Blogs & columns
Blog

Krimkoorts

1 reactie

Het gaat niet zo goed met Vladimir Poetin. Zijn lijfartsen maken zich toenemend zorgen over hem. Sinds het begin van de coronapandemie leidt hij een teruggetrokken leven in een ondergrondse bunker in Novo-Ogaryovo, net buiten Moskou. Vladimir is bang. Bang voor van alles en nog wat. Bang voor corona, bang voor omsingeling, bang voor een aanval op zijn persoon. Bang voor verlies van invloed van zijn wereldrijk.

Intussen heeft hij genoeg tijd om zich in de geschiedenis te verdiepen. Dat leidt tot interessante conclusies, bijvoorbeeld over buurland Oekraïne. Nog pas heeft Vladimir daar een openbare les over gegeven. Volgens Vladimir is Oekraïne geen echt land. Het is, zegt hij, een construct van die andere Wladimir: van Lenin, toen die de Sovjet-Unie aan het vormen was. Het is een nepland waar nu neonazi’s en drugsverslaafden de dienst uitmaken. De boodschap van Vladimir Poetin is: we moeten de situatie herstellen zoals die was vóór Lenin. Vóór de Sovjet-Unie. De tijd van de tsaren. Toen was Oekraïne gewoon een deel van het Russische Rijk.

Net als Vladimir ben ik dol op geschiedenis. Ik deel Vladimirs mening dat je daar veel van kunt leren. Bijvoorbeeld van de fouten die vroeger gemaakt zijn. Maar Vladimir denkt dat je die fouten na honderd jaar nog kunt herstellen. Vervolgens maakt hij precies diezelfde fouten. En ook nu gaat het weer slecht aflopen voor Rusland. Mag ik je geheugen even opfrissen, Vladimir? Mag ik je even meenemen naar de Krimoorlog? Naar je voorganger: tsaar Nicolaas I, je weet wel.

De Krimoorlog (1853-1856) is een conflict tussen Rusland aan de ene kant en Frankrijk, Engeland en het Ottomaanse Rijk, zeg maar Groot-Turkije, aan de andere kant. Het is de eerste moderne oorlog, vanwege de technische vernieuwingen in het midden van de negentiende eeuw. Voor het eerst worden spoorwegen en de telegraaf ingezet bij de oorlogsvoering. Er zijn journalisten aan het front, verslagen worden naar huis geseind, en zelfs zijn er foto’s. Het thuisfront wordt, voor het eerst in de geschiedenis, via de kranten (vooral The Times) dagelijks op de hoogte gehouden van het verloop van de oorlog.

Net als nu in Oekraïne is Rusland in de Krimoorlog de agressor. Tsaar Nicolaas I heeft ruzie met de Turkse sultan over de bescherming van de heilige plaatsen in Palestina en op de Balkan. De tsaar beeldt zich in dat hij de beschermer is van het orthodoxe geloof. Hij wil de orthodoxe minderheid, die op de Balkan onder Turkse heerschappij leeft, beschermen. In 1853 vallen de Russen Moldavië en Walachije binnen: destijds Turks gebied. De Turkse vloot wordt vernietigd. De Turken krijgen steun van Engeland en Frankrijk, die beducht zijn voor Russische invloed in de Middellandse Zee. Met hulp van de Oostenrijkers worden de Russen uit de bezette gebieden verdreven. Engeland en Frankrijk pakken meteen door. Met veldslagen op de Krim en na een langdurig beleg van Sebastopol worden de Russen uiteindelijk verslagen. De Russische marine wordt in de Zwarte Zee uitgeschakeld. De Krim wordt Turks. De economische schade voor Rusland is enorm. Maar ook ziekten eisen veel soldatenlevens: vooral cholera en krimkoorts.

De slechte medische verzorging op het slagveld wordt via The Times in Engeland bekend. Dat leidt tot hevige protesten. Op uitnodiging van het ministerie van oorlog reorganiseert Florence Nightingale, the Lady with the Lamp, de medische zorg voor de soldaten. Door te zorgen voor hygiëne realiseert zij een grote verbetering van de medisch-militaire zorg. Dat is het mooie van infectieziekten: ook al ken je de oorzaak niet, hygiëne helpt een uitbraak in te perken.

Zo zie je maar, Vladimir, wie ‘zomaar’ een oorlog begint, komt van een koude kermis thuis. Het kan je dood worden. Tsaar Nicolaas I overlijdt in 1855, nog vóór de val van Sebastopol. Hij is dan 59 jaar. Vlak voor zijn dood geeft hij zijn nederlaag toe. Hij lijkt trouwens sprekend op je, als je zijn snor even wegdenkt.

Over de doodsoorzaak van de tsaar ben ik niet zeker. Maar het kan heel goed de krimkoorts zijn geweest. We weten nu dat krimkoorts een virusziekte is (verwekker: Bunyaviridae), die door teken wordt overgebracht. Een acuut, ernstig ziektebeeld. De symptomen zijn koorts, myalgie, malaise, braken, hoofdpijn, sufheid, buikpijn, diarree, icterus, hepatomegalie, splenomegalie, artralgie, lymfadenopathie, keelpijn, hoesten, petechiën, ecchymosen, epistaxis, hematemesis en melena. Daar is corona niks bij. De les voor Vladimir: blijf maar lekker in je bunker in Novo-Ogaryovo. Dat is beter voor je zwakke gezondheid. Je wit toch geen recidief van krimkoorts? Handen af van Oekraïne!

Lees ook
Oekraïne
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.