Kerstboom

(Bram reageert op Warm momentje van Martine.)

Je beschrijving van het contact tussen jou als dokter en de patiënt raakt me. Dat komt omdat de menselijke waardigheid er een hoofdrol is speelt. Zien en gezien worden, met respect voor de ander. Openstaan voor die ander, ook al is diens wereld heel anders dan de mijne en behoorlijk irritant. Vanuit het besef dat we als mensen allemaal in hetzelfde bootje zitten. Een dergelijke kwaliteit in de arts-patiëntrelatie is voor mij een essentiële voorwaarde voor hulpverlening. Ik merk dat juist deze kwaliteit behoorlijk onder druk is komen te staan. Een van de belangrijke redenen daarvoor is de economisering van de zorg.

Gisteren hadden we de najaarsvergadering van onze zorggroep. Daar zitten we dan: goedwillende dokters en een goedwillend management. En voor je het weet gaat het niet meer over patiënten maar over ION’s (Inschrijving Op Naam), met een keur aan prijskaartjes eraan. De patiënt als kerstboom. Met kleurige prijskaartjes als versierselen. Die prijskaartjes mag je erin hangen als je prestaties als hulpverlener goed genoeg zijn: zijn alle gegevens genoteerd, heb je bepaalde waardes gehaald en zijn je voorzieningen op orde en afgevinkt? De patiënt als prestatie-object met een economische waarde. Dat is heel wat anders dan de patiënt als medemens met een hulpvraag.

Dat de patiënt ook een economische waarde vertolkt is inherent aan ons huidige systeem. Nu de regel- en controledrift van verzekeraars en overheid hand over hand toeneemt, dreigt deze waarde echter een veel te overheersende rol te gaan vervullen. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van de arts-patiëntrelatie. Zoals alle relaties heeft ook deze meerdere lagen. Als de economische waarde gaat overheersen, gaat dat ten koste van andere, meer kwetsbare lagen. Wat gebeurt er met een orkest waar steeds meer blaasinstrumentalisten worden aangenomen? Op het laatst hoor je alleen die nog maar. De strijkers doen hun stinkende best, maar ze zijn uiteindelijk niet meer te horen. Tot de zakelijk leider een keer komt luisteren en tot de conclusie komt dat het veel goedkoper kan en afscheid neemt van de violisten en cellisten. Dat daarmee de kwaliteit van de muziek verandert en verarmt is dan jammer, maar wie hoort dat eigenlijk nog?

Het wordt tijd om als dokters en patiënten samen te gaan staan voor wat ons heilig is: voldoende ruimte in de arts-patiëntrelatie om open en belangeloos naar elkaar te luisteren. En daardoor gebruik te maken van de creatieve krachten die in beiden leven om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de optimale oplossing van elk medisch probleem.

Zo, dat is eruit. Challenge creates strength lees ik op mijn theezakje.