Blogs & columns
Blog

Los je trauma op, dan gaat de kanker ook!

7 reacties

‘Ik liep me altijd het vuur uit de sloffen voor anderen, dokter. Nooit tijd voor mezelf. Altijd sloven om de eindjes aan elkaar te knope. En de kinderen naar school te krijge. En nou ken ik zelf bijna niet meer lope. Ik had veel eerder aan de rem moeten trekke, wah?’

Mevrouw Van Heukelum wijst me erop dat haar chronische voetpijn door polyneuropathie kan samenhangen met haar biografie en karakter. Als je namelijk zo veel loopt en dat steeds voor anderen, dan slijten je voeten vanzelf meer, nietwaar? Een verbazingwekkende causaliteit voor mij, maar niet voor de patiënt.

We bevinden ons op het scheidvlak tussen het subjectieve verhaal van de patiënt en onze eigen objectieve werkelijkheid van een chronische idiopathische axonale polyneuropathie (CIAP). Dat het toeval is, zoals ik suggereer, gaat er bij haar niet in. ‘U zeg het toch zelf, dokter, die klachte, daar ken u de oorzaak nie van. Hoe ken het dan toeval weze?’ Aldus mevrouw nadat ik de term CIAP uitgelegd heb. Ze heeft een goed punt hier.

Prof. dr. P.M.M. Bossuyt is klinisch epidemioloog aan het Amsterdam UMC en schreef vorig jaar een boeiend artikel in het NTvG over dit thema met als titel: ‘Waarom ik? Over risico en toeval bij ziekte.’

Toeval dat ken ik niet, denkt mijn patiënt met de CIAP. Alles komt immers ergens door. De CIAP manifesteert zich doordat (of opdat) je vroeger jezelf constant voorbij liep. Langs dezelfde lijnen zeggen sommigen dat kanker komt door trauma’s in de jeugd. Het persoonlijk narratief. Vrijwel alle niet-wetenschappers hebben er een over de eigen ziekte. In het geval van kanker moet je je eigen jeugdtrauma opnieuw herbeleven en dan oplossen. Dan gaat de kanker ook weg.

Ik citeer hier een stukje van de site over nieuwe Germaanse geneeskunde, daar komt dat bijgeloof vandaan. Binnen die stroming heeft een Duitse internist een eigen narratief ontwikkeld over de oorzaak van maligniteiten: ‘Dr. Hamer, destijds hoofd internist van een Duitse kankerkliniek, begon de geschiedenis van zijn patiënten te onderzoeken en ontdekte al snel dat ze allemaal, net als hij, een onverwachte traumatische gebeurtenis te verwerken hadden gekregen, voorafgaand aan de ontwikkeling van hun kanker. Omdat alle lichaamsprocessen vanuit de hersenen worden aangestuurd, analyseerde hij de hersenscans van zijn patiënten en vergeleek deze met hun medische dossiers. Dit was een geheel nieuwe benadering. Tot dan toe bestonden er geen studies die de oorsprong van ziekten in de hersenen zochten en die de rol van de hersenen als bemiddelaar voorstelden tussen onze emoties en een ziek orgaan.’

Collega Bossuyt in het NTvG wijst erop dat sommigen pleiten voor de ‘narrative-based’ geneeskunde, als aanvulling en correctie op de evidencebased geneeskunde. Ik begrijp dat goed, maar het opent dan wel meteen een deur, bijvoorbeeld naar de onzin van de nieuwe Germaanse geneeskunde. Die ‘geneeskunde’ sluit wel heel goed aan bij de subjectieve ervaring van de patiënt. Dat is de reden waarom deze aberratie ook niet meer weg te poetsen is uit het internet. Velen blijven ermee resoneren op basis van eigen onjuiste causale opvattingen. Onze erfenis als aapachtige is dat het blijkbaar een evolutionair voordeel bracht om overal betekenis in te leggen en oorzaken voor te vinden. Dat zit diep in ons denken verankert. Die erfenis laat zich niet zo makkelijk combineren met onze wetenschappelijke geneeskunde, dat moge duidelijk zijn.

Maar ik ben wel overtuigd van het feit dat we veel meer moeten investeren in het onderzoek van enerzijds ‘catastrofiseren’ en anderzijds positieve betekenisvolle duidingen en zelfhypnose op het beloop van ziekte. Onze eigen voorwetenschappelijke opvatting over onze ziekte beïnvloedt absoluut de impact van die ziekte op ons beleven en vermoedelijk ook op het beloop van die ziekte.

Meer van Jan Keppel Hesselink

  • Jan Keppel Hesselink

    Jan Keppel Hesselink is arts niet-praktiserend, farmacoloog en medisch bioloog. Hij adviseert op het gebied van research en ontwikkeling van geneesmiddelen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • E. van Veelen

    Bedrijfsarts , Hoogland

    Daar is ‘ie weer… Dr. Hamer, internist. Teveel eer voor deze man. Hij verloor zijn artsentitel al in de jaren 80 en kreeg meerdere celstraffen, zo bont had hij het gemaakt als arts. En dat in Duitsland, waar artsen zich veel meer kunnen permitteren d...an in ons land. Dus het is passender hem meneer Hamer te noemen en de titels Dr. en internist alleen te gebruiken voor collega’s die deze titels wel met recht mogen voeren. En bij een citaat toch maar even deze opmerking te plaatsen.

    [Reactie gewijzigd door Veelen, Elianne van op 10-02-2023 09:31]

  • H.C. van Gorsel

    Arts en ervaringsdeskundige , Amsterdam

    Helaas houdt deze 'objectieve werkelijkheid' geen ruimte open voor de complexere onderliggende processen. Denk b.v. aan stress (al dan niet door trauma): dat kan wel degelijk leiden tot een ontregeld zenuwstelsel en/of immuunsysteem, met een heel sca...la aan ziektes tot gevolg. Heel veel wetenschap over, komt elke week wel iets bij. 'Toeval' is dus vooral een zwaktebod van een arts die blijkbaar niet weet hoe het is gekomen. Dat een arts de reden niet ziet betekent nog niet dat deze er niet is.

    • J.M. Keppel Hesselink

      farmacoloog-arts, Bosch en Duin

      Dat klopt helemaal. En in die gap van niet weten raakt de patient verdwaalt in onzin en valse hoop.

      Het grote probleem van nu is dat er zo veel nieuwe kennis beschikbaar is gekomen voor elke leek, therapeut en patient, dat er altijd predatoren zi...jn die in dit veld duiken en met een bizarre behandeling komen voor van allerlei, op basis van pseudo-plausibele biochemische of psychologische verhalen!

      De nieuwe Germaanse geneeskunde is daar een voorbeeld van. Maar helaas zijn er binnen het veld van de alternatieve geneeskunde zeer vele behandelingen die met pseudo-argumenten op basis van 'feiten' patienten overhalen om die behandeling te proberen.

      • H.C. van Gorsel

        Arts en ervaringsdeskundige, Amsterdam

        Er wordt inderdaad een hoop gebakken lucht verkocht en dat is een kwalijke zaak.

        Maar aan de andere kant is het ook niet uitzonderlijk dat een patiënt zich verdiept in zijn/haar klacht, daarbij ook informatie haalt uit keurig wetenschappelijk ond...erzoek gepubliceerd in degelijke vakbladen, en beter op de hoogte is van het laatste nieuws dan een arts die al jaren vaart op 'we doen het altijd zo'. Aangezien met name medisch specialisten vaak niet eens serieus luisteren naar wat een patiënt dan gelezen heeft, loopt het gesprek dan al snel spaak. De patiënt voelt zich niet serieus genomen, en de arts haakt af omdat hij/zij vindt dat de patiënt niet in de positie is om zich medisch te informeren (alsof er iets mis is met je IQ zodra je ziek wordt). Logisch dat ze afhaken en verder zoeken.

        Gelukkig wordt de jongere generatie artsen iets meer opgeleid met het uitgangspunt dat je een daadwerkelijke dialoog dient te voeren. Als een fatsoenlijk gesprek tot stand komt waarbij een patiënt zich gehoord en begrepen voelt, zullen zij zich veel minder wenden tot vage types die wel naar ze luisteren en zeggen alle antwoorden te hebben.

        • J.M. Keppel Hesselink

          farmacoloog-arts, Bosch en Duin

          Ik begrijp de boodschap, maar ik vind wel dat er enkele ernstige vooroordelen zweven in je betoog, collega:

          1. Aangezien met name medisch specialisten 'vaak niet eens serieus luisteren' naar wat een patiënt dan gelezen heeft - je zet collega artsen ...weg als artsen die VAAK niet serieus luisteren naar de patient. Heel onjuist vind ik een dergelijke generalisering.

          2. Je zegt: "Gelukkig wordt de jongere generatie artsen iets meer opgeleid met het uitgangspunt dat je een daadwerkelijke dialoog dient te voeren. " Vind ik ook heel bizar en een ernstig vooroordeel tegen de oudere artsen. Al in de 70ger jaren was het onderwijs in Utrecht, en ik weet ook Rotterdam en Maastricht bijzonder gericht op communicatie stijlen. Zo was bijvoorbeeld in Utrecht het hele boek!!! van Paul Watzlawick over 'de pragmatische aspecten van de menselijke communicatie ' verplichte leerstof. Ik bedoel maar.

          Oppassen met woorden zoals 'vaak' en 'veel' etc als diskwalifiers.....

          [Reactie gewijzigd door Keppel Hesselink, Jan op 13-02-2023 19:50]

          • H.C. van Gorsel

            Arts en ervaringsdeskundige , Amsterdam

            Ik begrijp dat het gevoelig ligt. Helaas kan ik er uit eigen ervaring over meepraten, vanaf beide kanten van het bureau. De patiënt lotgenoten die ik spreek bevestigen doorgaans mijn beeld. Het valt niet mee. (Disclaimer: het gaat hier om bejegening,... niet de kwaliteit van medische beslissingen)

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.