#metoo in de zorg?
3 reactiesHet kan u nauwelijks ontgaan zijn. Time Magazine maakte de ‘Silence breakers’ zelfs ‘Persoon van het jaar 2017’. Inderdaad: het gaat over de vrouwen die ongepast seksuele benaderingen (en helaas is dat in vele gevallen een eufemisme van jewelste) bespreekbaar durfden te maken. Het leidde tot een sneeuwbaleffect met steeds meer verhalen, ook van (jonge) mannen, inmiddels bekend onder ‘Me too’, of op zijn Twitters: #metoo.
Het begon in de wereld van de film. Actrices maakte gewag van grensoverschrijdend gedrag van mannen die de touwtjes in handen hadden. Het leidde tot de val van de bekende filmmaker Harvey Weinstein. Vlot erna donderde Kevin Spacey van zijn voetstuk, waarna meer namen kwamen bovendrijven van onder anderen James Toback. Maar het bleef niet Amerikaans: in ons eigen land sneuvelde de reputatie van casting-director Job Gosschalk na bekentenissen van diverse acteurs. En ook het verhaal van Jelle Brandt Corstius maakte veel los.
Natuurlijk is er veel gezegd over ‘de manier waarop’. Moet dat niet via een officiële aanklacht? Moet dat niet via de rechtbank? Moet dat echt via ‘Trial by media’? Wat aangaande onterechte beschuldigingen en de reputatieschade die dat oplevert? En waarom kwam men na zo lang pas naar voren? En waarom juist nu?
Wat de kern van de zaak is, is uiteraard de schaamte voor het gebeurde en de extra bak ellende die degene die ermee naar buiten komt over zich heen krijgt. Nu was het de filmindustrie, maar het #metoo-verhaal breidt zich uit naar onder andere politiek en de eerste chef-koks. Culturen vol nog mannelijke dominantie, waarin hiërarchie gewoon geacht wordt, waarin elkaar de hand boven het hoofd wordt gehouden. En waar in ieder geval elkaar niet afvallen de norm is en waarin het vaak zelfs niet als iets abjects wordt gezien.
Dat juist nu deze verhalen naar buiten komen, lijkt mij het beste bewijs dat die culturen aan het veranderen zijn. Heel langzaam, misschien te langzaam, bezwijken mannenbastions. En het benoemen van waarom dat goed is, het naar voren brengen van wat macht en machtsmisbruik met zich meebrengt, hoort bij de ‘afrekening’, het schoon schip maken. Hoe moeilijk dat ook is.
Alleen… een mannenbastion dat afbrokkelt, waarin hiërarchie gewoon geacht wordt, waarin elkaar de hand boven het hoofd houden, of in ieder geval elkaar niet afvallen de norm is: er zullen er heel wat zijn die de (ziekenhuis)zorg zo zouden beschrijven. En toch komen vanuit deze sector (nog) weinig verhalen los. Ik mag hopen dat het is omdat het niet zou spelen. Maar wat als de angst voor consequenties nog te groot is voor wie het overkwam? Of: wat als het nog niet als iets abjects wordt gezien en het lacherig als onschuldig wordt afgedaan?
Als het stil blijft: misschien, heel misschien is desalniettemin voorzichtigjes kijken hoe wij dokters zelf met anderen omgaan, en vooral zij die afhankelijk zijn van ons, een verdomd goed idee…
Nico Terpstra
huisarts, Hoorn
Een misschien minder ernstige variant is de subtiele wijze waarop AIOS-sen huisartsgeneeskunde die veroordeeld zijn tot een opleider van alternatieve snit (met name antroposofen) onder druk kunnen worden gezet om onwetenschappelijke methodes over te ...nemen . Hoe moet je je verzetten tegen absurde ideeën van opleiders, die niet alleen leermeester zijn maar ook een grote stem in je beoordeling hebben? Over ongewenste situaties gesproken... #theytoo
Antoinet Oostindiër
psychiater, instelling aerrea, voor zorg aan zorgprofessionals, Zaandijk
Dank Collega,
Er zou naar mijn idee nu een vervolg moeten komen door het onder ogen zien dat in de machtsverhouding van arts- patient, maar ook de verhouding van artsassistent -opleider, en client- therapeut, veel mis gaat op het gebied van grenzen.... Het verbaast me niets dat we in dit opzicht achter blijven. In die zin zijn we als medische beroepsgroep nog steeds een ouderwets bastion.
De verhalen die mij ter ore komen als behandelaar van uitsluitend collega's, maar ook mijn persoonlijke ervaring op dit gebied zijn genoeg om een keiharde #metoo campagne te starten betreffende medici en therapeuten.
Natuurlijk is de schaamte hierover erg groot. Bovendien is de afhankelijkheid en het hebben van een werkrelatie vaak ook nog aan de orde. Het betreft weer geachte collega's op -bijna altijd- hogere positie's . Gebrek aan bewijs is een andere rede om niets te zeggen. We houden de boeken gesloten, en verschuilen ons achter de wereld van vroeger:de dokters romans. En daarna in de opleiding de gossips en afgunst :" zij zal zich wel via het bed omhoog gewerkt hebben". Of zaten in een arts-patient relatie, die ook niet uitnodigt voor het openen van de boeken. Degenen die dit wel deden zijn naar mijn overtuiging slechts het topje van de ijsberg. Ik zie vooral vrouwen die worstelen met het geheim, en daar onder lijden. En alles in het werk stellen om het geheim te behouden uit schaamte en angst voor de consequentie's.
Hierbij een oproep aan M.C. om een redactioneel artikel hieraan te wijden.
Kea Fogelberg
Huisarts np (voormalig scenarts en pallaitief consulent), Zoeterwoude
Bij het lezen van deze blog krijg ik weer hartkloppingen en gaat mijn hoofd gloeien.
Niet zozeer om de seksistische grappen en walgelijke opmerkingen tijdens mijn co-schappen. Maar om de verhalen van patiënten, zij die mij als huisarts uitkozen.
...Toen ik in 1979 de praktijk begon was er maar 1 vrouwelijke huisarts in de stad (40 praktijken). Ik had ruimte voor nieuwe patiënten en er kwamen vooral vrouwen als NP. Ik herinner me dat er verhalen waren over ontoelaatbaar gedrag van de vorige huisarts. Bij twee vrouwen heb ik hen aangeraden om zich te beklagen. Het werd voor hen een heftig proces, psychiater en politie is er aan te pas gekomen; de huisartsen kwamen er met een sisser vanaf. Over een internist hoorde ik veel klachten. Mijn enige mogelijkheid toen, om invloed uit te oefenen, was door hem als internist te negeren. Mijn patiënten voor dat ziekenhuis gaf ik de instructie om expliciet aan de secretaresse te melden dat ze geen afraak met Dokter X willen, dit in opdracht van hun huisarts! Dit was niet ideaal, want via spoeddiensten kwamen er toch patiënten bij hem. Later is gelukkig een (mannelijke) collega uit de HAGRO met hem hierover gaan praten. Wat dat heeft opgeleverd weet ik niet.
Een zieke is op existentieel niveau afhankelijk van de dokter, dat maakt een mens kwetsbaar, dus bescheiden en stilletjes. Maar die stilte is niet gezond.