Blogs & columns
Blog

Nibbelen aan een friet waterfiets

2 reacties

Ik zal nooit het beeld vergeten van mevrouw Demir, zittend tussen weeklagende vrouwen. Ze was het epicentrum van de rouw over haar zoon, die onverwacht was overleden.

Elke keer als er een vrouw binnenkwam trok ze letterlijk hele plukken haar uit haar hoofd, terwijl ze oerkreten van verdriet uitstootte. Ik was als enige man toegelaten om haar te condoleren. De andere mannen stonden buiten te roken. Ze is, denk ik, het verlies van haar zoon nooit te boven gekomen. De eens vriendelijk glimmende matrone was veranderd in een trieste schim van zichzelf. Enkele jaren later stierf ze aan een astma cardiale.

Rond die tijd begon haar man, die meestal in Turkije verbleef, ook te sukkelen: parkinson, dementie, diabetes, angina pectoris en hartfalen hadden hem in hun greep. Door de (klein)kinderen werd hij naar Nederland gehaald en als huisartsgeneeskundige puzzel aan mij gepresenteerd. Oh ja, hij sprak geen woord buiten de Turkse deur. De anamnese liep dus steeds langs één van zijn nazaten, die volgens mij erg van de vrije vertaling waren. Zijn breedsprakige antwoorden op mijn vragen werden vertaald met bijvoorbeeld: ‘Bijna nooit’ of ‘Dat heeft hij niet’. Maar de zorg voor hun vader en opa kende geen grenzen. Er was bijna altijd één van hen aanwezig. Ze konden niet voorkomen, dat hij steeds meer achteruitging. Eerst kon hij nauwelijks nog lopen, later helemaal niet meer. Ook ging hij steeds minder eten. Voor de familie was dat moeilijk te verteren.

Er werd van alles geprobeerd om hem te laten eten. Zo trof ik hem ooit tijdens een visite aan in de stoel met een geruite theedoek omgeknoopt. Voor hem stond een friet waterfiets en naast hem zijn meest betrokken kleinzoon. Voor de collega’s die vanwege hun cardiovasculaire angststoornis niet regelmatig naar snackbar Trees gaan: een friet waterfiets is een grote friet met daar bovenop twee frikandellen speciaal. Berat probeerde wanhopig zijn voorzichtig nibbelende opa aan te zetten deze culinaire uitdaging volledig weg te werken. Ik vond deze bejaarde Turkse man met een frikandel speciaal aan zijn vork een toonbeeld van geslaagde integratie. Het bleek zo’n beetje het enige wat hij nog lustte. Om het lopen te bevorderen werd een Turkse fysiotherapeut ingehuurd, die geheel eigen ideeën had over het menselijk lichaam. Zo handelde hij ook in preparaten ‘die de mitochondriën stimuleren en zo de veroudering tegengaan’.

Helaas sloegen de preparaten niet aan en bleek de veroudering onafwendbaar, zodat de mitochondriër verdween voor ik me kon opwinden. Het werd nog even lastig toen de oudste zoon, die in Turkije woonde en veel gezag had in de familie, zijn vader daarheen wilde halen ‘omdat Turkse artsen het niet zo snel opgeven als Nederlandse’. Gelukkig had hij ook jaren onder mijn medische vleugels vertoefd en kon ik hem op andere gedachten brengen. Toen Demir senior volledig bedlegerig was geworden en lopen en eten van niemand meer zo nodig hoefde, kwam ik op mijn vaste visitedag binnenlopen. De kamer zat vol familie. Meneer bleek jarig te zijn. Ik zette spontaan ‘Lang zal hij leven’ in. Zonder aarzelen viel de ganse familie in. Meneer Demir, die er niets van begreep, liepen de tranen over de wangen. Ik voelde een enorm gevoel van saamhorigheid in me opborrelen, ik moest mijn emoties met geweld terug in hun hok jagen. Enkele weken later is hij rustig ingeslapen en de volgende dag onder begeleiding van de hele familie naar Turkije gebracht.

Terugkijkend was het een van de meest uitdagende trajecten uit mijn loopbaan. Ik wist gelukkig, dat het in de Turkse cultuur niet wordt gewaardeerd als artsen ‘open kaart’ spelen bij terminaal lijden. Zij ervaren dat als het ontnemen van hoop en onnodig kwetsend, dus heb ik steeds geprobeerd de waarheid omfloerst te brengen. Zo hebben de Demirs en ik elkaar aftastend gevonden rond zijn ziekbed en waren we allemaal tevreden over hoe het is gelopen.

Nu ik dit schrijf, u voelt hem al, verlang ik terug naar de friet waterfiets uit mijn middelbareschoolvakanties op Terschelling toen mijn hart nog geen prooi was voor fietstesten en CT-angio’s. Het klopte woest voor de mooie, verleidelijke en helaas te vaak onbereikbare, fantastische meiden. Weemoed stroomt nu door mijn kransslagaders en veegt alle opgehoopte ouwemannenplaques weg.

Lees ook
  • Imme Bergman

    Hoewel ik in het echt anders heet ben ik het wel, bijna 35 jaar huisarts. In mijn innerlijke wachtkamer zitten veel patiënten, mensen met wie ik ontroerende tot hilarische dingen heb meegemaakt. Ze hebben op deze blog gewacht. Ik heb veel van hen geleerd en ze hebben mijn leven verrijkt.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.