genezing. Dat is mokerslag drie. Wij gingen dus al uit van een verhaal met stervend einde. Zij niet, en dat zie je. Maar ze schakelt snel. Het gesprek is af, jij en je baas lopen weg. Triest zeg, zegt je baas. En wat een leuke vrouw ook, zeg jij. Ja, zegt je baas.