Blogs & columns
Blog

Ingegooide glazen

Plaats een reactie

Zijn geest haperde op verschillende punten. Hij was verstandelijk beperkt, maar niet zo erg dat hij in een instelling zou moeten wonen. Licht verstandelijk beperkt is de misleidende term die voor een functioneren als het zijne wordt gebruikt. Misleidend omdat het suggereert dat een lichte beperking enkel tot kleine problemen leidt, terwijl het voldoende is om hopeloos vast te lopen. Zelf woonruimte vinden lukte hem niet. Werk evenmin.

Als er ooit een IQ was bepaald, was de uitslag verloren gegaan of in elk geval niet terug te vinden in de vele brieven die door diverse instanties over hem waren geschreven. Alsnog een IQ bepalen zou op het probleem stuiten dat hij verslaafd was aan alcohol, benzodiazepinen en opiaten (alles wat de geest versuft) en dat een IQ-test dus altijd negatiever zou uitvallen. Je kunt je afvragen of bij iemand die altijd onder invloed is, het functioneren in benevelde toestand niet juist is waar het om gaat, meer dan hoe hij testopdrachten zou kunnen oplossen als hij nuchter zou zijn, maar dat is een beschouwing terzijde. Geen psycholoog die hem nog zou testen. Ook geen denken aan dat hij de opdrachten van een neuropsychologisch onderzoek serieus zou proberen uit te voeren. Een eventuele uitslag zou ook niemand helpen. Het zou instanties hooguit nog meer argumenten geven om de deur voor hem dicht te doen, want instanties – dat weten we – hebben elk hun eigen zorgprofiel waaraan cliënten of patiënten moeten voldoen. Zorg is uiteindelijk aanbodgestuurd.

Het aanbod dat wel passend zou kunnen zijn – opvanghuizen en verslavingszorg – maakte hij onmogelijk door zo agressief te zijn dat hij op veel plekken werd geweigerd. Ook de motivatie van die weigering en het overleg daarover vulde een heel dossier.

Dat de ggz hem maar weinig kon bieden was duidelijk. Behalve incidentele beoordelingen door de crisisdienst, met de conclusie dat er geen psychiatrisch toestandsbeeld was dat gedwongen opname noodzakelijk maakte, en toevoegen van een lage dosering haldol, toen zijn vijandigheid wat paranoïde aspecten kreeg, waren de enige interventies. Een in aanleg beperkt brein, dat nog verder wordt gecompromitteerd door middelen en tot ernstige gedragsstoornissen leidt, is zeker psychiatrie, maar geen binnen de huidige ggz behandelbare stoornis.

In de ‘goede oude tijd’ zou hij met zijn beperkte intelligentie, emotionele labiliteit, verslaving en agressie-uitbarstingen nog wel een plek hebben kunnen vinden op het terrein van een psychiatrische inrichting. Ik heb ze als beginnend arts-assistent in elk geval wel gezien, mannen met een persoonlijkheidsstoornis en verslavingsproblematiek, die werden drooggelegd en dan op het terrein gedijden, waarbij de periodieke uitbarstingen door de steun en structuur van de omgeving binnen de perken werden gehouden.

Er zijn nog eilanden van dergelijke psychiatrische zorg, waar langere opname in een gesloten setting, met steunende en structurerende begeleiding, mogelijk is. Die eilanden bevinden zich op de psychiatrische afdeling van een gevangenis. Hij kwam er terecht na een of ander klein delict. De term ‘klein delict’ is misschien net zo misleidend als de term ‘licht verstandelijk beperkt’. Het delict was immers voldoende om vastgezet te worden, maar in een omgeving van soms forse geweldsmisdrijven is alles wat enkel te maken heeft met openbare vernieling of diefstallen klein te noemen. In elk geval zo klein dat hij na een paar weken weer buiten kwam. En daar kwam het probleem van de nazorg. Waarheen stuur je een dakloze verslaafde emotioneel labiele en intellectueel beperkte man die vanwege agressie nergens welkom is?

Het kostte de met nazorg belaste collega’s uren overleg met diverse organisaties om tot de conclusie te komen dat hij nergens naar toe verwezen kon worden. Alleen de apotheek was bereid om hem dagelijks zijn medicatie te leveren.

‘Daar ga ik helemaal niet heen’, zei hij. ‘Ik ga gewoon een bushokje kapot gooien, dan kom ik weer vast te zitten.’

En hij hield woord. Ik heb hem niet meer gezien, omdat hij deze keer in een andere gevangenis werd geplaatst. Het bushokje op de hoek bij onze gevangenis mist nog steeds een ruit.

Lees ook
  • Yolande de Kok

    Yolande de Kok is psychiater. Op haar vrije dagen is zij graag met haar hond in de duinen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.