In de beperking toont zich de meester
1 reactie‘Ria hoort in het Van Abbemuseum’, zegt Marc Mulders, erkend kunstenaar. Beiden – moest ik tot mijn schande erkennen – kende ik niet. Ik vond ze in het boek met de intrigerende titel: In de beperking toont zich de meester.
Sinds kort ben ik toezichthouder bij Amarant. Bij mijn eerste kennismaking zag ik dit boek en ik kan het iedereen aanraden. Amarant is een Brabantse zorginstelling voor mensen met een beperking, autisme of hersenletsel, en voor hun verwanten. De kennismaking was als een spiegel voor mij. De ontmoetingen, dit boek en de verdere verdieping raakten mij.
Ria woont al haar hele leven bij Amarant, zij ging er naar speciaal onderwijs en begon met schilderen op het activiteitencentrum. Niemand weet wat haar bezighoudt, maar door te leren schilderen met olieverf is dat haar manier van communiceren geworden. Gegrepen door haar talent koppelde Albert Matthijssen van Amarant haar in een project aan de befaamde Marc Mulders. Die nam haar onder zijn hoede en er ontstond een fantastische samenwerking die leidde tot meerdere tentoonstellingen en schitterend werk van kunstenaar Ria.
Kunst, zo leerde ik, begint meestal met een leeg doek en een gedachte. Dit geldt voor iedereen, want eigenlijk is er altijd een beperking. De beperking in de keuze van het materiaal, de soort verf, het atelier, de grootte en vorm van het doek. Maar ook de eigen ervaring en de al dan niet geleerde technieken.
In het boek tonen kunstenaars, zoals Ria, zich via hun werk aan hun lezers, dus ook aan mij. Ik zie er meesterwerken in, omdat zij hun beperking volledig hebben omarmd, geaccepteerd en doorleefd. Ze hebben keuzes gemaakt en zich onderworpen aan hun beperking. Dat kun je zien aan hun stijl en het gebruik van materiaal. Je voelt wat er bij hen leeft en wat ze drijft. Maar bovenal bespeur je de vraag naar een ware dialoog. Het boek ligt op mijn bureau, steeds blader ik erin. Telkens ontdek ik nieuwe dingen. Een inspiratiebron.
Een bekende kunstenaar neemt een onbekende kunstenaar, Ria Mul, onder zijn hoede. En het voelt alsof ze samengroeien. Iets vergelijkbaars gebeurt bij Social label. Beroemde ontwerpers als Piet Hein Eek werken daar samen met de makers in verschillende werkplaatsen, waaronder die van Amarant. Makers, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, gaan er aan de slag met hulp van professionals en zij ontwerpen producten die gewoon op de markt komen. Niet zomaar een markt, maar de markt van designproducten.
Dit is geen dagbesteding. Hier wordt echt iets gemaakt met betekenis, iets dat waarde heeft. Waarde voor jezelf, voor de markt, voor de ontwerper en de klant. Ook zij vertellen het verhaal van jezelf bevrijden door je te onderwerpen aan de eigen beperking in de keuze van je materiaal, de ontwerpen, de technieken en de tijd.
Social label gaat de wereld over met prijzen en producten, in de Dutch Design Week met verschillende exposities en tijdens de designweek in Milaan, Salone del Mobile. Maar de basis is het samenbrengen van ontwerpers en makers. Met als primair doel waarde te creëren. Bij Ria de kunst, bij Social label designproducten die op vele plekken te koop zijn. Niet de beperking staat centraal, maar de waarde die eenieder kan toevoegen – juist vanuit de eigen beperking.
Telkens als ik het boek In de beperking toont zich de meester pak en over de website van Social label surf, spiegel ik me aan de schilderijen en producten, aan de kunstenaars en de makers. Elke keer laten zij mij een stukje van hun ziel zien. En keer op keer besef ik dat ook ik mijn beperkingen moet omarmen, accepteren en doorleven. Omdat ik dan pas in mijn werk kan laten zien wie ik ben, wat me bezighoudt en wat mijn drijfveren zijn. Je openen opdat je echt het gesprek kunt aangaan. Daar gaat het om. Dankjewel Ria, Marc, Piet Hein. En alle kunstenaars en makers. Door jullie besef ik, dat ik in vergelijking met jullie pas aan het begin van deze reis sta.
Huybert Van Eck
Eigenaar CarpeNexus, ‘s-Hertogenbosch
Beste Mark,
Mooie schets/metafoor hoe krachten uit verschillende werelden in combinatie elkaar kunnen versterken; wat mij betreft niet vanuit beperking, maar juist vanuit een ander perspectief, maar dan wel opgeteld bij elkaar. Hoe mooi is dit voo...r innovatie of gewenste veranderingen......