Mijn aardappelschilmesje kan alles

Met mijn linkerhand geef ik een soepele ruk aan de keukenlade. Het gaat moeiteloos. Met één beweging trek ik zowel de buitenlade als de bovenste binnenlade open. Volledig op de automatische piloot grijp ik in het rechterbovenvak naar een van de vele aardappelschilmesjes. Ik geloof dat ik er niet eens naar hoef te kijken. Fruit schillen? Verpakking van de kip openen? De ducttape van mijn bezorgde pakketje doorsnijden? Zonder nadenken grijp ik steeds terug naar mijn o zo geliefde aardappelschilmesje.

Het kan me eigenlijk niet schelen of ik een rood, blauw of paars mesje uit de lade gris. Voor mij zijn ze allemaal hetzelfde. Nee, dat is een leugen, realiseer ik me – de paarse heeft de beste kartels. Maar goed, het verschil is subtiel en dus haal ik mijn schouders erover op.

Stiekem weet ik wel dat zo’n mesje niet is gemaakt om karton of plastic te openen. Het is gemaakt om aardappels te schillen. Maar het feit dat ze overal verkrijgbaar en goedkoop zijn, maakt dat ik er zo onverschillig mee omga. Sterker nog, er zijn ook mesjes die ik gekregen heb. Iemand anders heeft ervoor betaald en dus voel ik het niet direct in mijn eigen portemonnee. Ga ik er daarom nog laconieker mee om?

Er zijn ook verpakkingsmesjes, fruitschilmesjes en dunschillers. Misschien doen die hun werk wel net iets beter, efficiënter en gerichter. Ik zou het niet weten. Ik wil het eigenlijk ook niet weten. Mijn aardappelschilmesje is ‘all I need’.

Tot vorige week. Bij het snijden van een stuk vlees brak het doormidden. Zonder enig pardon dwars doormidden. Ik was verongelijkt. Had hier niet een soort voorteken aan vooraf moeten gaan? Het was nota bene mijn paarse mesje! De gedachte dat ik wellicht een vleesmes had moeten gebruiken, kwam pas veel later.

Vlak voordat ik het mesje in de kliko gooi, vangt het een straal zonlicht. In een flits zie ik hoe gehavend, bot en bekrast het mesje eigenlijk is. Ik heb er zo vaak op de automatische piloot een beroep op gedaan dat ik vergat er echt naar te kijken. Waardering heb ik er ook niet voor gehad. Ik vond namelijk dat het gewoon zijn werk deed. Nu zie ik de onwaarheid daarvan in. Ik heb een aardappelschilmesje gezien als alleskunner. Hoe meer oneigenlijke taken ik het gaf, hoe vaker ik er naar greep. Tot het door zijn hoeven zakte. Het leek misschien zomaar ineens, maar niets is minder waar…

Je begrijpt natuurlijk waar ik met deze metafoor naar toe wil. Die alleskunner waar je nu aan denkt, waardeer je hem of haar voldoende? Doet hij of zij niet te veel oneigenlijke taken?

Ik denk in het bijzonder aan de huisartsen. De ultieme duizendpoot. Ik grijp er zoveel naar, voor van alles en nog wat. Draagkracht en draaglast zijn echter niet hetzelfde, besef ik me nu. Een ode aan de paarse alleskunner: jij hebt echt de beste kartels!