Piet de etter

Piet was een grote klier op school. Geen juf of meester wist hem in het gareel te krijgen. Andersom deed geen juf of meester het goed bij Piet. Daarvoor kreeg hij te vaak straf. Of werd hij weer eens van school gestuurd. Zo verhuisde hij van school naar school.

Ik was een etter, zo noemt Piet het. En zo heette het ook, voordat het, veel later, een andere naam kreeg. Niet langer een scheldnaam, maar de naam van een aandoening: ADHD.

Nooit rustig meedoen in een groep. Nooit kunnen stilzitten. Altijd moest Piet bewegen. En als juf hem corrigeerde, kon hij dat niet verdragen. De dreun die Piet juf dan verkocht, betekende meestal het begin van nog meer ellende.

Hoe zag ik Piet, die ik pas leerde kennen toen hij een man was geworden? Een lange, magere verschijning. Opvallend stil. Omdat hij niet veel informatie kwijt wilde, kon ik er alleen maar naar gissen waarom die merkwaardige wond op zijn bil almaar niet wilde genezen. Een decubitusplek, zo groot als een mandarijn.

Ik had weleens een dakloze alcoholist die zo dom was om dronken op zijn zij op de grond te liggen, gezien met een decubitusplek op zijn heup. Die was echt in de war en als hij dronken was, vergat-ie dat je op straat beter af en toe op je andere zij kunt gaan liggen. Of op een zachte ondergrond, al is het maar een jas of een deken. Maar Piet leek me wel een slimme jongen. Hij beweerde dat hij cocaïne gebruikte om rustig te blijven. Rustig? Ik ken alleen maar mensen die onrustig worden van cocaïne.

Cocaïne breekt zo veel in het lichaam af dat je cachectisch wordt en wonden krijgt die moeilijk genezen. Maar waarom duurde het zó lang tot de wonden van Piet dichtgingen? En waarom die decubitusplek op een bil?

Uiteindelijk leken de wonden toch te genezen. Piet had zes maanden in de gevangenis gezeten in verband met inbraken. De gevangenis is voor menig cocaïnegebruiker de ideale plek om ten minste lichamelijk aan te sterken.

Een paar weken later had Piet echter alweer een grote doorligplek op zijn bil. Opname in de ziekenboeg van het tehuis voor daklozen hield hij telkens maar twee dagen vol. Doen wij het met ons prima team en onze uitstekende ziekenboeg dan niet beter dan de gevangenis? Samen met een psychiatrisch verpleegkundige voerden we gesprekken met Piet. Waarom bracht hij de nacht niet door in een opvanghuis? Hij sliep liever zittend in zijn oude (gestolen) BMW. Zelfs met een voorkeursbehandeling lukte het ons niet hem te bekeren.

Het was uiteindelijk de psychiatrisch verpleegkundige die er bij Piet het hoge woord uit kreeg. Deze grote Piet was bang. Bang voor de onrust in de groep ’s avonds in het tehuis voor dak--lozen. Deze inbreker probeerde die angst weg te duwen met cocaïne. Deze Piet zocht, ook al had hij een bed in het nachtverblijf, de rust van zijn BMW, waar niemand hem stoorde en waar hij niemand stoorde. De rust die hij ook in de gevangenis vond.

Nu we begrepen dat hij als volwassene last had van ADHD (pas later hoorden we dat hij als kind al ADHD-gedrag vertoonde) en konden we hem medicatie geven. De medicatie maakte hem rustiger. Daardoor kon hij weer in een bed slapen, liggend, in plaats van zittend in zijn auto. Daardoor hoefde hij minder cocaïne te gebruiken. Natuurlijk ging zijn wond daardoor over. Onze begeleiding bestond verder uit bemiddelen: er moest een woonplek voor Piet worden geregeld waar hij zich alleen kon terugtrekken.

Het verhaal van Piet betekent voor ons een triomf. De triomf van een goede samenwerking tussen medewerkers in het tehuis voor daklozen. De triomf van de ervaring dat de juiste medicijnen (slaap- en kalmeringsmiddelen werken averechts) kunnen helpen dakloosheid en middelenmisbruik terug te dringen. Vormen een goede begeleiding en goede medicatie de oplossing voor het daklozenprobleem? Daar leest u in de toekomst meer over.

Marcel Slockers, huisarts

Klik hier voor het PDF-bestand van dit artikel