Mijn vrouw praat niet meer met me - Menno Oosterhoff

Soms ben ik ontrouw.
Ik heb al eens verteld dat ik een dwangstoornis heb. Dineke, mijn vrouw krijgt daarvan het nodige mee. Eindeloos heeft ze geluisterd naar mijn wanhoop als ik weer eens volledig vastzat. En meegezocht als ik een schepje kwijt was en het maar niet van me af kon zetten. Of meegedacht met mijn dwangmatige worsteling om de veelheid van het bestaan te overzien. Ja, we hebben heel wat afgepraat over mijn dwangstoornis. Maar de laatste tijd doet ze dat niet meer. Niet omdat ze het zat is. Maar ze vraagt nu eerst:
 ‘Gebruik je je pillen nog wel?’
‘Nou’, moet ik vaak toegeven, ‘op dit moment niet.’
‘Op dit moment? Hoelang al niet?’, vraagt ze dan, want ze kent me.
‘Een week of zo’, moet ik dan vaak erkennen.
‘Een week?’
‘Nou eigenlijk twee, eh drie.’
‘Zou je dan eerst niet weer je pillen goed slikken als je je zo beroerd voelt?’
‘Uh ja, dat is misschien wel beter’, geef ik dan toe.

Ja, ik stop vaak met mijn medicatie. Als dokters noemen we dat streng therapieontrouw. Ik heb altijd wel een verklaring: het was niet meer nodig. Ik word er toch wat dik van. Ik weet niet of het wel helpt. Als ik pillen neem, kan ik niet goed schrijven over dwang.
De waarheid is dat ik weerstand heb tegen pillen, ook al voel ik me een stuk beter als ik ze neem. Ik heb er ook ontzettend lang over gedaan om medicatie te gaan gebruiken. Bij mezelf dan. Patiënten gaf ik het wel en ik zag hoe goed het soms kan werken. Maar daar was ik dokter en handelde ik rationeel. Als patiënt had en heb ik dezelfde emotionele bezwaren als mijn patiënten.
Uiteindelijk heeft Dineke me na jaren hints in die richting weten over te halen met een sterk argument: ‘Probeer het eens. Je kunt immers altijd weer stoppen.’ Om de een of andere manier was ik toen zover.
Ik ben haar er nog altijd dankbaar voor. Het hielp eigenlijk verrassend snel en goed. En toch elke keer weer dat stoppen of minderen. Nu is het met therapietrouw sowieso niet best gesteld. Tien procent van de uitgeschreven recepten wordt niet eens bij de apotheek ingeleverd en een niet onbelangrijk deel van de wel opgehaalde pillen verdwijnt in de prullenbak of het riool. Dat heeft veel redenen.
Ik spits het even toe op de weerstand die samenhangt met dwang. Want die kom ik vaak tegen. Deze week nog sprak ik iemand met forse klachten. Dagbehandeling had niet geholpen. Of ik nog iets wist. Nee, medicatie durfde ze niet te gebruiken. Dan zou ze misschien minder goed gaan controleren en daarmee de rampen over zich afroepen waar ze obsessief bang voor was.
Ook vreesde ze dat het niet zou werken. Dan had ze niets meer achter de hand. Die kromme redenering herkende ik van mezelf.
Ik was er daarnaast ook bang voor als het wél zou werken. Kon ik er dan wel zeker van zijn, dat het middel altijd ter beschikking zou blijven? Stel dat de productie zou stoppen door een oorlog of zoiets. Ik weet dat het vergezocht klinkt. Maar dwangmatige onrust ziet altijd wel een gevaar. Andere bezwaren die ik hoor is dat het niet perfect is als het met medicatie moet. En dwang draait juist vaak om perfectie.
Ook wordt genoemd: ik moet het zelf kunnen. Niet veel mensen zullen borstkanker proberen weg te krijgen met wilskracht. Maar bij psychische aandoeningen willen we er moeilijk aan dat het soms echt niet gaat zonder medicatie.
Een psychiater, die pleit voor pillen. Het wordt altijd met argwaan bekeken. Maar geloof me. Ik ben de psychiatrie ingegaan met veel scepsis over medicatie en ik ben nog steeds kritisch. Maar voor rigoureus afwijzen heb ik te vaak gezien dat het kan werken en soms zelfs het enige is.
Als dat u niet overtuigt: Dineke komt uit een familie waar ze nog geen aspirine in huis hebben. Ze heeft jaren met me gepraat en me laten ploeteren tegen de dwang, op eigen kracht, met beperkt resultaat, omdat ik geen medicatie wilde. Zij heeft me gevraagd deze blog te schrijven. Ze vindt het heel erg als mensen die zo lijden aan hun dwang een mogelijkheid tot een behoorlijke verbetering laten liggen. Dat het doodzonde is pillen als vijand te zien. Ze heeft gezien wat een zegen pillen kunnen zijn. Als dokter ben ik dat helemaal met haar eens. Als patiënt begrijp ik de weerstand.

Menno Oosterhoff

P.S. Ik heb geen banden met de farmaceutische industrie. Mijn enige belangenverstrengeling is dat ik zelf medicatie gebruik.
Meestal…