Is spijbelen voor het klimaat kindermishandeling?
11 reactiesIets kan nog zo duidelijk zijn, zolang je de noodzaak niet voelt helpt dat allemaal weinig. Gevoel is veel sterker dan verstand. Verstandelijke kennis stuurt ons gedrag maar heel beperkt. Dus doen we heel veel dingen hoewel we weten dat ze niet goed zijn, zoals verre vliegreizen maken.
Maar dat weten we met ons hoofd en niet met ons hart. Zolang het niet is doorgedrongen tot ons hart, tot onze gevoelswereld, heeft het amper invloed op ons handelen. Het wordt dan niet echt tot een motief, een beweeg-reden. Daarom helpen voorlichtingscampagnes meestal niet en werken ze soms zelfs averechts. Als ze ergernis oproepen, dan werkt dat gevoel juist de andere kant op.
Klimaatactiviste Greta Thunberg, een 16-jarig Zweeds meisje, heeft het goed begrepen. Ze zegt tegen de wereldleiders: ‘Ik wil niet dat jullie hoopvol zijn. Ik wil dat jullie in paniek zijn.’ Pas als de noodzaak echt wordt gevóeld, komen we in actie. Greta Thunberg heeft het syndroom van Asperger, een stoornis uit het autismespectrum. Zij hoorde als kind over de gevaren van klimaatverandering en begreep niet waarom we gewoon doorleven alsof er niks aan de hand is. Misschien dat ze door haar autisme minder makkelijk meegaat in de manier waarop wíj ons geweten sussen. Ze blijft de verontrustende feiten over de opwarming van de aarde gevoelsmatig beleven. Ik vrees, dat ze gelijk heeft, maar dat wij dat niet ten volle onder ogen willen zien. Dat we dat niet tot ons willen laten doordringen. Daarom ben ik het niet eens met mijn collega Esther van Fenema, die stelt dat kinderen worden gemanipuleerd om te spijbelen voor het klimaat. Ze noemt het zelfs kindermishandeling. Ik ben met haar eens dat je kinderen niet mag misbruiken om je eigen mening kracht bij te zetten. Maar wat ik aan die Greta Thunberg nu juist zo opmerkelijk krachtig vind, is dat zij zich juist niet laat manipuleren. Het hangt er natuurlijk ook vanaf hoe serieus je de opwarming van de aarde neemt. Niet serieus genoeg, vrees ik. Hoe je het ook wendt of keert: Er zijn genoeg argumenten om je ernstig zorgen te maken. Misschien valt het mee, maar als het om de toekomst van de aarde gaat, dan is ‘misschien’ niet goed genoeg. Dan neem je geen enkel risico. ‘Als de uitstoot moet stoppen, dan moeten we stoppen met uitstoten. Voor mij is dat zwart of wit. Er zijn geen grijstinten als het om overleven gaat’, zegt Thunberg. Mij raakt ze daarmee. Daarom hebben de kinderen die staken wel mijn sympathie. Hoewel ik het erg vind dat zij dat moeten doen – omdat wij de risico’s voor de aarde wel met ons hoofd, maar te weinig met ons hart kennen. Als we dat meer gaan beleven doordat onze kinderen ons op onze verantwoordelijkheid aanspreken, dan vind ik dat zeker geen kindermishandeling. Ik maak me meer zorgen over wat het voor onze kinderen betekent als we de klimaatsverandering te weinig serieus nemen.
Noot: Ten aanzien van het klimaat heb ik als psychiater geen professionele deskundigheid. Wel ten aanzien van de vraag in welke mate kennis en gevoel ons in beweging zet.
-
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen. Tenslotte vindt u een bloemlezing van zijn blogs terug in het boek 'De psychiater en ik', een uitgave van Medisch Contact.
Rinus Ouwens
Bedrijfsarts, Bemmel
En toch zijn (of waren) totalitaire regimes en religieuze organisaties dol op jeugdbewegingen.
Voor de tomaten gaan vliegen: ik zeg niet dat Nederland een totalitaire staat is die kinderen indoctrineert.
menno oosterhoff
psychiater, Thesinge
Klopt. Dat indoctrineren van kinderen lukt mij ook maar niet met de mijne. Ze hebben hun eigen mening en doen precies wat ze zelf vinden.
Het kind ont-wikkelt zich en dan komt eruit wat in de wikkels zat.
Anne-Marie van Dam
psychiater, Amsterdam
Iedereen die kinderen heeft opgevoed, die inmiddels puber zijn (geweest), weet dat indoctrinatie van pubers niet eenvoudig is. Een klein n=1 voorbeeld: ik heb vanaf hun vroegste jeugd uitgelegd dat roken slecht is, zelf rook ik niet.
Toch rookt nu 5...0% van mijn kinderen...
En kun je ook niet het omgekeerde beweren? De kinderen die niet zijn gekomen, zijn die misschien geïndoctrineerd?
Van mij mogen ze klimaatspijbelen, botte teksten schrijven en vervolgens geconfronteerd worden met ingewikkeldheden als trek in MacDonalds en zin in vliegreizen hebben. Laat ze er maar over nadenken....
Manon Kleijweg
Ouderenpsychiater, Utrecht
Excuus, namen verkeerd gespeld: Menno Oosterhoff en Michiel Hengeveld...
Manon Kleijweg
Ouderenpsychiater, Utrecht
Beste Rinus,
Wat betreft de overige inhoudelijke argumenten kan ik me helemaal vinden in de meningen van Menno Oosterhuis en Michel Hengeveld. Mijn toevoeging is dat het ongepast is om je psychiater-zijn aan te voeren om een bewering te doen over he...t fenomeen klimaatspijbelen. Er is geen enkel wetenschappelijk argument om hierin mentale risico's te zien. Het baart mij zorgen dat dit soort gedrag kennelijk heel gewoon gevonden wordt, gezien de uitlatingen van onze collega en haar bestuursgenoot Bram Bakker. Aangezien we in herhalingen dreigen te vallen laat ik het hierbij. Fijne avond nog!
Rinus Ouwens
Bedrijfsarts, Bemmel
Beste Manon,
Punt blijft dat het helemaal niets met die klimaatdiscussie van doen heeft. De bewuste reactie met "riekend naar psychiatrie" was overigens van collega Bakker en niet van collega Fennema. Opnieuw woorden die ik niet zou gebruiken, maar ...ook dat heeft gewoon niets te maken met de klimaatdiscussie of de spijbelende scholieren.
Een inhoudelijke reactie op de standpunten van collega Fennema lees ik daarentegen niet.
Het is precies dat fenomeen dat me steeds meer opvalt, overigens aan beide zijden: geen discussie over standpunten maar diskwalificatie van de ander. En dat baart me zorgen.
Ik ben geen verdediger van collega Fennema, als dat al nodig zou zijn. Zoals al gezegd zou ik ook andere woorden gebruiken. Maar ik zie wel graag dat de discussie over argumenten gaat en niet over de persoon.
Manon Kleijweg
Ouderenpsychiater, Utrecht
Beste Rinus,
Allereerst gaat het niet om een verdachtmaking maar een feit: https://www.ftm.nl/artikelen/aanzienlijk-deel-anbis-heeft-financiele-verantwoording-niet-op-orde?share=1
Ten tweede: iedereen mag een politieke discussie voeren, maar je pro...fessionele autoriteit aanwenden om beweringen te doen over iets dat totaal niets met je vak te maken heeft of om iemand die je een onwelgevallige vraag stelt te labelen als "riekend naar psychiatrie", dat is pas echt onfris.
Rinus Ouwens
Bedrijfsarts, Bemmel
Leuzen als ‘CO2, weg ermee!” klonken leuk maar doen vermoeden dat wat extra biologie les zinvoller is dan spijbelen voor een demonstratie. Het hele spektakel deed mij erg denken aan de schapen in het boek Animal Farm. En ja, dat vindt ik jammer en zo...rgelijk.
Dat collega Fennema haar zorgen uit over marcherende kinderen kan ik begrijpen, al gaat de term kindermishandeling me te ver.
Dat collegae daar op reageren begrijp ik ook, al gaan de veronderstellingen dat zij "dus" niet goed is geïnformeerd, "dus" de problematiek niet serieus neemt of een verdachtmaking met iets dat met het hele klimaatdebat niets te maken heeft me ook te ver.
Het tekent wel de discussie over de klimaatproblematiek die steeds minder fris wordt. Terwijl een wetenschappelijke discussie niet afgelopen kan zijn en een politieke discussie altijd mogelijk moet blijven. Anders is het inderdaad een geloof geworden.
Manon Kleijweg
Ouderenpsychiater, Utrecht
"Ik zie het als mijn rol als psychiater om mensen te waarschuwen voor de mentale risico's", vond Esther over de milieu spijbelaars in radioprogramma Dit is de Dag, "Je maakt kinderen heel erg bang en ze hebben er geen controle over". In dezelfde tijd... verscheen er een artikel in Follow the Money over de ontbrekende financiële verantwoording van Stichting Mental Health Foundation (die ook het Depressiegala organiseert), waar Esther een bestuursfunctie vervult. Op een vraag via Twitter van een zekere Marieke hier over aan bestuursvoorzitter Bram Bakker reageerde deze: "houd toch op joh, alsof ik die cijfers bijhoud... ik heb ze niet, en heb nog nooit een euro gedeclareerd, zelfs niet aan reiskosten. dit wantrouwen riekt naar psychiatrie, jammer hoor...". Beiden doen er goed aan om zich een weekendje met een boekhouder over de jaarrekening te buigen, i.p.v. hun professionele gezag te misbruiken voor "prikkelende" opinies. Ons vak heeft het momenteel al moeilijk genoeg.
Manon Kleijweg
Ouderenpsychiater, Utrecht
"Ik zie het als mijn rol als psychiater om mensen te waarschuwen voor de mentale risico's", vond Esther over de milieu spijbelaars in radioprogramma Dit is de Dag, "Je maakt kinderen heel erg bang en ze hebben er geen controle over". In dezelfde tijd... verscheen er een artikel in Follow the Money over de ontbrekende financiële verantwoording van Stichting Mental Health Foundation (die ook het Depressiegala organiseert), waar Esther een bestuursfunctie vervult. Op een vraag via Twitter van een zekere Marieke hier over aan bestuursvoorzitter Bram Bakker reageerde deze: "houd toch op joh, alsof ik die cijfers bijhoud... ik heb ze niet, en heb nog nooit een euro gedeclareerd, zelfs niet aan reiskosten. dit wantrouwen riekt naar psychiatrie, jammer hoor...". Beiden doen er goed aan om zich een weekendje met een boekhouder over de jaarrekening te buigen, i.p.v. hun professionele gezag te misbruiken voor "prikkelende" opinies. Ons vak heeft het momenteel al moeilijk genoeg.
Michiel W. Hengeveld.
psychiater, Leiden
Geheel eens met collega Oosterhof. Ik was erg verbaasd over het artikel van collega Van Fenema. Hoezo denkt ze dat de kinderen door hun ouders en leerkrachten worden gemanipuleerd en naar voren geschoven? Dat getuigt van weinig vertrouwen in de intel...ligentie en het kritisch denkvermogen van deze kinderen (de initiatiefnemers zijn rond de 18 jaar). Zouden ze minder verstand hebben dan collega Van Fenema van alle wetenschappelijke informatie die intussen overtuigend laat zien dat er krachtige maatregelen moeten worden genomen om de opwarming van de aarde te beteugelen? Ik betwijfel dat, gezien haar gebruik van termen als dogmatiek. Ze vergelijkt de wetenschappelijke informatie over het klimaat met godsdienst, waar je al dan niet in kun 'geloven'. Tja, klimaatwetenschap is ook maar een mening, immers? Tenslotte zou ze als psychiater moeten weten dat emoties zeker niet altijd het verstand totaal uitschakelen en heel vaak leiden tot goede beslissingen. Ook zou ze moeten weten dat emoties en verstand helemaal niet zo scherp zijn te onderscheiden. Gelukkig niet. En over hysterie gesproken: 'kindermishandeling', toe maar.