Schudden na gebruik

Ik heb op Bali leren schudden. Aangeduid als shaking. In een leefgemeenschap – ashram – van een hindoeïstische Qigong-leraar, Ratu Bagus. Driemaal daags anderhalf uur shaken voor de maaltijd, om precies te zijn. En voor elke schudsessie een plastic injectiespuit vol met zwarte thee, getrokken van sterk tabaksbladeren. In elk neusgat spuiten. Dat doet wat met je. Dat schudt je fysiek en farmacologisch door elkander. En dat helpt. Zegt men.

Ik zal het maar meteen bekennen: ik ben een fan van langdurig schudden en heb deze en gene patiënt ook op dit pad gezet. Er is geen enkele evidence voor, maar puur op basis van eigen ervaring. De injectiespuit vol tabaksthee laat ik daarbij wel achterwege.

Naast me op de bank ligt het boek van een Amerikaanse hoogleraar (University of Louisiana) Shaking Medicine: The Healing Power of Ecstatic Movement – met elf pagina’s referenties is het niet zo maar een klungelboekje. De auteur, Bradford Keeney, heeft voor ons de waarde van schudden uiteengezet. Hijzelf is een ingewijde schudder in de traditie van de sjamanen uit de Kalahari. Die sjamanen noemen Keeney een ‘n I lom-kxao’ en dat word je niet zomaar, alleen als je de kracht bezit om waarlijk te shaken.

Oké, we zoeken even op ‘shaking’ en ‘medicine’ in ‘Google Scolar’ en ‘PubMed’. In de medische databanken vinden we alleen artikelen over het ‘lethal shaken infant syndrome’. Maar niets dat wijst op belangstelling van artsen voor de potentiële heilzaamheid van ‘shaken’. In een normale Google-search daarentegen wemelt het van de artikelen over ‘shaking medicine’, ook wel ‘therapeutic tremoring’ genoemd.

Deze eeuwenoude techniek ontwikkelde zich zowel binnen de westerse sjamanenwereld (bijvoorbeeld bij de indianen), bij de soefis’s in Arabië, als ook in het Verre Oosten: in China (Qigong) en Indonesië (Latihan). Bijzonder dat de Amerikanen het dan weer monopoliseren. Die maken er meteen een trademark van, alsof zij het uitgevonden hebben. Ze noemen het daar: ‘Therapeutic Tremoring for Vibrant Health’. Uiteraard kan je tegen betaling een ‘Qualified Shaking Medicine Facilitator’ worden. Maar dat willen we niet. Gewoon om te beginnen lekker stress van je af schudden – dat is al voldoende. En het is helemaal niet zo moeilijk dat je daar eerst allerlei cursussen in moet volgen.

Als leken veel belangstelling hebben voor een techniek om stress te verminderen, maar artsen totaal niet, is het altijd boeiend om eens verder te kijken. Blijkbaar is shaken een onderwerp buiten onze medische comfortzone. Waarom? Omdat we met z’n alleen in onze maatschappij totaal geconditioneerd zijn, dat allerlei gedragingen die vitaal zijn (gapen, uitrekken en ongeremd geluiden maken en bewegen) niet kunnen omdat het ons confronteert met het feit dat we tot een diersoort behoren. Zodra dieren uit een stresssituatie komen, schudden ze zich uit. Onze kippen schudden zich ook uit, nadat de haan ze gestrest heeft. Vele huisdieren doen hetzelfde. En na het schudden voelen ze zich weer kiplekker.

Welke patiënten schrijf ik zonder evidence gebaseerd schudden voor? Patiënten die chronische pijnen hebben, met in de spieren veel pijnlijke en knapperende drukplekken. Mensen die veel zitten, vooral achter de computer, en dus zelf alles vastzetten in het lijf. Schudden is eigenlijk een soort interne massage van alle spieren en hun aanhechtingen, om het simpel te zeggen. Schudden na gebruik dus: elk half uur achter het computerscherm, even opstaan, uitrekken en gapen en vijf minuten schudden, liefst op lekkere ritmische muziek. Als je een thuiswerker bent is dat toch perfect te realiseren. Op kantoor moet er nog even een revolutie voor langskomen voordat ergens een strek-, gaap- en schudruimte gereserveerd wordt.

Ik neem mijn patiënten aanvankelijk bij de hand en leer ze weer gapen, strekken en schudden. Het is al een teken dat we deze oerbiologie van het lichaam weer moeten leren. Je kan aan den lijve meteen ervaren hoe weldadig het is. Het zou veel ziekteverzuim verminderen als we wat meer dit soort activiteiten in de dag inlassen lijkt me. Op een heidedag met ceo’s gaf ik een sessie gapen, rekken en schudden. Daarna wilde niemand meer naar binnen voor het vervolg van de vergaderingen. Daar moet je dus wel mee oppassen.