Blogs & columns
Blog

Sisyfusarbeid

1 reactie

Het is weer laat geworden vanmiddag. De vergadering liep uit. Er waren een paar extra agendapunten die veel aandacht vroegen. De voorzitter worstelde met de agenda. Toen we het over burn-out hadden vergat hij de tijd. Gelukkig waren er rond half zes broodjes. Daardoor was het laatste uur nog vol te houden. Wat voor werk ben ik in godsnaam aan het doen, vraag ik me af na zo'n middag van te veel zitten, te veel koffiedrinken en te veel praten. En vooral: te veel ergeren. Hoe zou mijn bloeddruk zijn?

Met die gedachte loop ik het herentoilet binnen voordat ik de thuisreis aanvaard. Daar stuit ik op een volgende barrière: er wordt schoongemaakt. Het eerste kwartier kan ik niet terecht op het toilet. Dan maar huiswaarts met een overvolle blaas. Al die koffie…

Maar doordat de schoonmaakster mij zo uitermate vriendelijk de toegang verspert, ontstaat er een leuk gesprekje. Zij is rond de 35. We praten over haar baan. Ze werkt voor een schoonmaakbedrijf, vijf avonden per week, van 18 tot 23 uur. Voor deze toiletgroep op de onderverdieping heeft ze twintig minuten. Begin- en eindtijd tekent ze af op een lijst. De leidinggevende kan op onverwachte momenten binnenvallen en let er vooral op dat ze op schema ligt. Of het sanitair echt schoon is interesseert hem amper. Maar voor mijn gespreksgenoot is dat wel een belangrijk punt. Vol trots stelt ze dat als zij weggaat alles spic en span is. Haar ogen stralen.

Maar als je morgen terugkomt is alles weer vuil … werp ik tegen. Dat lijkt haar niet te deren. Elke dag hetzelfde werk. Elke dag beginnen op de benedenverdieping. Op hetzelfde punt. Geen punt. Steeds weer opnieuw beginnen, onder aan de berg. Aan wie doet me dat ook alweer denken?

Daar valt het me in. Natuurlijk, Sisyfus. De figuur uit de Griekse mythologie, die de goden heeft misleid en zich daarmee de toorn van Zeus op de hals heeft gehaald. Als straf voor zijn overmoed moet hij in de onderwereld een rotsblok tegen een steile berg op rollen. Steeds als hij bijna boven is, verliest hij zijn greep. De steen rolt naar beneden en Sisyfus moet opnieuw beginnen. Dit is de kern van wat we nu cyclische arbeid noemen. Daar zit een sterk repeterend element in. En in het geval van Sisyfus zien we ook een sterk frustrerend element: tussen de cycli is geen vooruitgang te bespeuren. Het werk is saai omdat het iedere afwisseling en uitdaging mist. Het is ook zinloos, omdat het resultaat van de arbeid steeds teniet wordt gedaan. De maatschappij heeft er ook niks aan. Bovendien ontbreekt ieder carrièreperspectief. Sisyfusarbeid moet dus wel slecht zijn voor een mens, denk ik, want het is niet mogelijk er zin of betekenis aan te geven. Je wordt er op zijn minst ongelukkig van. Of onverschillig. Of cynisch. Misschien wel depressief. Maar deze schoonmaakster lijkt er plezier in te hebben. Hoe kan dat? Zie ik iets over het hoofd? Het kan niet alleen de verdienste zijn. Er moet iets in dat schoonmaakwerk werk zelf zitten dat haar op de been houdt. Wat is haar geheim?

Ze vraagt wat ik doe voor de kost. Ik ben bedrijfsarts, zeg ik. Is dat leuk werk? vraagt ze. Och, zeg ik, het is elke dag weer anders. Het lijkt mij niks, zegt ze, al die zeurende mensen met klachten die niet willen werken. Of heb je een geheim om ze op te vrolijken en weer aan het werk te krijgen? Nee, dat heb ik niet. Als het beter met ze gaat komen ze niet meer bij mij terug. Dan zie je dus ook nooit resultaat van je werk, zegt zij. Dat zou niks voor mij zijn! Laat mij maar lekker poetsen. Ik geniet ervan als alles weer mooi glimt. Dat kun je tenminste zien! Kijk maar: spic en span. U mag gaan plassen!

meer van André Weel

werk
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A.G. Sangster

    bedrijfsarts, Nijeveen

    Mooi verhaal Andre,

    Heel herkenbaar!
    Zo had ik in het Rijksmuseum Amsterdam een gesprek met een suppoost.
    Dodelijk saai werk naar mijn gevoel. De hele dag wachten op bezoekers van het museum of ze geen rare zaken uitspoken. Er gebeurt natuurlijk... vrijwel nooit iets.
    De hele dag alleen maar staan en lopen en je mocht destijds als medewerker niet gaan zitten. De suppoost mocht ook niet praten met de bezoekers, want dan werd je afgeleid.
    Vol trots vertelde deze meneer bij navraag in plat Amsterdams dat hij verantwoordelijk was voor 16 miljoen die aan de muur hing.
    Iedereen vindt gelukkig zijn eigen baan en uitdaging.


 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.