Neuropsychiatrie 3.0 - Emile Keuter

Wat heb ik een geluk gehad. De twee vakken waarin ik goed was blijkens mijn eindlijst voor het artsexamen waren gynaecologie en neurologie. Bij gynaecologie kreeg ik een aanbod om onderzoeker te worden; er waren geen opleidingsplaatsen, omdat de toenmalige LSV bang was dat de spoeling te dun zou worden. In de neurologie kon ik direct aan de slag in de patiëntenzorg en zo is het gekomen. Het werd steeds leuker. In 1990 werd de decade of the brain uitgeroepen in de USA. Dat bleek geen decade maar een eeuw van de hersenen te worden en daar zitten we nu middenin. Aardig is ook dat op een vanzelfsprekende manier de psychologie meedoet met de hype. De hersenen zijn hot. De zekerheid dat ons gedrag gegenereerd wordt in de hersenen geeft een breed gevoeld besef van de maakbaarheid van ons bestaan. Ik heb geluk dat ik juist in deze tijd relatief veel van de hersenen begrijp.

Recentelijk hadden we met een heleboel nerd-ologen (term van mijn kinderen) onze jaarlijkse KNF-dagen (klinische neurofysiologie). Het was weer een feest waarop we de gehele biopsychosociale context van ons vak doornamen. Sociaal: wist u dat we hoofdpijn binnenkort wel, maar schrijfkramp niet met botox mogen behandelen? Dat is een een-tweetje tussen de fabrikant en de zorgverzekeraars. Biomedisch: er komt een nieuw protocol voor het vaststellen van hersendood en we krijgen meer inzicht in de neurologische prognose van comateuze patiënten na reanimatie. Psychologisch: de neurofysiologie van de vrije wil. Eigenlijk leven wij allemaal in het verleden en zijn we gedoemd te reconstrueren wat onze drijfveren waren voor gedrag, omdat onze denkprocessen nu eenmaal achter onze motoriek aankomen. Prachtig om te zien dat zelfs de meest stoffige geleerden zich conformeren aan de Amerikanen, die veel eerder dan wij het belang zagen van de hersenwetenschappen als basis van onze medische kennis. Iedereen begint het te zien: de neuropsychiatrie is het vak van de toekomst.

Iedereen behalve Bert Keizer, want hij heeft een boek in de kast waaruit niet blijkt waar depressie zit in de hersenen. Hij wil ons optimisme temperen. En het is waar; het moet op vele fronten beter en realistischer. Zijn pleidooi voor een betere psychiatrie is waarschijnlijk ook in lijn met uw gevoel, maar mag het iets meer van deze tijd en iets minder cynisch? De kans is klein dat Keizer, ik, of zelfs Iris Sommer gaan meemaken dat we routinematig patiënten met psychiatrische aandoeningen behandelen met fysieke ingrepen in de hersenen, maar de kinderen van onze kinderen zullen de vruchten plukken van de kleine stapjes die de wetenschap ook nu weer zet.

Emile Keuter

Meer blogs