Moedig zijn, tegen de stroom in

In de chique strandtent is het al gezellig druk. Oud geld, nieuw geld, de mensen strekken gretig hun blote huid naar de warme ochtendzon. De hoge BMI’s zorgen gelukkig voor veel vel. Achter mij zit een man te genieten van een grote kelk bier, speciaalbier natuurlijk. Nog voor ik een slok van mijn geurige jasmijn-chung-hao-thee heb kunnen drinken, bestelt hij al een tweede. Ondertussen praat hij luidruchtig over zijn bloeddruk. Laatst was hij zijn pillen vergeten in te nemen, was zijn bloeddruk toch 220 over 110, lachen man. Zijn zakenpartners schateren mee. Hij slaat op zijn imposante buik en aait even over de krullen van zijn jonge dochtertje. Het glas is alweer leeg.

Ping, een mailtje van een huisarts: ‘Gefeliciteerd met dit fantastische verhaal in Medisch Contact, u bent een moedig mens.’ Ik sluit even mijn ogen, de warme stralen maken vredig. Het gezelschap achter mij komt op stoom en bestelt een fles wijn als begeleiding van de buitenproportionele schaal met oesters. Ping: ‘Dank voor uw schrijven in MC, moedig, helder, uit het hart gegrepen. Goed dat u het aandurfde.’

Moedig. Het is waar, sinds mijn stadium-IV-diagnose doe ik soms dingen waar vroeger zelfs geen molecuul in mijn kleine teen over had durven nadenken. Zoals zangles nemen terwijl ik echt niet kan zingen (dit is geen valse bescheidenheid). Maar is het moedig om te schrijven over het stroperige tempo waarin de gezondheidszorg zich aanpast aan de huidige ziekterealiteit? Om instanties aan te spreken op zaken die beter kunnen? Een huisarts twittert als reactie op mijn artikel: ‘Brandhout.’ Ben ik echt verzeild geraakt in nieuwtestamentische sferen? Wie met Mij niet is, die is tegen Mij (Mattheüs 12:30)? De nuance is niet aan iedereen besteed.

Toch, dit gaat vanzelf. Zo eenvoudig als ik dacht over het oplossen van medische problemen met quick fixes voordat ik ziek werd, zo klip-en-klaar is mijn beeld nu. Overeind blijven terwijl je lijf en leven verstoord worden door pijn en beperkingen behoeft meer dan een pijnstiller of operatie. Ondersteuning van de veerkracht. De mens als integraal wezen.

Raar eigenlijk om dit zo te zeggen, een conformitatis in terminis als het ware, alsof nog uitgelegd moet worden dat een bos uit bomen bestaat. Toch kan het volgens mij geen kwaad om het regelmatig hardop te zeggen, want deze kennis lijkt de laatste decennia behoorlijk uit het oog verloren te zijn. Of nee, deze kennis is er wel, thuis, in de gewone wereld. We proberen allemaal op allerlei manieren gezond te leven en aan ons geluk te werken. Maar zodra de glazen deuren van het ziekenhuis in beeld komen, wordt dit samenhangende beeld buiten geparkeerd. Dan reduceert de mens tot een patiënt, tot een zak organen en botten; het begrip integraliteit is dan nog slechts een lemma in Het Groot Exotisch Woordenboek. Zouden ziekenhuisdeuren worden bespoten met een Selective Sanity Reuptake Inhibitor? Opdat iedereen bij binnenkomst transformeert in een dichotome denker? Je bent ziek of niet, een behandeling werkt of niet. De rest is ‘zelfzorg’ en ‘eigen verantwoordelijkheid’.

Cynisch vind ik dit. Een schijnwereld. De werkelijkheid is veelkleurig en levert juist veel onzekerheid. En net bij deze restcategorie gaat veel mis. Terwijl hier wel de aanknopingspunten te vinden zijn voor nuttige ondersteunende zaken. Dit terrein niet meenemen in de dagelijkse artsenpraktijk is niet zomaar een gemiste kans, het is een kunstfout met onnodig lijden tot gevolg.

Moedig. Dat zijn vooral de artsen die dat wel doen. Die, tegen de stroom in, nieuwe wegen durven te bewandelen omdat de oude niet voldoen. Nieuwsgierig, wetenschappelijk en betrokken. Met vallen en opstaan, risico’s en beschimpingen, maar hoe dan ook vooruit in het belang van de patiënt. Ondertussen druppelen de persoonlijke mailtjes binnen, blije mensen, opgeluchte verhalen. Achter mij is de wijn op en de schaal leeg. De grote man vraagt een tweede fles wijn en of ze al aan tafel kunnen, het is lunchtijd en hij heeft honger. Ik stel me het volgende consult voor bij zijn cardioloog, hoe zij de medicatie zal gaan aanpassen om hem te behoeden voor toekomstige narigheid. Vergeefse moeite natuurlijk.

En de Zorg, zij ploetert voort.