‘Nog nooit van palliatieve sedatie gehoord?’
5 reactiesTegen wil en dank ben ik verslaafd geraakt aan coronanieuws. Ik check zeer regelmatig op mijn telefoon of er nog nieuws is en kan vaak de verleiding niet weerstaan om de items met intrigerende koppen te openen. Alle media besteden vooral aandacht aan de coronacrisis. En nee, dat is niet goed voor mijn gemoedsrust en hartslag. Niet omdat ik er bang van word, maar omdat ik me erger aan al die zelfverklaarde experts die ‘uit de eerste hand’ vertellen hoe erg het allemaal is en waarom het zorgvuldig uitgestippelde beleid tóch niet deugt omdat het achter de feiten aan loopt. Ja duh, zo gaat dat nu eenmaal als ontwikkelingen razend snel gaan.
We proberen met elkaar een groot probleem met heel veel onbekende variabelen op te lossen. Alleen al de WHO-overzichten van de aantallen besmettingen, sterfgevallen en genezen patiënten, laten een enorme variatie per land zien. Die variatie heeft te maken registratieverschillen, met verschillend testbeleid, met andere gezondheidszorgsysteem, met culturele verschillen, met woonomstandigheden van mensen en zo kan ik nog een tijd doorgaan. Voer voor epidemiologen en andere onderzoekers. Ook het beleid dat landen voeren, zal waarschijnlijk bijdragen aan die geconstateerde verschillen, maar het is te vroeg om daar nu al conclusies uit te trekken over welk beleid meer of minder succesvol is.
En als er íets is, dat kan bijdragen aan ongerustheid, dan is het dat er continu getwijfeld wordt aan het beleid dat we in Nederland, zo goed mogelijk onderbouwd en doordacht, ontwikkelen en inzetten. Dus houd daar alsjeblieft mee op, ook al maak je er goede sier mee op tv of radio.
Laten we ook ophouden met steeds maar mensen aan het woord te laten die vertellen hoe erg het allemaal is, zoals die chirurg uit Italië die vertelt dat een covid-19-dood wel de ergste is die je je kunt voorstellen. Dramatische televisie, maar zulke emotiegedreven journalistiek wakkert de angst aan. Nooit van palliatieve sedatie gehoord, denk ik dan?
Als je weet dat iemand het naar alle waarschijnlijk niet gaat redden, dan zijn er godzijdank manieren om het lijden te verlichten. Waarschijnlijk is dat een van de redenen waarom er in Nederland minder mensen op de ic lijken te sterven dan in sommige andere landen. We proberen zo goed mogelijk in te schatten of iemand een reële overlevingskans heeft met daarna enig kwaliteit van leven en we praten daarover met patiënten en hun naasten. Dat doen huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde als het gaat over de beslissing om iemand al dan niet naar het ziekenhuis te sturen. Dat doen specialisten in het ziekenhuis als ze al dan niet moeten besluiten of iemand op de intensive care opgenomen en beademd moet worden. En nee, dat doen we niet botweg op basis van iemands leeftijd, zoals sommigen suggereren. Ingeschatte overlevingskans, kwaliteit van leven nadien en wensen van de patiënt spelen bij zo’n besluit een rol. Dat is hartstikke ingewikkeld, maar we doen het niet voor het eerst, al is de schaal waarop het gebeurt opeens ongekend groot geworden.
lees ook
Siep de Groot
huisarts, niet praktiserend, Eelderwolde
Collega Bonte maakt het regelmatig te bont. Ook nu gebruikt hij ferme taal. Maar inderdaad een frontlinie met een oorlog is compleet overdreven. Bonte schetst de ellende in de derde wereld en de landen die in oorlog zijn. Daar zouden we veel meer onz...e ogen voor moeten openen. Zoals gezegd: altijd doen wij als zorgverleners ons stinkende best of hebben dat gedaan. Nu doen wij ook wat van ons gevraagd wordt. Daarvoor hebben wij gekozen en onze belofte gedaan. Het is vanzelfsprekend en hoeven we nu geen extra aandacht. Wellicht leidt de coronacrisis niet meer tot bezuinigingen in de zorg en blijft er nog iets van de 100 miljard over.
Siep de Groot, huisarts niet praktiserend, Eelderwolde
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Deze reactie kreeg ik van een goede vriend van mij die huisarts is. Met de toestemming om het hier te delen:
Twee kabinetten Rutte hebben meerdere takken van zorg in Nederland danig uitgehold qua personeel en qua middelen. Diezelfde Rutte spreekt ...nu minimaal één keer per dag zijn waardering uit voor de overgebleven zorgmedewerkers, die niet zijn wegbezuinigd en roept de medewerkers te hulp die thuis kwamen te zitten door de maatregelen van zijn eigen kabinetten. Hoe vreemd kan het gaan, het ene moment overbodig het andere moment een 'held'. Wat een overdaad ook, aan waardering voor al ons zorgpersoneel, dat toch vooral probeert het werk zo goed mogelijk te doen waarvoor ze zijn opgeleid. Op sommige plekken onmiskenbaar onder behoorlijke zwaardere omstandigheden dan elders, maar allemaal met dezelfde intentie. Zo draaien sommige van ons bijna dubbele werkweken en beginnen deze uren en omstandigheden ook emotioneel hun tol te eisen. Anderen zien al weken geen patiënten meer in levenden lijve, maar doen dit thuis vanuit een klein kamertje achter een driedubbele deur met een FFP2 masker op via een skypeconsult, schaamteloos al dat applaus mede in ontvangst nemende. Waarbij ze zonder eigen verantwoordelijkheid te nemen hun collega’s in welke hoedanigheid dan ook (in loondienst, in zzp verband, of als aios) inzetten voor de risicoconsulten, hopelijk voorzien van adequate persoonlijke beschermingsmiddelen.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Per toeval zag ik opeens onze jonge collega, werkend voor een bekende medische hulporganisatie, vanuit een vluchtelingenkamp met een populatie tien keer de veilige bezetting overstijgend. Zonder enige PBM, sterker nog zonder enige persoonlijke ruimte..., vertelde ze nuchter en feitelijk dat het lastig zou gaan worden om de verspreiding van het virus tegen te houden binnen het kamp. Geen sensationeel met emoties doorspekt betoog, maar gewoon plain and simple wat je aan het einde van de dag mag verwachten in een kamp zonder adequate hygiënische voorzieningen van welke aard dan ook. Heel nederig voelde ik mij plotseling naar deze collega, die vanuit persoonlijke overtuiging, zonder hunkering naar erkenning, applaus of aantrekkelijke financiële vooruitzichten dit werk doet wat ze doet. Maar deze collega's doen dit zonder eigen belang, maar vaak wel met gevaar voor eigen leven vanuit oorlogsgebied of epidemsiche brandhaarden met echte mortaliteitskrakers als Ebola. Hoe vaak hebben we ook al weer in Nederland op het balkon gestaan om voor al déze helden van ons vak te applaudisseren? Nee, ik kan het me ook niet herinneren. Je zou je toch kapot schamen…..
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
En zouden we ook eens op kunnen houden met de pseudodramatiek van "oorlog" en "de frontlinie"? En mag asjeblieft het programma "In de frontlinie" van de buis met al onze "helden"? Ik krijg er werkelijk kromme tenen van, en de TV krijgt er spontane u...itslag van. Ik ga me bijna plaatsvervangend schamen. Oh, oh, oh, wat zijn ze druk, maar natuurlijk is er altijd nog tijd voor een melodramatisch filmpje over hoe vreselijk en hoe erg het allemaal wel niet is.
Het is geen oorlog. Er is geen frontlinie. Er worden niet duizenden oude èn jonge mensen, vrouwen en kinderen kapotgeschoten, verminkt, gemarteld of uitgehongerd. Doe normaal! We hebben een virusinfectie met een sterfte van globaal 1%, verreweg waarvan de meesten oud en ziek zijn, en het enige probleem is dat we wat weinig IC-bedden hebben, overigens mede een gevolg van de bezuinigingen in de zorg. That's it. Niet meer en niet minder.
Voor wie graag "in de frontlinie staat" en "oorlog" aan den lijve wil ondervinden, donder asjeblieft op naar Jemen, Syrie of Irak. Keus genoeg. Dan ben je een "held" en dan sta je in de "frontlinie". Eens kijken of je dan nog de tijd en de moed hebt om filmpjes te maken voor "in de frontlinie".
Lex Groot
arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker
Goed omschreven, Henriëtte. Roerend mee eens.