Blogs & columns
Blog

Investeer in mensen met verward gedrag

2 reacties

Was hij uitgeput door zijn slechte longen? Ron had een mager contract in de horeca waarvan hij nauwelijks financieel kon rondkomen. Nu was hij ook nog eens bekaf als gevolg van de longkanker die laat ontdekt was en door zijn hele lichaam was uitgezaaid. De langdurige ziekenhuisopnames en de chaos in zijn hoofd verergerden de problemen. Hij was bovendien te trots om hulp te vragen. Vanwege een huurschuld werd hij uiteindelijk zijn huis uitgezet. Ron, 60 jaar, was doodziek, daardoor in de war en nu ook nog dakloos.

Had dit voorkomen kunnen worden? Jazeker! Er is genoeg evidence dat goed zorgen voor kwetsbare mensen werkt. Niet allen voor mensen als Ron, maar ook voor de veiligheid van hun buurt, dorp of stad.1 Net als oncologische patiënten verdient een dakloze patiënt een aanpak met regie vanuit verschillende disciplines. In The Lancet is eerder het bewijs beschreven.2

Helaas zien we juist meer verwarde mensen op straat, onder wie steeds meer ouderen.3 Veroudering, lichamelijke achteruitgang, een verstandelijke beperking, verslaving en psychiatrie belagen ons brein. Net als we het delier als dokters herkennen, moeten we zwerfgedrag niet als uiting van de wil herkennen, maar als mogelijk kenmerk van een aandoening.

Om situaties als die van Ron te voorkomen, heeft het schakelteam Verwarde Personen een brief geschreven aan de Nederlandse gemeenten. De oproep van voorzitter Onno Hoes is duidelijk: ‘Investeer in mensen met verward gedrag’.4 De oproep is ook urgent: gemeenten zijn momenteel druk doende om gemeentebesturen te formeren en het beleid voor de komende jaren vast te leggen. Dit is dus hét moment om keuzes te maken, die de gezondheid, veiligheid en leefbaarheid voor alle inwoners zo goed mogelijk waarborgen. Vanaf oktober 2018 moeten gemeenten bovendien een sluitende aanpak hebben voor mensen met verward gedrag.

De brief van Onno Hoes biedt de gemeentes heldere aanknopingspunten voor een aanpak waarmee investeringen in mensen met verward gedrag veel winst kan opleveren. Een belangrijke aanbeveling is: ‘Het helpt als zorg en sociaal domein in één portefeuille zitten en er een stevige verbinding met veiligheid is’, zodat verwarde personen niet tussen wal en schip vallen. In buurten en wijken moet bovendien expertise aanwezig zijn om verwardheid te herkennen en te bestrijden. Schuldhulpverlening is broodnodig. Aandacht voor acceptatie van mensen die ‘anders zijn’ naast een 24/7 advies- en meldpunt zijn van belang. En – dit klinkt heel vanzelfsprekend, maar is het niet – zorg eerst voor de mens als die iets nodig heeft en wikkel daarna de administratie af.

Na flink wat omzwervingen bracht Ron zijn laatste levensmaanden door op een verpleegplek voor dak- en thuislozen in Rotterdam. Dat was niet nodig geweest als er op tijd goede zorg bij was gehaald en als de combinatie van zijn oplopende huurschuld, zijn ziekenhuisopnames en zijn toenemende verwardheid had geleid tot de inzet van een aantal preventieve maatregelen. Hij was dan niet doodziek op straat beland, zonder enig idee waar hij heen moest en zonder enige voorziening om zijn pijn en zijn situatie te kunnen verlichten. Hij had in zijn eigen huis, in zijn eigen omgeving kunnen sterven.

Als dokters moeten we dreigende dakloosheid proberen te voorkomen.5 Nederlandse straatdokters zijn experts in het helpen van dakloze mensen. De GGD heeft in elke gemeente een vast club van verpleegkundigen met een straatdokter nodig, met een mandaat om de zorg op te schalen. Om dakloosheid te voorkomen of op te heffen.

voetnoten

1. http://www.straatdokter.nl/wp-content/uploads/2012/05/Slockers-et-al_Daklozen-overlijden-het-vaakst-door-su%C3%AFcide-of-moord_NTvG-2018.pdf

2. Medisch Contact: Eindelijke bewijs

3. https://www.volkskrant.nl/wetenschap/-al-ons-gemopper-over-de-falende-zorg-had-zin-gehad-en-het-belang-daarvan-zag-ik-terug-bij-deze-dakloze-man~a4587226/

4. https://vng.nl/files/vng/publicaties/2018/20180411-pmvg-brief-gemeenteraden.pdf

5. http://www.straatdokter.nl/wp-content/uploads/2012/05/van-Laere-et-al_Huisarts-kan-dakloosheid-voorkomen_Huisarts-Wet-2017-607-363-5.pdf

  • Marcel Slockers

    Marcel Slockers is niet-praktiserend huisarts en straatdokter.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.J. Duits

    bedrijfsarts, Houten

    Is dit eigenlijk niet onze "opdracht in het leven", omzien naar anderen in nood? En niet wegkijken en je terugtrekken achter je loket.
    Het roept wel vragen op, hoe werkt eigenlijk de "participatie maatschappij"? Is het eigenlijk geen ordinaire term ...voor ontlopen van de verantwoordelijkheid door de "overheid". Is de "overheid" niet juist ooit opgericht om er op toe te zien dat ieder tot zijn recht komt? Ik heb nooit gelezen dat de "overheid" er alleen maar was om de kosten te managen.

  • Hans van Wechem

    Psychiater, Amsterdam

    Helemaal mee eens! Zonder compassie verdwijnt de ziel uit onze samenleving. Uiteindelijk gaat het hoe we elkaar en ons zelf in de ogen kunnen kijken. “ investeren” in mensen met verward gedrag heeft op alle niveau’s het hoogste rendement niet alleen ...financieel.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.