Blogs & columns
Henriëtte van der Horst
Henriëtte van der Horst
2 minuten leestijd
Blog

Kan alles wat moet?

3 reacties

De vraag of alles moet wat kan, is in de afgelopen jaren al vaker gesteld als het gaat om de zorg. En het antwoord op die vraag is voor veel zorgprofessionals – en ook wel voor een aantal anderen in onze samenleving – denk ik, hoop ik, duidelijk: nee, niet alles wat kan, moet ook maar gedaan worden. Het uitdijende zorgaanbod en de daarmee gepaard gaande kostenstijging baren al langer zorgen.

Programma’s als ‘Zinnige Zorg’ zijn ingezet om te stimuleren dat we zorg leveren die zinnig en kosteneffectief is. De evaluatie die de Algemene Rekenkamer een paar jaar geleden heeft uitgevoerd, laat helaas zien dat het Zinnige Zorgprogramma in de periode 2014 tot 2019 nauwelijks heeft geleid tot een afname van niet gepast gebruik van verzekerde zorg. Slechts weinig verbeterpunten blijken echt te zijn doorgedrongen in de praktijk. De praktijk veranderen is lastig. En als geavanceerde diagnostiek en behandelingen voorhanden zijn dan is het verleidelijk die toe te passen ook als ze niet per se noodzakelijk of goed zijn voor de patiënt. Daar zijn natuurlijk allerlei redenen voor te bedenken: artsen die hun patiënten niet willen teleurstellen, te hoge, irreële verwachtingen bij patiënten, en dan zwijg ik nog maar even over het effect van marktwerking, de soms ongezonde balans tussen aanbod en vraag.

Ik ben bang dat we langzamerhand de vraag moeten omkeren: ‘kan alles wat moet?’

We hebben met elkaar een basiszorgpakket afgesproken en de vraag is of we alle zorg kunnen blijven leveren waarvan we vinden dat iedereen in Nederland daar recht op heeft. In het in 2021 verschenen rapport van de Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid ‘Kiezen voor houdbare zorg’ wordt een tamelijk somber toekomstscenario voor de zorg geschetst waarin schaarste aan mensen en middelen een belangrijke rol speelt.

Kiezen voor houdbare zorg houdt volgens het rapport in dat we nu echt moeten gaan kiezen welke zorg we wel leveren en welke zorg niet. Dat betekent dat we moeten nadenken over wat nu echt zinnige en noodzakelijke zorg is, dat we misschien wel meer moeten investeren in onderzoek dat die zorg onderbouwt en minder in technologische hoogstandjes die misschien wel een paar weken of maanden toevoegen aan de gemiddelde levensverwachting. En – zo wordt in het WRR-rapport gesteld – die keuzes moeten wel maatschappelijk verantwoord zijn en niet leiden tot een nog grotere gezondheidskloof tussen arm en rijk, in tegendeel, die kloof moet eigenlijk eindelijk eens kleiner worden.

Ik hoop dat de vraag ‘kan alles wat moet’ ook in het Integraal Zorgakkoord centraal staat en dat alle betrokken partijen zich vooral in gezamenlijkheid over die prangende vraag buigen: hoe zorgen we dat de noodzakelijke zorg voor iedereen, waar dan ook in Nederland, geborgd en toegankelijk blijft? Helemaal zeker ben ik daar niet van als ik lees wat er nu over ‘uitgelekt’ is.

De vraag ‘kan alles wat moet’ en de daarbij horende vraag: hoe gaan we daar dan voor zorgen, zal de komende tijd echt leidend moeten zijn om onnodig lijden te voorkomen.

Meer van Henriëtte van der Horst

  • Henriëtte van der Horst

    Henriëtte van der Horst is huisarts niet praktiserend en emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A. G?bel

    Huisarts, Amstelveen

    We zijn de helft van de tijd bezig met het uitsluiten van kanker die er niet is, en de andere helft met uitleggen waarom bij veel klachten niets doen de beste optie is.
    Als we dat kunnen veranderen, tegen Dr. Google in, dan komen we een heel eind

    [Reactie gewijzigd door G?bel op 27-08-2022 11:01]

  • P.J.M. van Loon

    Orthopeed / houdingsdeskundige, Oosterbeek

    Een pijnlijke constatering na zoveel jaar aanlopen tegen het onvermijdelijke: onze wijze van medisch handelen binnen dit systeem is onbetaalbaar geworden. Het zestig jaar doordenderen in de vanuit vooral Amerika overgenomen puur oplossingsgerichte ...geneeskunde, slechts denkend en handelend vanuit de Ziekteleer, moneydriven en om de tuin geleid door industrieel belang, brengt ons bij een naderende implosie, omdat we vergaten te investeren EN te onderwijzen in preventie. Na het door geen enkele medisch hoogleraar tegengehouden of bekritiseerde laten vallen van alle kennis rond preventie uit de Gezondheidsleer in alle vormen van onderwijs , van Huishoudschool tot medisch specialistische opleiding werd vooral de lichamelijke gezonde ontwikkeling van het kinderlichaam van al haar medisch (orthopedisch) aangestuurde kracht ontdaan. Er is nu onwaarschijnlijke stapeling van chroniciteit op kinderleeftijd aan het opbouwen. Al zou vanaf morgen iedere baby weer vanaf de start geholpen worden, die lichamelijke ontwikkeling en die groeiprocessen weer goed te laten verlopen, dan gaat het dertig jaar duren, voor de zorgkosten significant en hopelijk exponentieel gaan dalen. Geld steken door 5 ministeries ( OCW, VWS , SZW, EZ, Defensie) te laten meebetalen aan brede (her)implementatie van de juist voor kinderen zo belangrijke preventieve geneeskunde, waar buitenzijn, spel, zang en dans, lichamelijke opvoeding en gymnastiek een onvervreemdbaar onderdeel van hoort te zijn (Virchow, Montessori) zou een mooie opsteker zijn voor de jeugd, die nu op andere fronten ook al veel voor de kiezen krijgt. Tijd voor "onderzoek" is er voor hen niet meer.

  • Medisch microbioloog, Baarn

    Als je bedenkt dat er jaarlijks maar een fractie van het totale budget wordt uitgegeven aan preventie Stel ik voor om vooral ook daar naar te gaan kijken. Als je bewust wordt van de hoeveelheid fast-food restaurants langs de snelwegen, het gemak van... de auto pakken (en gevaar van fietsen op straat), het gebrek aan sociale inclusie (gemeenschapszin) en de ongezonde hoge cognitieve werkdruk; zijn dat wat mij betreft de belangrijkste pijlers om aan te werken.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.