Ieder zijn Frits

Mag ik u aan Frits voorstellen? Frits zelf wil dat overigens niet. Hij vindt het bloedlink als ik op social media over hem vertel. Hij is doodsbang dat hij nu ook op landelijk niveau wordt uitgelachen. Wat nóg erger voor hem zou zijn is als niemand deze blog leest. Dat hij niet in het rijtje meest gelezen verschijnt. Ziehier de dubbelheid van Frits: hij wil iets niet maar ook weer wel…

Frits is een twijfelkont. Hij ziet overal beren op de weg, wil mij behoeden voor allerlei al of niet reële risico’s. Hij bemoeit zich graag met mijn werk als huisarts. Waarschuwt me voor alles wat mis kan lopen. En hij kan kort door de bocht gaan. Dit moet je niet langer pikken van collega X, en nu zeg je tegen patiënt A dat als die zo doorgaat je haar zal vragen om een andere dokter te zoeken.

Frits is als de dood voor spoedgevallen. Wat als mevrouw B een anafylactische shock heeft? Is je BLS-certificaat inmiddels niet verlopen, je hebt geen idee wat je moet doen. En Frits is beducht voor klachten en tuchtprocedures.

Wie is Frits? Frits is de naam die ik aan mijn altijd actieve innerlijke commentator gegeven heb. Het is de stem die in mijn innerlijke dialoog het angstige, overbezorgde, snel gekwetste, kritische en veeleisende deel van mezelf vertegenwoordigt. Door hem een naam te geven heb ik veel meer keuzeruimte gekregen. Ik verlies me minder in zijn emotionele uitspraken, identificeer me minder met zijn angst, boosheid en schaamte.

Daardoor kan ik er bijvoorbeeld voor kiezen om Frits te bedanken voor zijn commentaar zonder er verder iets mee te doen. En soms is het nodig Frits vriendelijk maar gedecideerd op de gang te zetten. Want als Frits aan de knoppen gaat zitten gaat het geheid mis. Dat geldt vooral voor reptielenbrein-Frits als zich bijvoorbeeld een spoedgeval aandient.

Het is leuk en bevrijdend om met anderen over de Frits in ons te praten. Dat geeft luchtigheid en plezier en helpt om je kwetsbaar op te stellen. Want Fritsen kennen we allemaal. Het is bovendien heilzaam om de dikke laag collectieve censuur te doorbreken, die we in medische kringen wat dit betreft in stand houden. Ik heb het tegen collega’s dan ook soms over Frits, zeer tegen zijn zin natuurlijk. In ons team of in een intervisie klinkt dan: hé daar hebben we Frits.

Je zou het niet zeggen, maar Frits is een soort van evidencebased. Je innerlijke stem een naam geven is een veelgebruikte oefening binnen ACT (Acceptance en Commitment Therapie), een wetenschappelijk goed onderzochte vorm van cognitieve therapie.

Overigens, en ja ja, Frits, dan hou ik op: over dat laatste is hij dubbel. Hij is blij met de erkenning, maar vindt dat algemeen-geldende lastig. Hij ziet zichzelf toch liever als heel uniek…