Blogs & columns
Blog

Je praat wel wijs!

1 reactie

Vlotte babbel, vrolijke lach. Een gezellige aanwezigheid in de spreekkamer. Wat speelt hier? De verwijzing meldt de aanwezigheid van paniekaanvallen en specifiek de vraag of er sprake kan zijn van ADHD, of autisme. Mevrouw is 24 jaar.

Voor de afspraak had ze vrij genomen van haar baantje bij de supermarkt. Want zowel werken als een afspraak als deze op één dag, dat werd haar wat te veel. De reis van vijftien kilometer naar ons centrum had ze met de fiets afgelegd. Dat had ze vooraf bedacht, en een rijbewijs heeft ze niet. Dat er vandaag een dik pak sneeuw ligt, is wel lastig. Hierdoor duurde de reis een paar uur. Maar veranderen van plan, dat kan niet. ‘Als ik iets in mijn hoofd heb, dan doe ik het ook’, zo luidde het antwoord op mijn vraag of de bus niet een beter idee was geweest.

Het gesprek loopt makkelijk, mevrouw is vriendelijk en voorkomend. Er is prima contact te maken. Toch krijg ik het idee dat er iets niet klopt. Ondanks de vrolijke verschijning wordt de enorme beperking in het dagelijks leven gaandeweg duidelijk. Ik krijg steeds meer de indruk dat er wel eens iets anders aan de hand zou kunnen zijn dan ADHD en/of autisme.

Een rijbewijs halen lukte niet omdat ze het autorijden niet overzag. Daarnaast bleek het halen van de theorie een onmogelijke opgave. Het werken in de supermarkt lukt ook slecht. Het kost enorm veel moeite om de gevraagde werkzaamheden, zeker het kassa draaien, voor elkaar te krijgen. School is ook nooit makkelijk gegaan en met veel omzwervingen is het toch gelukt een diploma te halen.

Een aanvullend intelligentie-onderzoek toont een totaal IQ van 60. Met een nog iets lagere verwerkingssnelheid. Er is dus sprake van een lichte verstandelijke beperking. De paniekaanvallen lijken een gevolg van enorme overvraging en het totaal niet overzien van alle verplichtingen die het dagdagelijkse leven met zich meebrengt. De uitslag van de test is voor haar even schrikken. Het klinkt zo naar, ‘verstandelijk beperkt’. Maar als ik het vertaal naar wat dit in de praktijk betekent, is er heel veel herkenning. En opluchting bij het idee dat er nu misschien iets kan veranderen. 

Samen bellen we de WMO-consulent voor een afspraak. Later hoor ik terug dat deze tijdens het intakegesprek de opmerking maakte. ‘Goh, maar je praat wel wijs.’

Het gaat regelmatig mis in het herkennen en erkennen van mensen met een verstandelijke beperking. Zeker als er goede verbale vaardigheden zijn, is er vaak een enorme overschatting. Met alle gevolgen van dien. Ik heb deze les geleerd tijdens mijn werk op de afdeling voor cliënten met een lichte verstandelijke beperking en een psychische stoornis. Een derdelijnscentrum. Daar zag ik wat een lange weg van miskenning, misdiagnose en hoge klachtendruk er soms voorafgaat aan het vaststellen van de verstandelijke beperking al dan niet in combinatie met een lager sociaal-emotionele ontwikkeling en dus de overvraging en overschatting.

Ik hoop dat goede zorg en aandacht voor deze categorie patiënten in de toekomst niet alleen te vinden is in een derdelijnscentrum. Maar dat we dit in de eerste en tweede lijn ook beter gaan signaleren. Want dat verdienen deze mensen.

Meer van Deborah van der Stoep

  • Deborah van der Stoep

    Deborah van der Stoep werkt als reumatoloog bij Prisma, een platform dat telezorg levert aan huisartsen. Daarnaast is zij werkzaam binnen de ggz als algemeen arts voor somatische en psychische zorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Hubert

    orthopedisch chirurg, Wassenaar

    Dank voor deze leerzame casus, niet alleen voor de huisarts, maar ook een medisch specialist en andere zorgprofessionals. Onze drang naar transparantie, shared decision making, etc stuit hier op een muur. Daar moeten we rekening mee houden en naar op...lossingen voor zoeken. Maw ik kan mijn informeel consent verhaal wel vertellen, maar komt het ook aan? Wordt die gezamenlijke beslissing echt wel gezamenlijk genomen. Met ervaring ga je het geschetste patroon beter kunnen herkennen, maar ik weet niet of onze opleiding daar voldoende op toegerust is. Nogmaals dank voor deze les.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.