Mierengekriebel

Mevrouw Z. heeft al maanden ernstige jeuk en pijn aan de handen, er komen rode en zwarte draden uit de huid. Ze is al bij de dermatoloog geweest, maar die kon niets vinden, behalve zelf aangebrachte krabwondjes. Hij verwees daarom door naar de psychiater. Het zou een waan zijn, een parasietenwaan. Mevrouw zelf weet zeker dat het de ziekte van Morgellon is. Dat heeft ze op internet gelezen.

Nergens loopt het perspectief van wat er aan de hand is meer uiteen dan bij lijders aan de zogenaamde ziekte van Morgellon en de dokters die hiermee geconfronteerd worden. Morgellons zijn vreemd uitziende kleine ‘beestjes’. Ze zijn in 1682 voor het eerst door een arts waargenomen en afgebeeld. Ze lijken op een soort kruising tussen een lintworm en een teek.

Patiënten zijn overtuigd dat er beestjes in en onder de huid zitten die gekleurde draden maken, draden die dan uit de huid steken. Die draden kunnen daadwerkelijk gezien worden, en blijken bij nadere analyse vooral te bestaan uit katoen.

Mensen met de ziekte van Morgellon melden het volgende: huiduitslag of ulcera die intense jeuk kunnen veroorzaken, kruipgevoelens op en onder de huid, die vaak vergeleken worden met bewegende, stekende of bijtende insecten, vezels of draden in en op de huid, vermoeidheid en moeite met concentreren, kortetermijngeheugenverlies en een depressieve stemming.

De wat provocerend vraag is nu wie weet het beter: de dokter die denkt dat de patiënt een parasietenwaan heeft, of de patiënt die meent dat het daadwerkelijk een parasiet is? Dat is ook meteen het probleem. Want als de arts zegt dat morgellons niet bestaan, dan interpreteert de patiënt dit als dat de dokter in wezen zegt, je ‘hebt’ dus niets. Dat de patiënt dan boos wordt en zich niet gehoord en gezien voelt, is duidelijk.

De Mayo Clinic zegt over deze bizarre aandoening dat dokters denken dat het een waanbeeld is, en dat anderen denken dat de symptomen verband houden met een infectieus proces van de huid. Wie zijn die ‘anderen’? Dat zijn behalve sommige patiënten en een zeer klein aantal artsen, die in de VS opereren als ‘Lyme-artsen’. Een ervan is een zekere Raphael B. Stricker, die volgens de NIH in het verleden wetenschappelijke fraude pleegde. Hij is lid van de ‘International Lyme and Associated Diseases Society’, publiceerde over hydroxychloroquine bij covid en is een advocaat van langdurige antibioticatherapie bij patiënten met de ziekte van Lyme. Het zijn vooral artikelen van zijn hand die veel worden geciteerd op websites van patiënten. Deze artikelen staan ook in PubMed, wat ze geloofwaardigheid maakt. Stricker omschrijft de aandoening als een ‘filamenteuze Borrelia dermatitis’. De behandeling moet geschieden met (langdurig) antibiotica.

De meeste artsen zien deze ziekte echter als massahysterie (Mass Psychogenic Illness), een gedeeld waanbeeld (Shared Delusional Disorder), en een dermatozoa-waanvoorstelling (syndroom van Ekbom).

Door lotgenotenwebsites die via Google search opkomen, zullen vele surfende patiënten snel in contact komen met informatie waaruit blijkt dat het een parasitaire huidaandoening is. Hoe nu deze patiënten te helpen, als ze overtuigd zijn dat er een parasiet onder hun huid zit. Ik verwijs zelf naar het begrip ‘mierengekriebel’ uit de neurologie, om door de patiënt serieus genomen te worden. Mevrouw, het zenuwstelsel reageert heel sensitief bij u, en u voelt het zinderen van de elektriciteit in uw huid alsof er mieren onder de huid kruipen. Dat is bekend binnen de neurologie en wordt paresthesie genoemd. Doordat u dan krabt, gaat de huid stuk en gaat het nog meer jeuken, branden en kriebelen. U kunt gek worden van dat gekriebel. Het hele zenuwstelsel raakt dan over de toeren, en u voelt steeds meer gekriebel onder de huid. Om dat gekriebel te verminderen zijn er verschillende medicamenten. Een van de meest recente artikelen uit 2022 bespreekt de farmacotherapie: aripiprazol, pimozide, risperidon en andere tweedegeneratie-antipsychotica.