Blogs & columns
Blog

Ik ben geen held, tenminste niet een die telt

1 reactie

Even waren we de held als zorgverlener. Met name de verpleegkundigen, op de corona-afdelingen en op de ic. Stiekem voelde dat wel fijn, wat extra waardering voor de zorg. Maar uiteindelijk moeten we het niet willen. Het is namelijk geen duurzaam concept, dat heldendom. Sterker nog: het is vaak doodeng en levensgevaarlijk.

‘We gaan geen heroïek meer bedrijven’ is niet voor niks een veelgebruikte uitspraak tijdens onze overdracht. Bij heroïek wordt bijvoorbeeld gedacht aan het opereren van bekkenfracturen of het gefenestreerd overstenten van slagaderen bij mensen die ver boven de 90 zijn. Of als we door ic worden gevraagd om een patiënt die moribund is toch nog één kans te geven. Heroïek staat bij ons chirurgen in een discutabel daglicht. Het is eigenlijk synoniem voor warme obductie.

Als je niet oppast als traumachirurg, word je ook neergezet als held. Verhalen over levensreddende operaties helpen niet om de beeldvorming over ons vakgebied te nuanceren. Er is weinig heldhaftigs aan. Iemand komt in zeer slechte toestand binnen in het ziekenhuis en je probeert diegene als team te redden. Geprotocolleerd ook nog. Weinig heroïek. En zeker niet ten koste van je eigen veiligheid. Alle traumacursussen beginnen met eigen veiligheid eerst.

De tijdelijke heldenstatus van verpleegkundigen was beter te begrijpen, zeker aan het begin van de coronapandemie. Er zijn risico’s genomen met te weinig beschermingsmaatregelen, waar we achteraf onze vraagtekens bij moeten zetten als zorgverleners en maatschappij. Verpleegkundigen hebben gedaan waarvoor ze zijn opgeleid: zorgen voor mensen, ondanks het toen nog onbekende dodelijke virus. Doordat we verpleegkundigen tot held hebben gebombardeerd, denken ze straks ook nog dat ze heldhaftig moeten zijn. Door soms maar een extra risico te nemen voor de patiënt. Nee zeggen wordt steeds moeilijker.

En toen las ik een artikel over Olga Misik. Zij was als 17-jarig meisje het symbool van verzet tegen Poetin. Ze ging op de grond zitten en las voor uit de grondwet en het recht om te protesteren. In haar eentje kreeg ze de Russische oproerpolitie stil. Over heldendom gesproken. Wat heeft het haar opgeleverd? Huisarrest. En doodsangst. Niet meer slapen. Nooit meer slapen wellicht. Want niemand staat op tegen Poetin.

Wanneer ben je een held? Wat mij betreft niet als je gewoon je werk doet. Dat betekent geen heldendom voor (trauma)chirurgen. Wellicht als je bereid bent risico’s te nemen, onbaatzuchtig, voor anderen of een groter goed. Het tijdelijke heldendom van verpleegkundigen valt in die categorie. Maar als je echt opstaat tegen iets waarvan je gelooft en weet dat het fout is, als je weet dat het opstaan jouw leven kan kosten, of jouw kwaliteit van leven, en niet alleen dat van jou maar ook van iedereen die jij liefhebt, kom je in aanmerking voor het heldendom.

De grote vraag is of je het moet willen dat heldendom, maar soms heb je geen keus. Het lijkt me doodeng en ik ben vast niet de enige. In gedachte ben ik bij alle inwoners van Oekraïne, van wie ik hoop dat ze blijven staan. Daarom Acda en de Munnik tot slot: ‘Ik ben geen held, tenminste niet een die telt, maar ik doe mijn best te blijven staan.’

Lees ook
Oekraïne
  • Marijn Houwert

    Marijn Houwert is werkzaam als traumachirurg in het UMC Utrecht. Hij vindt opereren best leuk, draagt de opleiding een warm hart toe en schrijft af en toe een artikel.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.