Laveren tussen held en schlemiel

HELD

Je liep al een paar maanden rond met buikpijn zonder bij me te zijn geweest. Ineens was daar een knik in het verhaal. De pijn zat met name rechtsonder in je buik en ook de weg naar de praktijk was onaangenaam. Je CRP was normaal, maar toch zat het me niet lekker. Ik stuurde je naar de SEH met de verdenking appendicitis. Na een handoplegging door de SEH-arts werd je naar huis gestuurd. ‘Geen geprikkeld abdomen en al langer bestaande klachten, retour huisarts.’ De dag erna zat je weer tegenover me. Zo ging het niet langer. Ik besloot zelf een echo abdomen aan te vragen. ‘Beeld van uitgebreide metastasen’, was de conclusie. Weliswaar vol verdriet was ik in jouw ogen een held, omdat ik je wel serieus had genomen en door had gepakt.

SCHLEMIEL

Sinds een paar dagen had je buikpijn. En ook al een paar dagen geen ontlasting. Jong en met een geheel blanco voorgeschiedenis. Je had ook wel een dagje koorts gehad, maar verder was het vooral een kwestie van kwakkelen. Die pijn werd af en toe vervelend. Bij mij kwam je vragen wat te doen. Gastro-intestinale klachten heersten op dat moment. Je buik was volstrekt soepel en ik stuurde je met een paar zakjes voor de ontlasting en een vangnet naar huis. Een dag later belde je naar de praktijk dat je kromliep van de pijn rechtsonder in je buik. Mijn collega zag je en rook nog net niet de appendicitis. Helaas was die al gesprongen bij aankomst in het ziekenhuis. Met gepaard gaand gecompliceerd beloop. Niet fout gedaan, maar fout gegaan. En toch voelde ik me een oprechte schlemiel.

HELD

Je kwam over van een andere praktijk. Je had een heel uitgebreid medisch dossier, maar had je door omstandigheden ook al een tijdje van zorg onttrokken. Eenmaal bij mij, probeerde ik de puzzelstukjes weer in elkaar te leggen. We zouden de specialistenbrieven van elders opvragen en daarna zou je bij me terugkomen. Eerst nog even een reguliere check ten aanzien van je toenemende vermoeidheid. Per toeval hoorde ik een niet te missen souffle over je hart. Zo luid dat ik hem ook zonder stethoscoop kon horen. Ik verwees je naar de cardioloog waar je te horen kreeg ‘dat het maar goed was dat je huisarts je had doorgestuurd’. Een openhartoperatie moest volgen. Wat een ‘heldendaad’.

SCHLEMIEL

Er zat een bult naast je neus. Het was rood, warm en het deed pijn. De talg schemerde erdoorheen en toen ik er een keer op drukte moest ik bukken. Ik vond het wel een rare locatie voor een atheroomcyste, maar de geur was niet te missen. Een week later zag het er rustiger uit. Voor de zekerheid vroeg ik je zes weken later nog een keer terug te komen en zo nodig eerder. Die locatie blijft toch een hoog risico. Toen je zes weken later bij me binnen stapte schrok ik me een hoedje. ‘Wie heeft daarin gesneden?’ Niks bleek minder waar. Moeder natuur had haar werk gedaan. Een dijk van een plaveiselcelcarcinoom was niet meer te missen. En weer voelde ik me een schlemiel.

IETS DAARTUSSEN

Je belde naar de praktijk met pijn in je rug en een doof gevoel in je been. Je was niet in staat om naar de praktijk te komen dus vroeg je om een visite. Eenmaal bij je thuis was de pijn duidelijk niet te harden. Maar ik kwam niet verder dan een pijnlijk SI-gewricht, ontstaan na het aantrekken van je broek. Het schoot er ineens in. Alle controles waren normaal en ik kon nog aardig wat doen aan je pijnstilling. Eenmaal retour naar de praktijk belde mijn assistente. Je had teruggebeld dat je voet zo paars zag. Daar had ik niet naar gekeken. Ik keerde om. Een beetje aarzelend, toegegeven. Maar toen je je slof eenmaal uithad, dacht ik: oei, zo ziet acute, kritieke ischemie er dus uit. Ik veranderde het beleid en stuurde je naar de SEH waar verdere behandeling geschiedde. Zonder jouw belletje had ik hier bijna een enorme schlemiele daad verricht.

MENS

Het is algemeen bekend: ons vak is een van de moeilijkste van de geneeskunde. We laveren continu tussen held en schlemiel. Met daarin vooral vele tussenwegen. Maar onder aan de streep heb ik ook ‘s avonds weleens moeite om mijn kinderen naar bed te krijgen. Worden mijn zwangerschapshormonen me weleens teveel. Toeter ik weleens in het verkeer. En zeur ik weleens over de sokken van mijn man die overal slingeren. Ik ben geen held. Ik ben geen schlemiel. Ik ben maar een mens. Die zich heel vervelend kan voelen over haar ‘(bijna) schlemiele’ daden.