Imagine: het Nationaal ZorgFonds

Vaak word ik in het holst van de nacht wakker. Dan komen er zoveel plannen en ideeën naar boven dat ik onmogelijk kan blijven liggen. ‘Dat is mooi’, zou je denken, ‘zoveel levenslust’. Klopt, maar ook wel eens vermoeiend. Ik zou een betere balans willen tussen worden (streven) en zijn. U moet daarbij niet meteen denken aan John Lennons ‘Imagine all the people, living for today’. Leven in het hier en nu is wel weer het andere uiterste. Ik dacht meer aan leven vanúit het hier en nu.

Maar hoe streef je naar minder streven? Dat is een koan, een raadsel waarvoor geen rationele oplossing bestaat. In het zenboeddhisme krijgen monniken het als vraag voorgelegd. Bijvoorbeeld: Hoe klinkt het klappen van één hand? De bedoeling is dat je denken zich erop stuk bijt en dat zich dan een intuïtieve wijsheid openbaart.

Geweldig, maar ik heb het geduld en de leeftijd er niet voor. Leeftijd in de zin van spreektijd. Zoals de spreker die doorkrijgt dat hij lang niet door zijn betoog heen komt en paniekerig vraagt: Hoeveel tijd heb ik nog?

Mij overviel al jong het besef, dat ik te weinig leef-tijd heb om het hele programma af te werken. Ik weet het, ik weet het. Zo moet je niet leven. Ik schrap me echt een ongeluk, maar toch blijft er nog steeds meer over dan in een leven past.

En elke dag komen er nieuwe dingen bij, zoals nu het Nationaal ZorgFonds. Gister vroeg ik op een vergadering met collega’s: Wat vinden jullie nou van het Nationaal ZorgFonds? Het nationaal wát, vroeg meer dan twee-derde. Zo kan het dus ook, maar zo kan ik het niet.

Nu heb ik me één keer totaal gestort op een politieke kwestie, die mijn werk trof in het hart: de transitie van de jeugd-ggz naar de gemeente. Dat mag ik niet weer doen van mijn vrouw. Dat klinkt streng, maar het is liefde. Ik haal immers altijd veel te veel aan.

Ik moet mij nu dus niet op het zorgstelsel gaan werpen! Eerst mijn boek over de dwangstoornis afmaken. Bij de dwangstoornis is er ook sprake van een soort koan. Hoe vind je rust door de onrust van de onvolkomenheid te verdragen? Daarover ben ik nu heel gejaagd een boek aan het schrijven.

Maar ondertussen is de invloed van dat zorgstelsel op ons werk dagelijks voelbaar, zeker in de geestelijke gezondheidszorg. De bureaucrazy en het sturen op vorm zijn dodelijk voor de inhoud. Behoud de ziel in de zorg, riep ik al eens wanhopig uit.

Gaat het Nationaal ZorgFonds daarvoor zorgen? Wegens gebrek aan tijd om dat zelf tot op de bodem uit te zoeken moet ik me verlaten op mensen met meer kennis van zaken dan ik. Maar die spreken elkaar tegen. Ook een soort koan. Jan Terlouw vindt dat gezondheidszorg bij de overheid hoort. Hij prees Cobie Groenendijk voor haar verdediging van het Nationaal ZorgFonds in Buitenhof. Maar Marcel Canoy zegt: Het is dromerij. Maar, denk ik dan: You may say I’m a dreamer, but I’m not the only one.

Van de marktwerking zie ik in elk geval binnen de ggz weinig goeds en verwacht ik nog minder. Het hoge eigen risico, inzage in dossiers door de verzekering. Ik vrees risicoselectie in de toekomst. Of winstuitkeringen, iets wat nu al gebeurt bij zelfstandige behandelcentra via een trucje, onthulde Marcel Levi. En niks ten nadele van alle mensen die bij de zorgverzekeraars werken, maar van het instituut zorgverzekeraar zie ik de meerwaarde niet. Sorry.

Het Nationaal ZorgFonds maakt veel discussie los. Hoe minder zeker dingen zijn, hoe feller men andersdenkenden verkettert. Van mij mag ieder mag geloven wat hij wil. Mijn geloof ligt niet in het marktdenken. Zo noem ik het maar, want van marktwerking mag ik van Schippers niet spreken . Het is immers een gereguleerde markt.

Dat mag zo zijn, maar ik geloof heilig dat de zorg bij de overheid thuishoort. Aan de ideeën van het Nationaal ZorgFonds zal vast nog wel wat bijgesteld moeten worden, maar ik geloof in het uitgangspunt. Zorg is een voorziening en niet een product. Amen.

Zie ook

Nationaal zorgfonds kritisch doorgelicht

Een bus waar iedereen aan het stuur trekt

Ons zorgstelsel is ondoelmatig

De artikelen in de Groene van Mirjam de Rijk