Ik krijg hem er niet mee terug
3 reactiesEr is helemaal niets veranderd. Ze zit nog op precies dezelfde manier aan haar keukentafel, haar laptop en een mok koffie voor zich en een asbak vol uitgedrukte sigarettenpeuken. Precies op dezelfde manier zat ze de laatste keer dat ik hier was. Dat moet ruim twee jaar geleden geweest zijn. We spraken over de rouwtherapie die was gestopt. Het had haar niet geholpen. ‘Ik krijg hem er toch niet mee terug.’ Ze wilde het er voorlopig bij laten. Ik liet haar.
Boven de schouw hangt een levensgrote foto van haar overleden man. Die hing er twee jaar geleden nog niet. Toch een verandering. En eigenlijk is zijzelf ook wel veranderd, magerder, haar gelaat meer getekend. Ze eet slecht. Haar eetlust is weg en wat ze eet, blijft hangen in haar keel, zegt ze. ‘Het wil gewoon niet zakken.’ ‘Het kan zo echt niet langer’, zegt haar dochter.
‘Mag ik je even onderzoeken?’ vraag ik. Ze doet haar trui omhoog. Op haar linkerborst prijkt een tatoeage. Het is het gezicht van haar man, dezelfde als die boven de schouw hangt. Dichter bij haar hart kun je niet komen.
‘Het zit nog diep hè, het verdriet?’ ‘Dat gaat nooit meer weg’, zegt ze. ‘Vandaag is zijn verjaardag. Ik ga zo naar de begraafplaats.’ Opnieuw kaart ik de rouwverwerking aan, de noodzaak voor behandeling, de oorzaak van haar klachten, de gevolgen als ze het niet doet. Ze weigert. Ook medicatie wil ze niet. Met wat aanvullend onderzoek gaat ze akkoord.
Een week later ontvang ik onverwacht een ontslagbrief van haar vanuit het ziekenhuis. Ze blijkt in het weekend opgenomen te zijn geweest. Uitputting door slechte voedingstoestand.
De elektrolyten waren fors verstoord, lees ik. Ze hebben vocht gegeven en de tekorten aangevuld. Na twee dagen was ze sterk genoeg om weer naar huis te gaan. Twee dagen waren nodig om de tekorten die haar lichaam had opgelopen in de afgelopen jaren aan te vullen. Niet langer. De ziekenhuistaak zit erop. Voor hoelang? De figuurlijke brok in haar keel zit er nog en zal de opname van noodzakelijke voedingsstoffen opnieuw verhinderen.
Onderaan de brief, onder de conclusie en het beleid, staat nog een klein zinnetje toegevoegd. Een advies aan de huisarts: inzetten op rouwverwerking.
De bal ligt weer bij mij.
Meer van Anneke Baltussen
R. Houtepen
ethicus,, ex-lid RTE, Nijmegen
Euthanasie is inderdaad niet iets om aan te bieden, maar als de patiënt er om vraagt zou het van mij een optie mogen zijn, zoals ik 20 maart in MC heb betoogd. Ook hier iemand bij wie je als het medisch moet klinken de term "pathologische rouwreacti...e" van stal kunt halen. Maar wat mij betreft gaat het bij de totale ineenstorting van de draagkracht primair om 'niet meer kunnen', zoals hier beschreven. Dat kan vervolgens potentieel als grondslag dienen van het 'niet meer willen' van een euthanasieverzoek
Arts werkzaam bij expertisecentrum euthanasie, Munstergeleen
Een zelfde type patiënt had ik ook ooit eens, het was alleen een man ,midden 70,met een tattoo van zijn vrouw.(zijn eerste tattoo). Ook het huis was vol met herinneringen aan haar. Er stonden zeker 20 foto’s van haar. Zijn screensaver was ook een... foto van haar.
Zij was overleden aan terminale COPD. De huisarts had al van alles gedaan, de kinderen hadden ook suggesties gedaan, en geen enkele rouwtherapie baatte. Uiteindelijk ging hij ook naar Leuven om te praten met DE rouwdeskundige , Manu Keirse, die vele boeken schreef over rouw.
Al die boeken lagen ook in de woonkamer , de patiënt had ze allemaal gelezen.
Uiteindelijk kreeg hij met een glimlach op zijn gezicht en het kussen met haar beeltenis tegen zijn borst, de gewenste euthanasie in aanwezigheid van zijn kinderen.
De RTE beoordeelde het proces als zorgvuldig.
Zou deze mevrouw. Dat ook willen?
A. Brinks
huisarts, SCEN-arts, Amsterdam
Zolang een patiënt daar niet zelf over begint, dan lijkt het me niet verstandig en onwenselijk om een euthanasie als behandeloptie aan te bieden.