Onverklaarbaar of onverklaard - Henriëtte van der Horst
3 reactiesHet fenomeen van lichamelijke klachten die artsen niet in een ziektecategorie kunnen stoppen, houdt me al heel lang bezig. Het is veel te kort door de bocht om ze dan maar uiting van een psychiatrisch of psychosociaal probleem te noemen. Geld voor wetenschappelijk onderzoek naar dat soort klachten – sinds er in 2011 een multidisciplinaire richtlijn over uitkwam, SOLK genoemd – is nog steeds maar mondjesmaat te verkrijgen. Ik ben bang dat het thema de Nationale Wetenschapsagenda niet heeft gehaald, al heb ik mijn best gedaan om het erop te krijgen.
Maar er is goed nieuws. SOLK zit helemaal in de lift hoorde ik vorige week op het derde NOLK (Netwerk Onverklaarde Lichamelijke Klachten)-congres: er is bij zorgverleners meer aandacht voor het fenomeen en dat is maar goed ook, want SOLK is overal en staat garant voor veel ellende. Mensen met SOLK bevolken de spreekuren van heel veel verschillende soorten dokters en ervaren vaak forse beperkingen in hun dagelijks bestaan en stuiten nogal eens op onbegrip.
En nee, SOLK is geen diagnose, daar heeft onze Denker des Vaderlands gelijk in, maar het is wel handig om een term te hebben voor een fenomeen dat zo vaak voorkomt en dat elke dokter herkent. SOLK is hooguit een werkhypothese die we graag opgeven voor iets beters.
In de werkgroep die de multidisciplinaire richtlijn SOLK en somatoforme stoornissen heeft opgesteld, is destijds eindeloos gediscussieerd over de terminologie. Zijn het lichamelijk onverklaarde klachten, zijn het onverklaarde lichamelijke klachten (ja, een subtiel onderscheid!), zijn het somatoforme klachten, zijn het medisch onverklaarde klachten, of kiezen we voor somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten? Over één issue waren we het wel snel eens: het gaat om onverklaard en niet onverklaarbaar, want dat laatste suggereert dat je het hoe dan ook niet kunt verklaren. Toch waart de term onverklaarbaar veel rond; de dagvoorzitter van het NOLK-congres had er soms ook wat moeite mee. Van onverklaarbare fenomenen houden we niet, die negeren we het liefst, maar onverklaarde fenomenen bieden de mogelijkheid dat ze (ooit) wel eens verklaard kunnen worden, als we maar bereid zijn ons erover te verwonderen en erin te verdiepen. Maar voor dat laatste is dan wel geld voor onderzoek nodig, dus als er ook een zak geld mee kan in die lift…
Maar dat kan nog even op zich laten wachten, want als er iets onverklaarbaar is in Nederland dan is het wel de steeds afnemende bereidheid om relevant wetenschappelijk onderzoek te financieren en dat voor een land dat in de top 5 van de kenniseconomieën wil staan.
Henriëtte van der Horst
te Gussinklo
Voormalig Internist, ZWOLLE Nederland
De client met SOLK lijkt vaak de KLOS. Reist tevergeefs het hele land door voor 'verlichting'. In een vorige functie meende ik soms mensen met SOLK te kunnen herkennen aan declaratiepatronen (DBC) door de jaren. Dat brengt mij tot de slotsom dat zorg...verzekeraars hier iets zouden kunnen betekenen.
T.J.W. de Ruiter
revalidatiearts, Hengelo Ov Nederland
de term "onverklaard", of "onbegrepen", geeft mij (als Neerlandicus en revalidatiearts) altijd rechtopstaande nekharen.
Ik snap niet goed dat dit soort termen genoemd blijven worden als een aandoening niet in het lab onderzoek of op de foto gezien w...ordt.het geeft blijk van een enorme arrogantie: als ik het zelfs niet begrijp, is het een onbegrepen klacht, een WOLK of SOLK of zoiets.
Wat mij betreft zijn er 2 mogelijke behandelstrategieën voor een onbegrepen klacht:
1: zorg dat je het gaat begrijpen of
2: zoek iemand die het wél begrijpt.
T.J.W. de Ruiter
revalidatiearts, Hengelo Ov Nederland
wat ik overigens regelmatig ervaar is dat "onverklaard" of "onbegrepen", ineens met basale biomechanica, of brugklasnatuurkunde gesnapt kan worden, sommige klachten blijken dus tóch somatisch verklaard en gewoon begrijpbaar.
aan de andere kant: wat ...is er mis met een psychisch verklaarbare somatische klacht? we begrijpen en weten nog geen fractie van ons brein.
inderdaad: er zou hiernaar best eens wat onderzoek gefinancierd en interessant gevonden mogen worden.