Blogs & columns
Blog

Overstapcircus

9 reacties

Elk jaar is het weer zover in de maanden november en december. De zorgverzekeraars proberen consumenten te verleiden over te stappen.

De mogelijkheid van overstappen is een essentieel onderdeel van markten waar consumenten keuzevrijheid hebben. Zo is het handig dat we niet aan KPN vastzitten, maar kunnen overstappen naar een concurrent indien gewenst. En de mogelijkheid van bank of van energiemaatschappij te wisselen is ook plezierig. Het houdt de spelers in de markt scherp. De dreiging van overstappen bij zorgverzekeraars houdt de premie laag.

Het is minder handig als overstappen een massaal fenomeen wordt, omdat dat destabiliserend werkt. De economische theorie geeft geen uitsluitsel wat een optimale hoeveelheid overstappers is. Te weinig leidt tot gebrek aan dynamiek en te veel tot chaos. Mijn economische timmermansoog zegt dat iets tussen 5 en 10 procent in de buurt komt. In de praktijk is zo’n 6 procent van de verzekerden in 2019 overgestapt naar een andere zorgverzekeraar.

Hoor je bij banken, telecom en energie nooit iemand klagen over de mogelijkheid over te stappen, bij zorgverzekeraars is het elk jaar feest. Opvallend is dat de klachten vaak gebaseerd zijn op drogredeneringen. Een top drie.

1. Er worden miljoenen onttrokken aan de zorg.

Een curieus argument, omdat immers al het geld dat niet direct naar zorg gaat per definitie ‘aan de zorg onttrokken wordt’. Dit is alleen problematisch als er een zinvol alternatief is, bijvoorbeeld als er aanwijzingen zijn dat er veel verspild wordt. In de NZa-monitor valt te lezen dat de reclamekosten per volwassen verzekerde zijn gedaald van 2,20 euro in 2017 naar 2,18 euro in 2018, minder dan 0,1 procent van de omzet. De NZa concludeert dat zorgverzekeraars hun afspraak nakomen om terughoudend met reclame om te gaan. En voor de nostalgici: de totale overheadkosten zijn gelijk of lager dan bij de ziekenfondsen van vroeger.

2. Het is een schande dat zorgverzekeraars überhaupt reclame maken.

Deze stelling wordt vaak verdedigd door mensen die vinden dat de zorg een overheidstaak is en daarmee niet ‘aan de markt’ moet worden overgelaten. Nu valt er aan dit stelsel nog veel te verbeteren, maar als je ervoor pleit dat de overheid deze majeure financiële operatie moet leiden, dan heb je de empirie niet aan je zijde. Ik hoef maar ‘UWV’ of ‘belastingdienst’ te memoreren, en het wordt duidelijk dat het op zijn minst niet vanzelfsprekend is dat onze overheid dit zorgvarkentje wast.

3. Tientallen miljoenen verbrassen zorgverzekeraars jaarlijks aan zinloze reclame met onze premiegelden. Mensen zitten niet te wachten op dat jaarlijkse verhuiscircus. Mensen willen gewoon de zorg die nodig is.

Aldus deze tweet. De tweetheart in kwestie weet kennelijk wat mensen willen (‘onze premiegelden’, ‘mensen willen gewoon’), maar de uitspraak wordt niet door onderzoek ondersteund. Misschien kunnen we het beter aan de burgers zelf vragen, zoals in deze monitor. Daaruit blijkt dat 80 procent van de mensen aangeeft tevreden te zijn met de totale dienstverlening van hun zorgverzekeraar. Minimaal driekwart van de consumenten is tevreden met de afhandeling van de declaraties, de klantvriendelijkheid, de betrouwbaarheid en de verwerking van de overstap. De ‘onze’ in de tweet slaat kennelijk op een kleine minderheid.

Gaat alles goed dan? Nee. Nog steeds vindt 58 procent van de consumenten dat het vergelijken van zorgverzekeringen te veel tijd kost. Het zou daarom helpen als er iets gedaan wordt aan het poliswoud. En zorgverzekeraars die voetbalclubs sponsoren? Dat is best lastig uit te leggen lijkt me. Maar bespaar me de jaarlijkse holle retoriek over het overstap‘circus’, want daar wordt niemand beter van.

lees ook
  • Marcel Canoy

    Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut en hij schrijft columns voor www.socialevraagstukken.nl.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Enes

    algemeen betweter, Rotterdam

    Er valt behoorlijk wat uit te pakken in dit column. Alles is wel gebaseerd op het principe dat de vrije markt de prijzen van producten laag en de kwaliteit hoog houdt.
    Auteur begint dus met de aanname van de aanwezigheid van een vrije markt in de zo...rg en redeneert vervolgens:

    1. Premiegeld moet gedeeltelijk aan reclame besteed worden.(onjuiste bedragen worden vermeld)
    2. Want reclame zorgt voor overstappers.(niet minder dan 5 en niet meer dan 10% graag)
    3. Overstappers houden de zorgverzekeraars scherp.(we weten niets over netto overstapstromen of verzekeraars die failliet overgestapt worden)
    4. Scherpe zorgverzekeraars houden de premie laag en kwaliteit van hun diensten hoog. (Bewijs: de verzekerden zijn tevreden met de declaratieafhandeling. Bewijs voor lage(re) premies ontbreekt)

    Ik ben niet overtuigd van de noodzak en het nut van de reclame voor de premiebetaler.

    De redeneringen zijn helemaal gek als je bedenkt dat er geen echte vrije markt is en als je bedenkt dat het (eind) product goede, toegankelijke zorg is en niet een geoliede administratieve declaratiemachine. De rol van verzekeraars is het beheren van een pot met geld, zonder circus. Helaas gaan ze zich ook steeds meer bemoeien met het eindproduct om de "kwaliteit" te verbeteren. Dat is lastig wegens hun conflicts of interest.De vraag is of verzekeraars die het economisch goed doen compatibel zijn met goede zorg. Om het economisch goed te doen moet hun omzet groter zijn dan de kosten. Dat kan als je de prijzen van zorg drukt (onderhandelingen, inkoopstrategieen), veel verzekerden hebt(schaalvoordeel), selecte groepen verzekert(jonge gezonde mensen) en een goedkoop declaratiesysteem aanschaft. Reclame kan hierbij helpen.





  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Toen de sprinkhanen op waren, zond God ons politici, bestuurders en managers. En economen...

    Zo zijn economen dol op allerlei maten en metingen:

    Zo is daar de QALY, de Quality Adjusted Life Years. Het is een meetlat waaraan elke dure behandelin...g in de gezondheidszorg wordt afgemeten. Zorgeconomen zijn er dol op en gebruiken het te pas en de onpas.

    Laten we deze maat eens loslaten op het overstapcircus en de kosten voor reclame van de ziektekostenverzekeraars. De formule is QALY = V(Q) x U. V is de gezondheidstoestand waarin iemand zich bevind en Q staat voor de periode waarin deze gezondheidstoestand geldt. U is de Utility. Over het levensverlengend effect van het overstapcircus hebben we het gemakshalve maar even niet.

    De utility van het overstapcircus is nul. En zelfs Canoy zou kunnen weten dat nul x iets altijd nul blijft. Dat is dan ook precies wat het overstapcircus waard is: Nul!

    En wat betreft de tevredenheid van de burger over de zorgverzekering? Vraag eens naar hoe tevreden patiënten zijn als ze acht weken moeten wachten op behandeling op de pijnpoli? Of 12 weken op een poli-afspraak bij de neurochirurg. Omdat de ziektekostenverzekering minder zorg inkoopt dan er nodig is.

    Zoals gewoonlijk probeert Canoy eens weer kletspraatjes aan de man te brengen die vooral zijn eigen positie rechtvaardigen. Precies zoals men dat kan verwachten van iemand met een "bullshit job".

  • Bart Bruijn

    Huisarts, Streefkerk

    In aanvulling op mijn eerdere reactie: de 'verwervingskosten' van de verziekeraars zijn bijna 500 euro per overgestapte verzekerde. Als ik de lage schatting gebruik. Een krankzinnig bedrag aan reclamegeld uit zorgpremie.

    Dat is niet weinig, dat i...s exorbitant.

    Weg met dit systeem.

  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Utrecht

    De blois Canoy ten voeten uit. Als hij zelf wat beweert zonder enige onderbouwing behalve zijn timmermans oog, dan is het goed. Als een ander hetzelfde doet is een onderbouwing wel nodig. Wetenschappelijk -> Evidence Based natuurlijk. Het Timmermans ...oog van Canoy laat wel wat te wensen over; er hangt wat scheef…
    En Canoy is natuurlijk een Nederlandse zorgeconoom. Die gaan niet over geld, zegt Canoy zelf op twitter tegen Marktwain2. Groot misverstand dat zorgeconomen over geld gaan. Neen. Die gaan over wat anders. Wat dan? Zegt Canoy niet. Maar deze bijdrage in MC laat toch zien dat alles over geld gaat? Wie is nu de kluts kwijt? Sponsoring van voetbalclubs? Concurreren op prijs? Geen geld? Wat dan? We hebben een systeemmodel op basis van gereguleerde marktwerking. Canoy voegt er een tweede motief aan toe: gereguleerde Chaos. Er mogen niet teveel verplicht verzekerden overstappen. Anders wordt het chaos en raakt het systeem instabiel. Hoe dan? Weten verzekeraars dan niet meer hoeveel inkomsten zij gaan krijgen? Is dat teveel onzekerheid voor deze zeer grote bancaire instellingen? Gereguleerde Chaos. We houden in Nederland van net aangeharkte voortuintjes. Laat de achtertuin maar woekeren; dat zien buitenstaanders toch niet.
    6% van de verplicht verzekerden stapt over? Zijn dat steeds dezelfde mensen die jaarlijks shoppen? De jongeren? En waarom is dat?
    Zit er dan een vuiltje in het timmermansoog van Canoy? Wetenschappelijk in ieder geval totaal onverantwoorde stellingen en meningen van onze top zorgeconoom. Hoe betrouwbaar is nu deze ACM/Motivaction onderzoek? Zie de % daadwerkelijke overstappers in 2019 volgens deze enquête en de daadwerkelijke overstappers volgens Vektis. Daar zit een gat tussen van ruim 9%. Dit soort email onderzoeken zijn berucht wegens hun onbetrouwbaarheid. Dat zie ik met mijn Timmermans oog en voel ik aan mijn water.
    Canoy is een slechte Timmerman; zijn plaatje hangt scheef. Zeer scheef. Je glijdt er zo van af..

  • W.J. Jongejan

    Huisarts n.p., Woerden

    Het is altijd verbazingwekkend om te zien hoe met een managementblik grote bedragen tot zeer kleine getallen terug geredeneerd worden. De ruim 30 miljoen euro rekent Canoy terug naar 2,18 euro per verzekerde. Om daarna het nog kleiner te maken tot 0,...1% van de omzet van zorgverzekeraars. En dat terwijl je van ruim 30 miljoen euro toch veel mooie, noodzakelijke dingen kan doen in de zorg. En de NZa zag dat het toch goed was.

  • Bart Bruijn

    Apotheekhoudend huisarts, Streefkerk

    Voor economen is de zorg een sommetje. Een sommetje waarin je ook heel ruim met de waarheid kan omgaan. Voor ons, ín het zorgstelsel, gaat het over lijden, ellende, leven en dood. Over wat je voor mensen kunt doen en ook wat je niet kunt doen. Over w...aartoe je in staat gesteld wordt en wat anderen die sommetjes maken, onmogelijk maken.

    Over bovenstaande is veel te zeggen, maar ik beperk me tot een blatant voorbeeld. De rest kunt u, werkend ín het systeem, zelf ook heel makkelijk zien.

    Over het 'reclamebudget' dat Canoy boven noemt, weten hij en de NZA wel beter. Waarom geeft hij dit getalletje dan? Hij weet beter dan ik, dat dit het bedrag is dat wordt uitgegeven aan TELEVISIERECLAME BIJ DE STER.

    Ja, lees dat nog maar eens. Niet het 'reclamebudget' van de verziekeraars, neen, wat ze betalen aan STER reclame. En Canoy weet dat. Het totale reclamebudget wordt bij de verziekeraars 'verwervinskosten' genoemd. En ja, dat is meer dan een half miljard per jaar, mogelijk zelfs 800 miljoen. Zorgpremie. Zelfs het CBS en het CPB hebben geen kijk op waaraan de verziekeraars hun geld uitgeven. Gemeenschapsgeld.

    Bovenstaande ... ehm ... ik zal het maar een collumn noemen, is een mooi onderdeel van een plotselinge storm van verdediging van het huidig zorgstelsel door diegenen die er nutteloos heel dik van eten. Zij die veel geld maken áán het stelsel doen hun uiterste best diegenen die het echte werk doen ín het stelsel te vertellen dat het echt fantastisch gaat en dat alles wat zij zien gebeuren niet waar is of wordt opgevoerd om het stelsel in discrediet te brengen.

    Ik vraag me af hoe ze het durven. Schaamteloos.

  • Michiel Leyzers Vis

    huisarts, 's-Heerenberg

    Net 2 euro per volwassene en minder dan 0,1% van de omzet, het lijkt allemaal niks maar ik kan het niet rijmen met het bedrag van een half miljard euro (€500.000.000) wat nog niet zo lang geleden in de media werd genoemd, ruim 30x zoveel dus!
    Zie b...ijvoorbeeld https://www.amweb.nl/schade/nieuws/2015/11/zorgverzekeraars-geven-bijna-een-half-miljard-uit-aan-marketing-1014355.
    Waar klopt het verhaal dan niet?

  • G K MItrasing

    Vogelvrije Huisarts, Utrecht

    Altijd grappig dit soort stukjes. De kritiek op het overstapcircus is slecht onderdeel op de kritiek van een zorgstelsel dat veel te veel geld verspild aan zaken die weinig met zorg te maken heeft. Over de rest van uw tekst heb ik het nog niet eens......

  • menno oosterhoff

    psychiater, thesinge

    Je hebt twee sterke argumenten, vind ik. Dat de overheadkosten gelijk of lager zijn dan destijds bij het ziekenfonds. En dat de prestaties van de overheid in het besturen van grote instellingen nu niet direct vertrouwen veel wekt.
    Ik blijf het zond...e van et geld vinden ook alis het maar 2 euro per persoon. Maar dat heeft er vooral mee te maken dat ik zorg een overheidstaak vind. Maar misschien is dat principe wel niet pragmatisch.
    Toch heb ik de indruk dat de gereguleerde marktwerking in de GGZ niet werkt, omdat de vraag veel groter is dan het aanbod.
    En ik blijf bang voor Amerikaanse toestanden.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.