Ik word oud 

Er gaat geen week voorbij zonder berichten over de ggz. De meeste daarvan zijn negatief. Maar dat is nooit anders geweest. Als ik daar niet tegen kon, had ik chirurg moeten worden.

Onze kennis over psychisch functioneren en problemen daarmee is weliswaar enorm toegenomen, maar nog steeds verre van ideaal. En verder roept de psychiatrie die meent iets te kunnen zeggen over het innerlijke beleven van een ander, altijd verzet op. Dus het hoort er een beetje bij en wordt ruimschoots gecompenseerd door de waardering die we van patiënten zeker ook krijgen.

Maar deze week waren de berichten wel erg alarmerend. Door onder meer personeelstekort vallen er zelfs slachtoffers. In De Groene verscheen een moedeloos makend artikel over werkdruk en instellingen die niet meer weten waar ze hun personeel vandaan moeten halen. Uit arren moede huren ze dan maar zzp’ers in. Maar dat is duurder en met zzp’ers bouw je geen stabiele organisatie.

De meningen over hoe het allemaal zover is gekomen, verschillen. ‘Instellingen zijn zo onaantrekkelijk geworden dat mensen liever als zzp’er werken’, zegt de een. ‘Mensen maken ge/misbruik van de schaarste. Als zzp’er verdienen ze meer en doen ze geen diensten’, zegt een ander. Mevrouw Esman, directeur van de werkgeversorganisatie GGZ Nederland, zegt in het artikel: ‘Ach en wee klagen helpt niet. We moeten het hebben over oplossingen. Op de vraag wie er zouden dwarsliggen, zegt ze: “Iedereen behalve GGZ Nederland”.’ Dat komt over als de schuld buiten jezelf leggen. Ik weet echter wel bijna zeker dat ze bedoeld heeft te zeggen, dat het niet aan GGZ Nederland zál liggen om tot een oplossing te komen.  

Hoewel ik met haar eens ben, dat we niet moeten klagen en een oplossing moeten zoeken, kan ik een zekere moedeloosheid niet ontkennen. Zelfs Remke van Staveren, een zeer positief ingestelde psychiater en bedenker van de uitdrukking ‘Van hoe dan naar doe dan’, wordt het even te veel. Op LinkedIn verzucht ze: ‘Hoe heeft het zover kunnen komen.’ Toen ik zocht naar het betreffende bericht zag ik, dat ze zich snel heeft hernomen en weer een en al enthousiasme uitstraalt. Persoonlijk kost me dat meer moeite. Ik heb me altijd met ziel en zaligheid ingezet voor goede zorg. Maar ik ben bijna 64. Het ontbreekt me gelukkig nog niet aan energie of enthousiasme. Maar om me nu nog vol overgave te storten op de heropbouw van de ggz…. Ik word oud. Gelukkig staat er altijd een nieuwe generatie klaar om het stokje over te nemen. De Volkskrant kwam met een artikel van Christiaan Vinkers, Joeri Tijdink en Frank Gerritse, drie psychiaters verbonden aan De Jonge Psychiater. ‘Het kan echt anders’ zeggen zij welgemoed. Een van de oplossingen, die ze aandragen, is terugkeer naar kleinere ggz-instellingen. Muziek in mijn oren. Ik ben nooit voorstander geweest van al die fusies en heb altijd geroepen dat er ook weer een tijd zal komen van defusie. Wie weet is die tijd dan nu aangebroken. Want als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Zo piepjong zijn die ‘jonge psychiaters’ overigens ook niet meer, maar als je 63 bent dan is iedereen onder de 45 jong. Dus ik heb er alle vertrouwen in dat hun jeugdige enthousiasme het tij zal doen keren.  

Nu we toch bezig zijn. Er is nog iets waar ik me te oud voor begin te voelen. Dat is het smeren van het brood voor de kinderen om mee te nemen naar school. Ondanks mijn 63 heb ik nog schoolgaande kinderen. Gewoon eerste leg. Dat leg ik nog wel eens uit. Dat smeren is een klusje van niks, maar toch zie ik er elke keer weer enorm tegen op. Nee, ik ga het ze niet zelf laten doen. Mijn moeder heeft ons jarenlang allemaal naar school geholpen. Als ik in de keuken kwam dan stond er al een afgekoeld kopje thee klaar, zodat ik dat ondanks de haast nog kon drinken. En ik kreeg broodtrommeltjes mee met een geweldige lunch. Daar kan ik niet aan tippen, maar het helemaal opgeven is zeker geen optie. Maar wat denken jullie? Zouden die jonge psychiaters me ’s ochtends niet willen bijstaan? Zeven boterhammen smeren. Makkelijker dan de ggz weer opbouwen. Een mooie succeservaring om mee te beginnen, toch?