Liefdevolle aandacht: cruciaal voor het herstelproces

Op de vloer liggen oranje en blauwe matten. Bokspalen, gewichten en een dik touw staan in vijf rijen van drie opgesteld. De ruimte vult zich met mensen met eigen bokshandschoenen en scheenbeschermers. Schoorvoetend lopen mijn zoon en ik naar de instructeur. ‘Wij zijn vandaag voor het eerst’, zeg ik tegen haar. ‘Leuk! Doe maar gewoon wat de rest doet.’

Door chemoradiatie voor keelkanker ben ik erg ziek geweest. Ik ging naar een oncologische fysiotherapiepraktijk om mijn conditie en kracht weer op te bouwen. Geweldig was de individuele begeleiding daar, altijd opbouwend en enthousiasmerend. En met veel begrip voor wat kanker met je lijf en geest doet. Ik zet inmiddels weer minimaal tienduizend stappen per dag. De yogalessen en de bodyshape heb ik bij mijn sportschool opgepakt en vandaag ga ik een kickbokstraining proberen.

Na de warming-up rouleren we langs de stationnetjes. Steeds een minuut lang voluit: van uppercuts naar lage kicks, van push-ups naar jumping jacks. Het zweet gutst van mijn voorhoofd. Bij het circuit kan ik nog een beetje sjoemelen, maar als we het laatste deel van de les gaan sparren, is dat uitgesloten. De jabs en crosses komen als een spervuur op me af. ‘Kom op mam! Wegduiken en blokken.’ Binnen een halve minuut hang ik tegen de muur, happend naar adem. De juf ziet het, maar straalt uit dat opgeven geen optie is.

Even later loopt ze toch naar me toe. ‘Wat is hier aan de hand?’ vraagt ze bits. ‘Het gaat echt niet’, hijg ik. De bokshandschoenen heb ik uitgedaan en mijn horloge geeft een hartslag van 170 per minuut aan. Ik aarzel even maar zeg dan dat ik kanker heb gehad. Dat blijken magische woorden. ‘Wat goed dat je hier bent!’ Ze schenkt me een glimlach en een waarderende blik. ‘Neem maar even je rust. Je zoon kan verder sparren met iemand anders.’

In mijn blog Je kan beter kanker hebben dan een depressie besprak ik hoe toegankelijk en goed de kankerzorg in Nederland is in vergelijking met de geestelijke gezondheidszorg. Maar er is nog een belangrijk verschil: het begrip en de aandacht die je krijgt buiten het ziekenhuis. Bij kanker tonen familieleden, vrienden, collega’s en zelfs onbekenden hun medeleven op allerlei manieren. Maandenlang had ik verse bloemen in huis en in de kamer hing een lijn van meer dan tien meter met kaartjes. We kregen ook veel praktische hulp: van schoonmaken tot maaltijden en van honden uitlaten tot chaufferen naar het UMC Utrecht voor de dagelijkse bestraling.

Bij psychische aandoeningen is de omgeving vaak terughoudender. Mensen weten niet goed hoe ze moeten reageren. Dat heeft ook te maken met de manier waarop we als maatschappij naar deze ziektes kijken. Kanker beschouwen we als ‘gewoon’ ziek zijn, iets waar je tegen kunt vechten en waar je weer bovenop kunt komen. Mentale problemen zien we nog steeds als een zwakte of persoonlijk falen. Zo zou ik nooit tegen de boksjuf hebben gezegd: ‘Ik ben aan het herstellen van een depressie.’ De liefdevolle aandacht die je ontvangt als je kanker hebt, is cruciaal voor het herstelproces. Bij een depressie is dat net zo belangrijk. De ziekte erkennen, empathie tonen en steun bieden kunnen een groot verschil maken voor iemand die worstelt met welke psychische stoornis dan ook.

De kickboksles is eindelijk voorbij. ‘Wat heb jij een strijd gestreden!’ zegt de juf. Ze zal wel niet doelen op die halve minuut sparren. ‘Zie ik je hier nog een keer?’ ‘Misschien’, antwoord ik, terwijl ik denk: om de dooie dood niet!