Scheelde niet veel
10 reactiesIn mijn praktijk zit de allerschattigste oude dame van Nederland. Was iedereen zoals zij, dan was er geen vuiltje aan de lucht. Vriendelijk, weldenkend, humoristisch, relativerend, kortom alles wat ik in een mens waardeer – en wie doet dat niet. Daarom vond ik het leuk dat ik haar naam op de lijst zag staan voor een telefonisch consult, omdat ze weer thuis was na een opname wegens dehydratie bij een gastro-enteritis.
Het aardige van dat soort telefoontjes is dat mensen je soms bedanken, en laten we eerlijk wezen – dat is fijn. Zeker als wat je doet vanzelfsprekend lijkt te zijn. Want hoe beter je je werk doet als huisarts, hoe minder het opvalt. Antibiotica op tijd gegeven? Longontsteking goed behandeld? Slagpijn in de nierloges goed herkend? Longembolie eruit gepikt? Trombosebeen niet voor zweepslag aangezien? Met slechts een schilletje demping toch een klaplong herkend? Huisartsen staan op scherp en hebben af en toe dit soort ‘succesjes’. Dat is tenslotte ons werk.
Maar het gekke is dat patiënten daar achteraf vrijwel nooit op terugkomen. Ik ervaar wel waardering als ik een kind met ADHD begeleid, of iemand met acht gesprekken van de antidepressiva afkrijg. Maar het verbaast me dat er zelden iets gezegd wordt over een snelle adequate diagnose. Enfin, ik verheugde me nu bij het telefoontje met de lieve oude dame toch op iets aardigs en zat er helemaal klaar voor.
Maar wie schetst mijn verbazing toen zij na de begroeting zei: ‘Ja dokter, er moet me iets van het hart. Hoe zal ik het zeggen. Ik neem u niets kwalijk hoor, maar eh… tja, dat verdiende geen schoonheidsprijs hè, ik neem aan dat u dat zelf ook al bedacht had?’
Ik dacht wat alle huisartsen op zulke momenten denken: wat heb ik fout gedaan? Heb ik iets verkeerds gezegd? Heb ik iets stoms gedaan, ben ik iets vergeten? Ik had geen idee. Er was niks anders dan dat ze na een paar dagen geprobeerd te hebben goed te drinken, toch uitgedroogd raakte en ik haar daarom opnam.
Ik zei: ‘Lieve mevrouw, ik heb geen idee waar dit over gaat, vertel eens wat er is.’ Toen vertelde ze dat ze in het ziekenhuis hadden gezegd: ‘Nou, dat was maar net op tijd, u bent hartstikke uitgedroogd, dat scheelde niet veel.’ Toen kwam ik dus in de wonderlijke situatie, die alle huisartsen zullen herkennen, dat je met de patiënt niet in discussie kunt gaan over wat er in het ziekenhuis gezegd is en dat je daardoor met je mond vol tanden staat.
Lieve collega’s en verpleging in het ziekenhuis. Als ik iemand instuur wegens dehydratie doe ik dat omdat iemand op dat moment aan het infuus moet. Ik doe dat niet als het (nog) niet nodig is – u ziet mij aankomen. Kortom: niet te vroeg, niet te laat, maar op tijd, als alles wat we daar thuis aan hebben gedaan om dat te voorkomen niet heeft geholpen. Zouden jullie alsjeblieft niet tegen een patiënt willen zeggen dat dat ‘laat’ is, of dat het ‘niet veel scheelde’? Probeer eens: ‘Uw dokter heeft u precies op tijd naar ons toe gestuurd.’ En dan mag u er best achteraan denken: ‘Dat scheelde niet veel.’ Als je het maar niet zegt.
Ik weet overigens wel dat zo’n opmerking vaak heel onschuldig bedoeld is, we zijn tenslotte allemaal collega’s. Maar jullie zien al die andere patiënten niet die we wél succesvol thuis weten te houden met allerlei vochtadviezen. Ik was bijna mijn goede relatie met deze geweldige dame kwijt door deze woorden. Het is weer goed nu. Maar het scheelde niet veel.
Meer van Arjen Göbel
P.H. Roessingh
Huisarts
Ik accepteer dit soort opmerkingen al jaren niet meer klakkeloos, volgens een vast stappenplan:
1 Eerst de bal terugspelen naar de patiënt: "Heeft die specialist dat echt gezegd? Waarom heeft hij/zij dan niet zelf met mij gebeld? " Een deel van de p...atiënten zwakt dan 'de fout' meteen af.
2 "Elk verhaal heeft 2 kanten, ik zal de ziekenhuisdokter zelf bellen en koppel het daarna aan u terug." Heel vaak blijkt dat de collega het helemaal niet zo gezegd of bedoeld heeft.
3 Als daarna blijkt dat er inderdaad iets niet goed is gedaan, kan ik heel oprecht mijn spijt betuigen en er lering uit trekken. Dat is gelukkig maar bij een minderheid van dit soort opmerkingen.
H.A.M. van Haasteren
huisarts, LEIDERDORP
Dit is inderdaad DÉ manier om er mee om te gaan. Het doet me denken aan mijn broer die een autobedrijf heeft en een boze klant te woord stond die beweerde dat een monteur tijdens zijn werkzaamheden de (overduidelijk versleten) vloermatten kapot had g...eknipt!!! Hierop antwoordde mijn broer dat hij de monteur dan per direct zou gaan ontslaan. De klant trok zijn beschuldiging direct weer in...
I.E. van Hövell tot Westervlier - Ullmann
Huisarts
Wat goed dat je dit aankaart.
Een keer zag ik een ouder met een kind met hoest, dat ik vrolijk en alert was in de spreekkamer zonder afwijkingen bij onderzoek. Vangnet en instructies. Toen ouder een paar nachten later met kind naar het ziekenhuis gi...ng bij benauwdheid, wist de kinderarts haar te vertellen dat het niks had gescheeld en dat ik onmiddellijk had moeten insturen. Toen ik vroeg wat de kinderarts had gedaan, was het antwoord: niets. Het kindje was een nacht opgenomen ter observatie en ging die ochtend weer met ontslag.
Ik kan niet zeggen hoe ontwrichtend dit is. Ik zag een ouder met een diep verdriet, beschadigd vertrouwen en boosheid. En waarom? Omdat iemand voor één dag een held wilde zijn?
Ik heb de ouder getroost en diegene moeten beloven dat ik voortaan iedereen met dit verhaal zal insturen.
Je hoeft me niet te dekken als ik iets onhandigs doe, echt niet. Dat gaat gebeuren en daar sta ik bij stil. En als je echt iets terug te koppelen hebt, graag. Bel me van harte. Maar niet dit. Zeg bijvoorbeeld tegen de patiënt/familie dat je de patiënt zo ziek vond, dat je graag het proces nog eens met de huisarts bespreekt.
Hé, hoe zorgvuldig is dat?!
[Reactie gewijzigd door Hövell tot Westervlier - Ullmann, Isabel van op 31-01-2025 07:18]
P.E. Spies
Klinisch geriater, Apeldoorn/Zutphen
Eens. Maar voor ik het op intranet zet wil ik toch opmerken dat het andersom ook voorkomt: ‘de huisarts zei dat ik opgenomen moest worden!’ Ik weet natuurlijk nooit zeker of de huisarts dat echt zo verwoord heeft of dat de patiënt/familie dat zo geïn...terpreteerd heeft.
M. Terluin
huisarts, Utrecht
Zó herkenbaar! Ik heb wel eens teruggebeld naar het ziekenhuis om hierop feedback te geven. Kreeg als antwoord “dat heb ik echt niet gezegd hoor!” Tja..
A. van der Zwan
Neurochirurg, Umcu
Heel goed verwoord en is zeker een veelvoorkomend probleem! En geeft ten onrechte onrust aan patienten en familie. Komt neer op: wij gaan u redden ondanks de huisarts… dat dit altijd zo zal bliven vind ik te pessimisch: huidige studenten worden nu op...geleid dat dit on ethisch is..dus nog even een generatie geduld..
B.H. Kooistra
Spec Ouderengeneeskunde
@ vd Zwan: U heeft gelijk. Je moet het niet opgeven ook al is het hardnekkig. Ik heb er zelf ook veel energie in gestoken en nu gaf ik geen goed voorbeeld..dank voor de correctie.
[Reactie gewijzigd door Kooistra, Barend op 30-01-2025 09:01]
Chirurg niet praktiserend , Groningen
In ziekenhuizen verspreiden? Goed idee want mooi artikel!
Overweeg dan “klaplong” te vervangen door “haematothorax” of “hydrothorax”
Eduard Veldhuis
B.H. Kooistra
Specialist Ouderengeneeskunde , Almere
Hoe herkenbaar.
Ik ben niet cynisch hoor na bijna 40 jaar. Maar dit gaat geloof ik nooit veranderen. Ik zou niet weten hoe. Het gaat maar door, elke generatie weer. Ik geloof dat het onder “condition humaine” valt. “ Ze snappen daar niet wat wij do...en” is ook veel uitgebreider in de maatschappij aanwezig dan alleen tussen de eerste en tweede lijn.
J.J. Beekhuis
Huisarts, Apeldoorn
Precies, mooi verwoord!
‘Heldhaftige’ niet helpende teksten die blijk geven dat degene die t zegt geen idee heeft wat ons vak inhoudt.
Mag/kan dit stuk ook in alle ziekenhuis intranet berichtgeving geplaatst worden.