‘Kom maar terug als iemand anders iets aan je bot- en leverkanker heeft gedaan’
8 reactiesHoe vaak lopen we als huisarts niet aan tegen het feit dat onze patiënt niet welkom is bij een bepaalde ggz-instelling vanwege de zogenaamde ‘dubbele diagnose’? Patiënten die drugs gebruiken of alcohol drinken en het stempel drugsverslaafde krijgen.
Maar is de verslaving of beter gezegd het middelenmisbruik niet secundair aan het onderliggend probleem? Bij een patiënt met longkanker en botkanker en leverkanker spreken we ook niet van drie verschillende soorten kankers. We noemen het een gemetastaseerd longcarcinoom. Nou probeer ik hier zeker geen maligniteiten met ggz-problematiek te vergelijken. Feit is wel dat we het onszelf (onnodig) moeilijk maken in ggz-land.
Als kaderhuisarts ggz in opleiding zie ik vaak patiënten met psychische problemen. Niet zelden is er ook sprake van middelenmisbruik. Maar als je verder in gesprek raakt is dit zelden het primaire probleem.
Neem een ADHD-patiënt die regelmatig blowt om wat meer rust in zijn hoofd te creëren. Of de medewerker op de Zuidas die vrijwel structureel een snuif cocaïne neemt om de hoge werkdruk aan te kunnen. Of de moeder die dagelijks ’s avonds een fles wijn drinkt om de zorgen over het gezin te vergeten en beter te kunnen slapen. De student die bang is om buiten de groep te vallen en net zoals vroeger weer gepest dreigt te worden als ze niet ook dat miauw-miauwtje neemt.
Mocht je het al willen medicaliseren, zie ik dat hier vooral sprake is van ADHD, te hoge werkdruk, depressie dan wel angststoornis en een traumagerelateerde stoornis. Het middelengebruik daarbij hoort niet en is allesbehalve gezond. Maar het is niet het hoofdprobleem. Dus waarom kan niet iedere psychiater hierbij helpen?
Ik heb nog nooit een longarts ontmoet die bij een patiënt met een gemetastaseerd longcarcinoom zei: ‘Kom maar terug als iemand anders iets aan je bot- en leverkanker heeft gedaan.’ Laten we dat principe in zijn algemeenheid doortrekken in de ggz. Maak het niet onnodig complex. Er is sprake van een psychisch probleem en daarnáást of beter gezegd daardóór sprake van middelenmisbruik om als patiënt zelf met dit probleem te kunnen dealen. Help deze patiënten door op zoek te gaan naar een gezond copingmechanisme en pak de onderliggende oorzaak aan in plaats van ze bij de poort al te weigeren. Dit helpt niet bepaald mee voor het vaak toch al lage zelfbeeld: ‘Zie je wel. Zelfs de ggz wil me niet’.
Laten we de verslavingsklinieken bewaren voor degenen waarbij het middel echt de geest heeft overgenomen. Want het is natuurlijk niet zo dat verslavingen niet bestaan. Er zijn helaas legio mensen die hunkeren naar een volgende fles alcohol, een volgend shot heroïne, GHB of een gokkast. Maar ik ben ervan overtuigd dat er veel patiënten ten onrechte het stempel ‘verslaafde’ ontvangen en daardoor niet of pas veel later óf veel te laat geholpen worden. Een verzoek aan de ggz: stop met stempelen of weigeren, start met helpen.
C.F.M.M. de Weerd
Psychiater , Deventer
Dank voor uw column en reacties.
Toch is het niet een specifiek ggz-probleem. Het is een mensen probleem, we zijn nu eenmaal complex en daarbij zit de hele zorgketen complex in elkaar.
In een ziekenhuis haalt een orthopeed op de afdeling de interni...st erbij voor een ontregelde glucose en een internist op de poli weer een gespecialiseerde internist-hematoloog bij een ingewikkelde bloedziekte. Ook daar zijn wachtlijsten, bestaat er dokter's delay, vliegen differentiaal diagnoses om je oren, zijn er meerdere disciplines betrokken en is soms geen alles-in-een/onder één dak behandeling beschikbaar.
We willen goed passende zorg leveren, evidence based, moeten elke minuut verantwoorden, komen om in het werk, werken ons een slag in het rondte, voelen continu gehijg van de verwijzers, de managers, de zorgverzekeraars, patiënten, familie. De voordeur moet openblijven, maar de achterdeur staat maar op een kier (ook door huisartsen die geen psychofarmaca meer over willen nemen), wat zorgt voor opstopping.
Helemaal eens met dat er veel dingen verbeterd kunnen worden, maar laten we niet uitgaan van onwil, maar elkaar vinden in oplossingen.
I.E. van Hövell tot Westervlier - Ullmann
Huisarts
Goed om dit aan de kaak te stellen. Ik weet dat GGZ collega’s worstelen en ik hoop dat ze meelezen als ik zeg dat ik ze van harte een hart onder de riem steek. Ik heb net weer twee afwijzingen ontvangen:
Één EH alcohol per dag en inmiddels gestaakt... op mijn advies: Forse drinker, gaan we niet doen.
Doodsgedachten gehad, maar sinds anderhalf jaar niet meer: Crisisgevoelig, gaan we niet doen.
Tussen verwijzing en afwijzing zit meer dan een maand tijd. Bij melding van de afwijzing staat dat wordt verwacht dat wij een nieuwe verwijzing maken en patiënt bijpraten. Best heftig, als je eerst samen een maand hebt gewacht.
En als ik bel voor een crisis beoordeling, dan heb ik eerst 2-3 mensen aan de telefoon, voordat ik iemand krijg die een medische inschatting kan maken, maar ook de andere 2 vragen naar het hele verhaal.
Vier vragen n.a.v. bovenstaande:
1. Mag je iemand afwijzen - zeker na zoveel tijd - zonder dat je een inspanning levert voor de opvang?
2. Waarom zo veel laagjes bij grote GGZ-instellingen? Hoe helpt dat tegen de krapte? Als er geen poppetje achter zit, maakt 10 poppetjes aan de voorkant dat niet beter?
3. Hoe is het geregeld dat al die laagjes zo’n medisch verhaal aanhoren zonder BIG registratie?
4. Hoe kunnen we de GGZ steunen in brede psychiatrische en psychologische zorg te leveren, met een kop en een staart, behalve door Recht op GGZ petities te tekenen en financiële bijdragen te storten?
G.A. Lemmens
Huisarts, 's-Hertogenbosch
"Een verzoek aan de ggz: stop met stempelen of weigeren, start met helpen." Volledig mee eens.
Dit laatste heb ik onlangs in onze regio zelfs tegen de crisisdienst nog meermaals moeten zeggen. Het wordt steeds meer onmogelijk om iemand op tijd in beh...andeling te krijgen in de GGZ. Daar moet écht dringend iets aan veranderen.
[Reactie gewijzigd door Lemmens, Gemma op 24-11-2024 20:41]
E.M. Stuveling
Huisarts
Rake column. De inhoud van deze column moet elke GGZ behandelaar zich op een positieve manier aantrekken. Het geeft aan waar het mis gaat. De huisarts zegt toch ook niet: we gaan uw diabetes pas behandelen als u uw alcoholprobleem hebt opgelost? Of, ...uw eetpatroon moet eerst maar eens door een psycholoog worden bekeken? Of bij welke andere ziekte dan ook?
Een GGZ instelling met een holistische visie heeft kans dat patronen worden doorbroken, genoemd in deze column, waar de patiënt in zijn geheel voordeel bij heeft. Natuurlijk kunnen instellingen het niet alleen. Ook het sociale domein en eerstelijns werkers zullen betrokken moeten worden. Werk je aan een deelklacht van de patiënt is het dweilen met de kraan open. Als je de patiënt niet als geheel behandeld zijn er vele kanalen waarlangs het weer mis kan gaan.
E.M.F. Moura
Huisarts, Venlo
Hallelujah!
J.J.I. Ruchti
Specialist ouderengeneeskunde
En als we dan nog weer wat dieper graven naar onderliggende oorzaken: het grijpen naar middelen heeft ook te maken met de steeds veeleisender wordende maatschappij, het altijd aan moeten staan, over prikkeling van schermpjes, sociale media en vooral ...“succes is een keuze”. En wij als zorgprofessional maar weer denkelingen uit het water halen (naar citaat van Dirk de Wachter, psychiater HUMO 2021 waarin hij onze tijdgeest met een speedboat vergelijkt)
Basisarts, Rotterdam
Hallelujah!
A.M. van de Ven
Revalidatie arts
Helemaal eens, dat kastje muur zou eens moeten stoppen, ik denk dat de wachtlijsten voor de GGZ dan ook korter worden.