Psychosomatiek is heel gewoon

Ik zag een mevrouw met psychogene pseudo-epileptische aanvallen in het kader van de ziekte van Addison. Ik legde haar uit dat de ziekte van Addison in essentie een aandoening van de hypothalamus is en dat daar onze ziel woont. Ik wilde dat ze voelde dat ik het heel gewoon vond dat ze die aanvallen had.

Ik zie wel eens jonge vrouwen die een idiopathische intracraniële hypertensie hebben gehad. Ik leg dan uit dat het gewoon is dat zo’n beeld overgaat in langdurige onbegrepen hoofdpijn. Mensen die op mijn spreekuur komen met rugpijn vertel ik altijd dat ik dat ook heb. Ik vertel dan ook hoe vervelend en storend ik dat vind in mijn dagelijks leven. Ik wil dat mensen voelen dat het hebben van chronische, onbegrepen of psychosomatische klachten normaal is. Ik denk dat goede huisartsen dat ook doen, maar orgaanspecialisten als mdl-artsen en cardiologen willen zich niet zo vaak verdiepen in psychosomatiek, terwijl dat een flink deel van hun vak betreft.

In een amateurblaadje las ik dat het helemaal niet gek is dat we vlinders in onze buik voelen bij verliefdheid, omdat een deel van onze intelligentie in onze buik zit. Er zijn mensen die dat echt geloven. Vroeger dacht men dat onze ziel in ons hart zat. Ik spreek nog steeds af en toe mensen die menen dat ontvangers van een getransplanteerd hart de gedachten van de donor kunnen krijgen. Aan de andere kant spreek ik nog steeds wel eens collega’s die menen dat zij er zijn voor het behandelen van een schildklier, nier of maag en niet voor de hele eigenaar van dat orgaan. Ik spreek veel rare mensen.

Er is een voortdurende communicatie tussen onze hersenen en de rest van ons lichaam. We kennen dat allemaal wel van het bewuste gevoel van onze huid, spieren en gewrichten, maar we lijken moeite te hebben met de communicatie van autonome en onbewuste gevoelens. Ik probeer vaak uitleg te geven aan patiënten door het voorbeeld van een nieuwe onderbroek. Als je voor het eerst een ander type ondergoed draagt, voelt dat gek, maar de meeste mensen wennen daaraan. Het gevoel is er nog wel, maar het is onbewust geworden. Voor artsen wil ik iets verder gaan: wij voelen geen vlinders in onze buik maar in onze hypothalamus. De nervus vagus (zwervende zenuw, tiende hersenzenuw) is niet zozeer de zenuw die onze organen aanstuurt, maar is voor het overgrote deel een afferente zenuw die uitmondt in de hypothalamus en directe omgeving. Daar voelen we grotendeels onbewust ons hart en onze buik. Daar voelen we ook onze emoties, zoals verliefdheid, gemis en angst. Psychosomatiek is heel gewoon.