Met een ascitespunctie kan nooit iets misgaan

Een van mijn leerdoelen tijdens mijn kaderopleiding palliatieve zorg was het doen van een ascitespunctie. Theoretisch niet zo moeilijk, je kunt overal opzoeken dat je contralateraal van McBurney (dus linksonder in de buik) moet prikken.

Maar op de een of andere manier was het toch een drempel voor me. Mijn wat oudere collega snapte niks van die drempel. Hij wilde het wel even voordoen, had dat in Afrika zo vaak gedaan, gewoon met een dikke naald en een afgeknipt infuusslangetje en een emmer, echt, moeilijk is het niet. Maar ik wilde graag dat het me geleerd werd volgens het boekje. Dus de internist gebeld, of ik een keer mee mocht kijken als hij een ascitespunctie ging doen. Niet geheel toevallig ging het over een patiënte van mijzelf, want dan zou ik daarna, als haar buik weer zou vollopen, het thuis kunnen doen.

Op de afgesproken tijd naar de afdeling. Ze was al bij de radioloog geweest, die de punctieplaats echografisch bepaald had. Dat was bij haar ook nodig, want door een gemetastaseerde ziekte was het nogal druk geworden in haar buik, dus de punctieplaats lag niet makkelijk voor de hand.

Mevrouw vond het fijn dat ik er was, er was een vriendelijke verpleegkundige aanwezig (die mij later de hele punctieset uit de afdelingskast meegaf, super) en de internist ging aan de slag. Verdoven, de diepte in en daarna het inbrengen van de ascitespunctienaald. Met een heel ingenieus systeem met zakjes hieraan en dan dat even los en eraan koppelen en zo (dat onthoud ik nooit, hoe zat dat met die emmer ook al weer?).

En de ascites stroomde volop uit de buik, maar niet in het zakje, het kwam uit het slangetje en liep zo het bed in. Nachtkleding, beddengoed, alles kletsnat, handdoeken en opvangdoekjes hielden het niet tegen. Hoe dat nou toch kon? Bleken er allemaal gaatjes in het slangetje te zitten, beetje verder opvoeren en de ascites liep, zoals bedoeld, via het slangetje in het zakje. Mooi, mooi. Opluchting alom.

Nou, nu had ik gezien hoe het moest. Durfde ik het thuis nu aan? Tsja, was wel een beetje natte boel geworden, maar als dat het ergste was, dan zeker wel.

Een dag later belde ik mevrouw om te horen hoe het ging, of ze alweer thuis was. Ze klonk een beetje tam en warrig. Nee, ze was nog niet naar huis, de ascitesafvloed was gestopt, maar er kwam nu steeds bloed uit het slangetje, en daarom kon ze niet naar huis.

Een dag later is mevrouw overleden, veel sneller dan verwacht. Die dag was ik nog even bij haar, ze was rustig in slaap met haar familie om haar heen in het ziekenhuis. Helaas was ascites niet het enige probleem, kennelijk was de stolling ook dusdanig gestoord dat de bloeding niet meer te stelpen was geweest. Ze hadden allemaal gelukkig nog wel afscheid kunnen nemen.

De thuispunctie is er nog niet van gekomen.