Blogs & columns
Blog

Je zit hier niet als reumatoloog

1 reactie

Ik werk nog niet lang in de ambulante ggz of de eerste patiënt met klachten ten gevolge van vermoedelijk fibromyalgie dient zich aan. Ze – een hardwerkende moeder van drie met een fulltimebaan – is verwezen naar de reumatoloog, maar staat nog op de wachtlijst. Ondertussen is ze aangemeld bij de ggz vanwege de grote impact van de klachten. Ik merk direct een zekere verwarring bij mezelf over wat er nu van mij verwacht wordt. Ik werk nu immers in de ggz, kan ik dan nog als reumatoloog kijken naar de klachten?

Het feit dat ik haar enkel online spreek – langskomen lukt niet in verband met haar werk – maakt het niet gemakkelijker, want ik kan geen lichamelijk onderzoek verrichten. Of dit een optie was geweest bij fysieke afspraken weet ik niet, want vanaf het eerste moment ontdek ik een wonderlijk fenomeen. Laten we het ‘de hokjesgeest’ noemen.

Ik vertel direct dat ik als reumatoloog veel te maken heb gehad met de vraag of er sprake is van fibromyalgie, maar merk dat er niet veel behoefte is aan een gesprek over de aandoening. Daar staat immers een afspraak in het ziekenhuis voor gepland. De vraag aan mij ligt meer in de lijn van praten over de last en hoe hiermee om te gaan. Een legitieme vraag natuurlijk, maar ik merk in elk consult dat ik ‘nergens’ kom omdat het er steeds op neer komt dat er eerst moet worden aangetoond of er sprake is van fibromyalgie (in de ogen van patiënte).

Ik bespreek mijn dilemma met de regiebehandelaar die haar aangenomen heeft. Ook hij zegt dat ik nu niet als reumatoloog in dit contact zit. Dat is voor het ziekenhuis. Ik begrijp het ook wel. Het klopt dat de verwijzing naar ons centrum niet was om de diagnostiek te doen. Toch blijft het knagen. Want het zou zoveel efficiënter zijn. Maar het advies van mijn collega is dus om niet als reumatoloog in het contact te gaan zitten.

Na een paar maanden kan ze terecht bij de reumatoloog, waar ze slechts één keer komt. De labuitslagen worden telefonisch doorgegeven en er wordt haar verteld dat ze fibromyalgie heeft. Ze kan een revalidatietraject gaan doen, maar daar is een lange wachttijd voor. En zo komt ze weer digitaal bij mij op gesprek. Ze voelt zich niet serieus genomen, is niet blij met de lange wachttijd en is radeloos. Want wat moet ze nu toch doen?

En weer komt de reumatoloog in mij naar boven, dit keer is die wel welkom in het gesprek. De andere reumatoloog heeft inmiddels afgedaan. Ik bespreek wat het doel is van een revalidatietraject, maar benadruk ook weer de elementen waar onze gesprekken hiervoor steeds over gingen. Naar jezelf/je lichaam luisteren, grenzen stellen. Dit is immers een grote component in het ontstaan en onderhouden van de klachten. Maar wat blijkt, nu de diagnose gesteld is, is er weinig ruimte meer voor het bespreken van gedrag en psychologische gevolgen. Er moet immers een medisch (revalidatie)traject komen. We sluiten de behandeling bij ons af.

De casus laat me niet los. Los van het feit dat cliënte zelf ook een grote rol heeft in het verhaal, zie ik hoe we als zorgverleners, met alle goede bedoelingen, helemaal niet helpend zijn geweest. En dat komt niet in de laatste plaats door de in alle gelederen doorgedrongen scheiding tussen lichaam en geest. Ik ben ervan overtuigd dat helemaal niemand gebaat is bij deze hokjesgeest, maar het doorbreken ervan is zo simpel nog niet.

meer van Deborah van der Stoep

ggz
  • Deborah van der Stoep

    Deborah van der Stoep werkt als reumatoloog bij Prisma, een platform dat telezorg levert aan huisartsen. Daarnaast is zij werkzaam binnen de ggz als algemeen arts voor somatische en psychische zorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.P.A. van Rooij

    psychiater

    Zeer herkenbaar verhaal in deze column van Deborah van der Stoep.

    Het blijven onderscheiden van gezondheidsproblemen in 'somatische' en 'psychische' klachten, is niet alleen wetenschappelijk achterhaald, maar zorgt ook voor ineffectieve zorg aan ...patiënten en een langer aanhouden van de klachten.
    Veel patiënten, maar ook artsen en GGZ-behandelaren, houden echter nog steeds hardnekkig vast aan het onderscheid tussen 'lichamelijke' en 'psychische' problemen in diagnostiek en behandeling.
    Dit onderscheid vormt immers de basis van de onderverdeling van de Nederlandse gezondheidszorg in somatische en geestelijke gezondheidszorg en houdt het dualistische lichaam-geest denken krachtig in stand.

    Opvallend is dat de moderne psychosomatische of biopsychosociale benadering van gezondheidsklachten nog relatief onbekend is en doorgaans op erg veel weerstand kan rekenen van zowel patiënten als artsen. Dit zien we in Nederland nu als het gaat om diagnostiek en behandeling van 'long Covid'.
    Meestal heeft dit te maken met de onjuiste overtuiging dat bij deze benadering de gezondheidsklachten primair 'psychosociaal' of 'tussen de oren' worden verklaard en dat een biomedische oorzaak hierbij wordt genegeerd of niet belangrijk wordt gevonden.
    Bij een lege artis toegepaste biopsychosociale benadering vormen biomedische factoren echter een integraal en onmisbaar onderdeel van de biologische factoren die worden onderzocht in dit model.

    Laten we ervoor waken dat het helaas nog springlevende dualistische denken over gezondheid en ziekte in Nederland er niet toe leidt dat het ontwikkelen van adequate behandelingen voor de grote groep patiënten die lijden aan 'long Covid' wordt belemmerd door de onproductieve vraag of hier sprake is van een 'somatische' of 'psychische' aandoening.
    Of dat bij 'long Covid' alleen wordt gepleit voor meer biomedisch onderzoek, waarbij wetenschappelijk onderzoek naar andere betrokken predisponerende, luxerende en in stand houdende biopsychosociale factoren wordt weggelaten of minder belangrijk wordt gevonden.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.