Ik moet naar de arboarts

Een veelgehoorde verzuchting van patiënten op uw spreekuur: ‘Maandag moet ik weer naar de arboarts.’ Patiënten hopen dat u een advies voor ze heeft. Meestal gaat u er niet op in. Soms toont u enig meeleven: ‘Goh, sterkte ermee.’ En als uw patiënt vraagt: ‘Wat moet ik tegen hem zeggen?’ dan weet u niet veel meer dan: ‘Gewoon, wat er met u aan de hand is.’

Een bezoek aan de arboarts, daar kun je van wakker liggen. Je gaat er niet heen uit vrije wil. Je moet. Het is voor sommigen erger dan de tandarts. Waarom eigenlijk? Het feit van je ziekmelding is toch duidelijk genoeg? Je blijft toch niet voor je lol thuis van je werk? Vertrouwt je baas je soms niet, en heeft hij daarom die arboarts ingehuurd?

Een lastiger uitgangspositie voor een artsenconsult is eigenlijk niet denkbaar. De patiënt gaat met tegenzin naar de arboarts, met de invoelbare vrees voor een onwelgevallig advies. Een advies dat niet vrijblijvend is, want de opdrachtgever, in casu de werkgever, krijgt er een afschrift van.

Wat is dat eigenlijk, een arboarts? Taalkundig verdient dit samengestelde woord geen schoonheidsprijs. En de betekenis is verre van helder. Kinderarts, vrouwenarts, dat is duidelijk. Hun doelgroep blijkt uit hun titel. Maar arboarts? Maakt die de arbo beter? Wat koop ik daarvoor?

Eigenlijk is arboarts een verzamelterm voor alle dokters die aan sociaal-medische begeleiding van zieke werknemers doen. Het kunnen geregistreerde bedrijfsartsen zijn, maar ook basisartsen die nog een definitieve beroepskeuze moeten maken. De beroepsvereniging voor bedrijfsartsen NVAB gebruikt het woord liever helemaal niet. Voor de NVAB bestaan er alleen bedrijfsartsen (die als zodanig geregistreerd zijn) en basisartsen (al dan niet in opleiding tot bedrijfsarts). We mogen het woord arboarts van de NVAB eigenlijk helemaal niet gebruiken. Maar dat is lastig met een woord dat algemeen is ingeburgerd.

Als ú naar de arboarts moet? Vraagt u deze collega dan het hemd van het lijf. Is het een basisarts, of heeft hij een specialisme? Is hij geregistreerd bedrijfsarts? Is hij daarvoor in opleiding? Zo ja, heeft hij supervisie? Heeft hij een praktijkopleider? Hoe heet die collega? Hoe vaak hebben ze overleg? Bespreekt hij ook uw geval met hem? Dat kan tot interessante gesprekken leiden! Soms is de arboarts een gedreven bedrijfsarts-in-de-dop. Dan zit u goed. Maar het kan ook iemand zijn die de opleiding niet heeft afgemaakt. Of een specialist die een periode in between jobs moet overbruggen.  Het kan zelfs een collega zijn die is ‘doorgehaald’ voor een specialisme en als basisarts weer aan de slag probeert te komen. Dat laatste moet natuurlijk mogelijk zijn. Maar naar mijn mening heeft de ziekgemelde werknemer wel het recht om te weten wat voor vlees hij in de kuip heeft.

Op de keper beschouwd zou de arboarts aan het begin van het consult duidelijk moeten maken met wat voor professional u te doen heeft. Als dat niet spontaan gebeurt, vraag er dan naar! Helaas zijn veel mensen niet zo assertief dat ze de arboarts gaan vragen naar zijn opleiding en ervaring. U als zieke collega zou dit makkelijk kunnen oppikken. Zo werkt het nu eenmaal: als consumenten van arbozorg kritischer worden op de zorgverleners, wordt de arbozorg geprikkeld om het beter te regelen. En om glashelder te maken wat voor mensen zij inzetten. Bedrijfsgeneeskunde is geen vak voor dummies. En al helemaal niet voor ongeïnteresseerde of onbekwame arboartsen.